Opvolging Ruth Bader Ginsburg: Trump wil snel benoemen, maar stemt de Senaat ermee in?

Amerikaans Hooggerechtshof voor het eerst live op radio en tv © belga

Er lijkt al een koploper te zijn de zetel van Ruth Bader Ginsburg over te nemen in het Amerikaans Hooggerechtshof. De ultraconservatieve Amy Coney Barrett wordt door NBC News genoemd als Trumps favoriete kandidaat. Maar durven genoeg Republikeinse senatoren een nieuwe rechter te benoemen, zo kort voor de verkiezingen?

Door het overlijden van de ‘liberale’ opperrechter Ginsburg op 87-jarige leeftijd is een vacature ontstaan in het hoogste federale gerechtshof van de VS, dat negen leden telt. Momenteel zijn de conservatieven al in de meerderheid. President Donald Trump wil die nog voor de verkiezingen versterken, om zijn religieus-rechtse kiesbasis te behagen.

Amy Coney Barrett, rechter bij een federaal hof van beroep, is een van de belangrijkste favorieten. Barrett is 48 jaar en heeft, omdat opperrechters in de VS voor het leven worden aangesteld, nog een lange carrière voor de boeg. Ze stond in 2018 ook al op de shortlist met mogelijke vervangers van Anthony Kennedy, die met pensioen ging. Uiteindelijk koos Trump ervoor Brett Kavanaugh naar voren te schuiven.

Barrett is devoot katholiek, moeder van zeven kinderen van wie twee geadopteerd, en fel tegenstander van abortus.

Snelle benoeming

‘We zullen zeer snel een genomineerde hebben’, zo verklaarde Trump zaterdag voor zijn afreis naar een campagnemeeting in North Carolina. ‘Het zal zeer waarschijnlijk een vrouw zijn’, voegde de Republikeinse president toe.

De Democratische partij heeft Trump gevraagd om de benoeming van een nieuwe rechter bij het Hooggerechtshof over de presidentsverkiezingen te tillen. Mitch McConnell, de Republikeinse leider in de Senaat, heeft al toegezegd dat als Trump een kandidaat voordraagt, de Senaat snel een hoorzitting en stemming over benoeming zal plannen.

Vrijdagavond nog voor het overlijden van Ginsburg bekend werd,liet de Republikeinse senator Lisa Murkowski weten niet te zullen stemmen voor een nieuwe rechter in het Hof voor de verkiezingen, als die situatie zich zou voordoen. ‘We zijn een dag of 50 verwijderd van een verkiezing’, zei ze. In werkelijkheid ging het vrijdag, de dag dat Ginsburg overleed, om 45 dagen.

Andere twijfelgevallen

Zaterdag liet ook de Republikeinse senator Susan Collins verstaan dat er beter wordt gewacht. Trump heeft de grondwettelijke autoriteit om een kandidaat voor te dragen, erkende Collins. Maar ‘uit eerlijkheid tegenover het Amerikaanse volk (…) zou deze beslissing over een aanduiding voor het leven genomen moeten worden door de president die wordt verkozen op 3 november’, meent ze.

De Republikeinen beschikken over een meerderheid van 53 tegen 47 Democratische verkozenen in de Senaat. Collins behoort tot het kransje van gematigde Republikeinen die wel eens uit de partijrangen zouden kunnen breken indien Trump snel een nieuwe kandidaat zou voorstellen.

Ook over Mitt Romney bestaan twijfels of hij zich naar de Republikeinse partijlijn zal voegen. Romney was de enige Republikein die in februari van dit jaar voor de afzetting van Donald Trump stemde, maar hij heeft nog geen uitspraken gedaan over de opvolging van Ginsburg.

Verkiezingsjaar

En senator Chuck Grassley zei in 2018 al dat hij in een verkiezingsjaar geen nieuwe rechters in het Hof wilde benoemen, omdat hij daar in 2016 al mee had ingestemd.

In dat jaar overleed onverwacht de rechter Antonin Scalia, waarna president Barack Obama Merick Garland voordroeg. McConnell weigerde toen echter een hoorzitting (een voorwaarde voordat er over benoeming gestemd wordt) te plannen, omdat het niet eerlijk zou zijn tegenover de kiezer in een verkiezingsjaar een nieuwe rechter te benoemen. McConnell denkt daar nu klaarblijkelijk anders over (hij liet dit weekend weten dat omdat de Senaat en het Witte Huis nu in handen van dezelfde partij zijn, benoeming geoorloofd zou zijn), maar Grassley zou zich dus mogelijk wel aan de regel uit 2016 willen houden. Nu was dat toendertijd een regel die McConnell bedacht had, geen wettelijke vereiste. Grassley heeft zich dit weekend nog niet uitgelaten over de opvolging van Ginsburg

Dilemma

De Republikeinse senatoren zien zich voor een dilemma gesteld. Een aantal van hen, waaronder ook Romney geschaard wordt, zullen overwegen dat het eerlijker is geen nieuwe rechter meer aan te stellen zo kort voor de verkiezingen, des te meer omdat er in 2016 een precedent gesteld is.

Maar aan de andere kant biedt de huidige situatie een unieke kans een sterke conservatieve meerderheid in het Hof te krijgen. Die meerderheid zal er naar schatting nog een jaar of tien zijn. Trumps eerdere benoemingen, Neil Gorsuch en Brett Kavanaugh, zijn pas 53 en 55. Coney Barrett, als zij het wordt, is pas 48. Zij kunnen nog decennia doorbrengen in het Hof. De andere conservatieve rechters, John Roberts, Samuel Alito en Clarence Thomas zijn respectievelijk 65, 70 en 72. Ook zij hebben naar verwachting nog wel even te gaan.

Omdat het Hof een flinke stempel drukt op Amerikaanse wetgeving, is zo’n conservatieve inslag zeer gewenst. Zelfs als de Republikeinen het Witte Huis of de Senaat kwijtraken in de komende verkiezingen, zouden ze met een nieuwe benoeming in het Hof nog lang de vruchten kunnen plukken.

Partner Content