Overzicht nieuwe Europese Commissie: wie doet wat in ploeg van Ursula von der Leyen?
De verkozen voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen heeft dinsdag haar team voorgesteld. Een overzicht.
Ursula von der Leyen wil vanaf 1 november aan de slag met een dagelijks bestuur van de Europese Unie dat nog nooit zoveel vrouwen telde (13 op 27) en waarin de leeftijd varieert van 28 (!) tot 72 jaar. Voor het eerst sinds de ploeg van Romano Prodi (1999-2004) telt de Commissie meer sociaaldemocraten (10) dan leden van de Europese Volkspartij (9).
Uitvoerend vicecoorzitter voor ‘de Europese Green Deal’ en commissaris van Klimaat
Frans Timmermans (Nederland/PES)
De 58-jarige Timmermans had uitzicht op het voorzitterschap van de Commissie, maar de Nederlander werd in de laatste rechte lijn getackeld door de Visegradlanden. Die waren niet vergeten hoe Timmermans de voorbije vijf jaar als eerste vicevoorzitter een offensief had gelanceerd tegen de ondermijning van de rechtsstaat in landen als Polen en Hongarije. Als troostprijs kwamen de regeringsleiders overeen dat de sterke man van Europees centrumlinks opnieuw een vooraanstaande rol zou krijgen in de Commissie. De komende vijf jaar mag Timmermans als uitvoerend vicevoorzitter zijn retorisch talent ten dienste stellen van de de klimaatzaak en de uitvoering van de Europese Green Deal, één van de vlaggenschepen van de nieuwe Commissie.
Uitvoerend vicevoorzitter voor ‘een Europa dat klaar is voor het digitalte tijdperk’ en commissaris voor Mededinging
Margrethe Vestager (Denemarken/Renew Europe)
Net als Timmermans wist de 51-jarige Vestager sinds begin juli al dat ze een belangrijke functie in het team van von der Leyen in de wacht zou slepen. Ook de leading lady van de Europese liberalen was immers in beeld voor het voorzitterschap en ook voor haar regelden de staatshoofden en regeringsleiders een vooraanstaande rol in de nieuwe Commissie. Maar die topjob had ze ook inhoudelijk al gerechtvaardigd. Zelfs de Amerikaanse president Donald Trump (‘she hates the USA‘) kreeg het op zijn heupen van de verbetenheid waarmee Vestager als eurocommissaris voor Mededinging Amerikaanse techgiganten als Google en Apple heeft aangepakt. Van de “tax lady” is Trump nog niet verlost. Vestager behoudt niet enkel haar machtige Mededingingsportefeuille, ze krijgt er als uitvoerend vicevoorzitter de verantwoordelijkheid over de transitie naar het digitale tijdperk bij.
Uitvoerend vicevoorzitter voor ‘een economie die werkt voor de mensen’ en commissaris voor Financiële Diensten
Valdis Dombrovskis (Letland/EVP)
De 48-jarige Dombrovskis was premier van Letland van 2009 tot 2013. Met een recept van zware besparingen wist hij zijn land in de eurozone te loodsen. Toen Dombrovskis moest aftreden als premier na de instorting van een shoppingcentrum en de overstap naar Brussel maakte, zou hij zich vanaf 2014 ook bij de Commissie profileren als een man die ervoor moest zorgen dat de lidstaten de Europese regels over begroting en staatsschuld respecteerden. Nu moet de Letse conservatief als uitvoerend vicevoorzitter ‘het sociale en het marktaspect van onze economie met elkaar verzoenen’.
Hoge vertegenwoordiger en vicevoorzitter voor ‘een sterker Europa in de wereld’
Josep Borrell (Spanje/PES)
De 72-jarige Borrell was in juli door de regeringsleiders aangeduid als nieuwe hoge vertegenwoordiger van het buitenlands beleid. Net als zijn voorganger Federica Mogherini zal de Spanjaard zowel vicevoorzitter van de Commissie als voorzitter van de raden van de Europese ministers van Buitenlandse Zaken worden. Borrell is een politieke veteraan, die in de jaren tachtig al diende in de regeringen van premier Felipe Gonzalez en de voorzittershamer hanteerde in het Europees Parlement. Vorig jaar werd Borrell heropgevist door premier Pedro Sanchez, die hem het ministerie van Buitenlandse Zaken toevertrouwde. Borrell is een bakkerszoon uit een afgelegen dorpje in Catalonië, maar staat bekend als een uitgesproken tegenstander van Catalaanse onafhankelijkheid.
Vicevoorzitter voor ‘Waarden en Transparantie’
Vera Jourova (Tsjechië/Renew Europe)
De 55-jarige Jourova werkte in Tsjechië in diverse functies rond de verdeling van Europese fondsen. Ze stond mee aan de wieg van het liberale ANO, de partij van de omstreden populistische premier Andrej Babis. Vijf jaar geleden trok ze naar de Europese Commissie, waar ze verantwoordelijk was voor Justitie, Consumentenbeleid en Gendergelijkheid. Samen met Didier Reynders zal Jourova nu moeten waken over het respect voor de rechtsstaat.
Vicevoorzitter voor ‘onze Europese levenswijze beschermen’
Margaritas Schinas (Griekenland/EVP)
Deze 57-jarige Griekse conservatief heeft in Brussel al vele watertjes doorzwommen. Hij was Europarlementslid en werkte de voorbije vijf jaar als woordvoerder van uittredend Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker. Schinas krijgt een portefeuille met de opvallende titel “Onze Europese levenswijze beschermen”. Die vlag dekt de lading van het migratievraagstuk, een domein waarin Griekenland als frontlijnstaat grote belangen heeft.
Vicevoorzitter voor Institutionele betrekkingen
Maros Sefcovic (Slovakije/PES)
Ook de 53-jarige Maros Sefcovic is een bekende in de Europese wijk, waar hij zijn derde mandaat als eurocommissaris aanvangt. De voorbije vijf jaar was hij vicevoorzitter met bevoegdheid over energie. Nu wordt Sefcovic, dit voorjaar nog sociaaldemocratisch kandidaat bij de presidentsverkiezingen in zijn land, bevoegd voor de relaties met de andere Europese instellingen en nationale parlementen.
Vicevoorzitter voor ‘Democratie en Demografie’
Dubravka Suica (Kroatië/EVP)
De 62-jarige Suica was Kroatisch en Europees parlementslid. Ze wordt onder meer verantwoordelijk voor de toekomstige conferentie over de toekomst van Europa, die nieuwe impulsen voor verdere democratisering moet opleveren. Deze ex-burgemeester van Dubrovnik moet ervoor zorgen dat de stem van de ongeruste burger in tijden van globalisering tot in Brussel wordt gehoord.
Commissaris voor Handel
Phil Hogan (Ierland/EVP)
De 59-jarige Phil Hogan groeide op op een boerderij in Kilkenny en was vijf jaar geleden dus goed geplaatst om eurocommissaris voor Landbouw te worden. Nu krijgt ‘Big Phil’ de invloedrijke handelsportefeuille. Deze ‘harde, maar eerlijke onderhandelaar’ moet de komende jaren het akkoord met Mercosur tot een goed einde brengen, de handelsspanningen met de onberekendbare Amerikaanse president Donald Trump in goede banen leiden en de handelsgesprekken met de Britten opstarten nadat de brexit is voltrokken.
Commissaris voor Economie
Paolo Gentiloni (Italië/PES)
De 64-jarige Italiaan Paolo Gentiloni belandde plotsklaps in Brussel door de onuitgegeven nieuwe coalitie van zijn centrumlinkse PD met de Vijfsterrenbeweging. Na de mislukking van het constitutionele referendum eind 2016 verving hij Matteo Renzi als premier. Met zijn kalmte en zakelijkheid ontpopte de Romein, afkomstig uit een oude aristocratische familie, zich tot de antipode van de exuberante Renzi. Als commissaris moet hij erover waken dat de lidstaten, en in het bijzonder zijn vaderland, de Europese begrotingsregels respecteren.
Commissaris voor Justitie
Didier Reynders (België/Renew Europe)
De 61-jarige Reynders zetelt al twintig jaar onafgebroken in de opeenvolgende federale regeringen en brengt ook veel ervaring uit de Europese ministerraden mee, zowel op financieel-economisch vlak als op vlak van Buitenlandse Zaken. In die functie trok Reynders, die eerder dit jaar naast het voorzitterschap van de Raad van Europa greep, de kar voor een systeem voor de monitoring van de rechtsstaat in alle lidstaten.
Commissaris voor Interne Markt
Sylvie Goulard (Frankrijk/Renew Europe)
De 54-jarige Goulard is ook een bekend gezicht in Brussel: van adviseur van Prodi tot Europarlementslid die ten tijde van de eurocrisis mee schreef aan wetgeving om het toezicht op de begrotingen strenger te maken. In 2017 werd ze Frans minister van Defensie, maar na een maand moest ze aftreden als gevolg van een affaire over de fictieve tewerkstelling van medewerkers in het Europees Parlement. Het halfrond heeft de zaak gesloten, maar het Franse gerecht en de Europese antifraudedienst Olaf hebben hun onderzoek nog niet afgerond. Bij de Commissie wacht haar een omvangrijke portefeuille, met behalve de interne markt ook het industriële beleid, ruimtevaart en de defensie-industrie.
Commissaris voor Landbouw
Janusz Wojciechowski (Polen/ECR)
Deze 64-jarige oud-rechter specialiseerde zich in het Europees Parlement in het landbouwbeleid. In 2016 werd hij lid van de Europese Rekenkamer. Net als Goulard loopt er tegen hem een onderzoek bij Olaf, dat zich interesseert in vermoedelijke onregelmatigheden met reiskosten die hij als parlementslid zou gemaakt hebben. In de Commissie is de Pool de enige vertegenwoordiger van de conservatieve ECR-fractie in het Europees Parlement.
Commissaris voor Transport
Rovana Plumb (Roemenië/PES)
De 59-jarige Roemeense socialiste zetelde in het Europees Parlement, vooraleer minister van Milieu en Europese Fondsen te worden in eigen land. Daar werd ze ervan beschuldigd dat ze een regeringsbeslissing had doorgedrukt ten gunste van een privaat bedrijf dat nauwe banden had met de vroegere sterke man van de omstreden Roemeense socialisten, Liviu Dragnea, die eerder dit jaar naar de cel werd gestuurd.
Commissaris voor Uitbreiding en Nabuurschap
László Trócsányi (Hongarije/EVP)
Nog iemand die in het Europees Parlement een lastige hoorzitting wacht. De 63-jarige oud-ambassadeur in België was de voorbije jaren als minister van Justitie onder premier Viktor Orbán verantwoordelijk voor omstreden gerechtelijke hervormingen die de scheiding der machten en fundamentele vrijheden in gedrang brachten, en het land in conflict brachten met … de Europese Commissie.
Commissaris voor Begroting en Administratie
Johannes Hahn (Oostenrijk/EVP)
De 61-jarige Oostenrijker zetelt al tien jaar in de Commissie. Eerst als commissaris voor Regionaal Beleid, en de voorbije vijf jaar was hij verantwoordelijk voor Uitbreiding en Nabuurschap.
Commissaris voor Innovatie en Jeugd
Mariya Gabriel (Bulgarije/EVP)
De 40-jarige Gabriel was in de uittredende Commissie bevoegd voor Digitale Zaken. Ze liep er onder meer in de kijker met haar strijd tegen online desinformatie.
Commissaris voor Gezondheid
Stella Kyriakides (Cyprus/EVP)
De 63-jarige Kyriakides is medisch psycholoog en heeft als parlementslid in eigen land ruime ervaring opgedaan op het gebied van sociale zaken, gezondheid en kankerpreventie.
Commissaris voor Energie
Kadri Simson (Estland/Renew Europe)
De 42-jarige Simson was de voorbije jaren minister van Economische Zaken van haar land. Ze mag in Brussel de energieportefeuille behartigen, een gevoelig domein voor Centraal- en Oost-Europese landen die hun afhankelijkheid van Rusland willen afbouwen.
Commissaris voor Cohesie en Hervormingen
Elisa Ferreira (Portugal/PES)
De 64-jarige Ferreira is momenteel vicegouverneur van de Portugese centrale bank. Ze behartigde in het verleden ook verscheidene ministerportefeuilles in de Portugese regering en kent de Europese dossiers van haar tijd in het Europees Parlement.
Commissaris voor Internationale Partnerschappen
Jutta Urpilainen (Finland/PES)
Een 44-jarige Finse sociaaldemocrate die in eigen land minister van Financiën ten tijde van de eurocrisis was. In het zog van de Duitse minister Wolfgang Schäuble profileerde ze zich als verdediger van een harde aanpak tegen Griekenland en andere eurolanden die balanceerden op de financiële afgrond.
Commissaris voor Jobs
Nicolas Schmit (Luxemburg/PES)
De opvolger van Marianne Thyssen in de Commissie. De 65-jarige Luxemburger bouwde als Europarlementslid en minister van Werkgelegenheid en Arbeid een gedegen reputatie op.
Commissaris voor Gelijkheid
Helena Dalli (Malta/PES)
De 56-jarige Dalli heeft als voormalig minister van Sociale Dialoog, Consumentenzaken en Burgerlijke Vrijheden, en later als minister van Europese Zaken en Gelijkheid ruime expertise opgebouwd op het vlak van gelijkheidsbeleid. Een voormalige Miss Malta die ook een doctoraat in de sociologie behaalde.
Commissaris voor Milieu en Oceanen
Virginijus Sinkevicius (Litouwen/groen)
Met zijn 28 levensjaren is Sinkevicius de jongste kandidaat voor een post in de Commissie. Hij was ook al de jongste minister ooit (Economie) in Litouwen. Sinkevicius zou ook de eerste groene commissaris worden sinds de Duitse Michaele Schreyer in 1999. Zijn partij Unie van Boeren en Groenen is wel geen lid van de Europese groene partij, maar zijn partijgenoot zetelt wel bij de groene fractie in het Europees Parlement.
Commissaris voor Crisisbeheer
Janez Lenarcic (Slovenië/onafhankelijk)
Deze 51-jarige diplomaat was permanent vertegenwoordiger van zijn land bij de Europese Unie en staatssecretaris voor Europese Zaken. Lenarcic is onafhankelijk, maar hij wordt soms ook tot het kamp van het liberaal-macronistische Renew Europe gerekend.
Commissaris voor Binnenlandse Zaken
Ylva Johansson (Zweden/PES)
De 55-jarige Johansson bekleedde in eigen land verscheidene ministerposten, zoals Werkgelegenheid.