Het bombardement van het Amerikaanse leger op een ziekenhuis van Artsen Zonder Grenzen (AZG) in het Afghaanse Kunduz was ‘geen oorlogsmisdaad, maar een opeenvolging van menselijke en technologische vergissingen’.
Dat heeft vrijdag generaal Joseph Votel gezegd tijdens de voorstelling in het Pentagon van een rapport over de militaire luchtraid in oktober vorig jaar, die meer dan veertig doden eiste. Zestien bij de operatie betrokken militairen krijgen disciplinaire straffen, maar van gerechtelijke vervolging is geen sprake.
Intentioneel
Uit het onderzoek blijkt, aldus de generaal, dat ‘sommigen van het (militaire) personeel de ‘rules of engagement’ en het oorlogsrecht niet hebben nageleefd’. Maar hun vergissingen vormen geen oorlogsmisdaad, want dat vereist volgens Votel intentionaliteit en het bewust viseren van burgers. Niemand van de betrokkenen wist dat het doelwit een hospitaal was, aldus Votel.
Het AZG-ziekenhuis stond wel degelijk op de ‘no strike’-lijst, maar ook hier liep de communicatie fout. Destijds luidde het nochtans dat het ziekenhuis geviseerd werd omdat er zich gewonde talibanstrijders zouden bevinden. AZG bestempelde de raid destijds wel als een oorlogsmisdaad.
Onafhankelijk
In een eerste reactie op het Pentagon-rapport houdt AZG de boot wat af: de organisatie zal ‘de nodige tijd nemen om het rapport door te nemen en te bepalen of het Amerikaanse onderzoek de vele vragen beantwoordt die zeven maanden na de aanval nog steeds hangende zijn’.
Enerzijds erkent AZG ‘de inspanning van het Amerikaans leger om een onderzoek te doen naar het incident’, anderzijds stelt de ngo dat zij vanaf het begin had gesteld ‘zich niet neer te leggen bij een louter militair onderzoek naar de aanval’. Op de vraag voor een onafhankelijk en onpartijdig onderzoek door de Internationale Humanitaire Fact-Finding Commissie (IHFFC) werd tot dusver niet ingegaan, stelt AZG.
‘Of de aanval op ons ziekenhuis nu bedoeld was of niet, doet niet ter zake om dit dodelijke incident te kwalificeren als een ernstige inbreuk op het internationaal humanitair recht’, zegt Meinie Nicolai, voorzitter van Artsen Zonder Grenzen. ‘Met alle multinationale coalities die met verschillende regels vechten in een breed spectrum van oorlogen – zoals Afghanistan, Syrië, of Jemen – kunnen gewapende groepen hun verantwoordelijkheid op het terrein niet uit de weg gaan door simpelweg te stellen dat het niet de bedoeling was om een beschermd ziekenhuis aan te vallen.’
Syrië
Het rapport kwam er overigens een moment dat de VS ‘met afgrijzen’ hebben gereageerd op een – volgens Washington wel intentioneel – bombardement op een ziekenhuis in de Syrische stad Aleppo. Daarbij zouden volgens de jongste gegevens 49 doden zijn gevallen.
De raid wordt toegeschreven aan de regering in Damascus, maar die ontkent elke betrokkenheid. (Belga/KVDA)
