Onderzoekscommissie: Justitie moet Trump vervolgen voor het aanzetten tot rebellie

Commissievoorzitter Bennie Thompson en vicevoorzitter Liz Cheney. © Reuters
Rudi Rotthier

Op haar slotzitting heeft de onderzoekscommissie naar de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 het openbaar ministerie opgeroepen om Donald Trump en medestanders te vervolgen voor het aanzetten tot rebellie. ‘De centrale oorzaak van 6 januari was één man, Donald Trump’, aldus de commissie.

Het doorverwijzen (referral) van aanklachten tegen een (ex-)president door een parlementaire onderzoekscommissie is onuitgegeven in de VS. Het heeft geen dwingend karakter voor Justitie. De minister van Justitie heeft vorige maand een speciale aanklager aangesteld om de federale juridische onderzoeken tegen de ex-president te coördineren. Die aanklager, Jack Smith, kan het bewijsmateriaal en de doorverwijzingen van de commissie ter harte nemen of naast zich neerleggen.

De onderzoekscommissie van het Huis van Afgevaardigden wil unaniem dat Justitie Trump en medestanders zoals advocaat John Eastman op vier punten aanklaagt.
De zwaarste aanklacht is het aanzetten tot of ondersteunen van rebellie. Als Trump daarvoor veroordeeld zou worden, kan hij niet langer kandidaat zijn voor een politiek ambt.

Het bewijsmateriaal leidde tot de overweldigende en simpele conclusie: de centrale oorzaak van 6 januari was één man, Donald Trump.

Eindrapport onderzoekscommissie

Andere aanklachten tegen Trump en anderen zijn: het verstoren van een officiële procedure (dat kan leiden tot 20 jaar gevangenis), samenzwering om valse informatie te verspreiden en samenzwering om de VS op te lichten.

Van de ‘anderen’ werd alleen John Eastman bij naam genoemd. Hij was degene die Trump had uitgelegd dat vicepresident Mike Pence de bekrachtiging van de uitslag van de presidentsverkiezing van 2020 kon tegenhouden. Pence en ongeveer alle specialisten waren het daarmee oneens.

De doorverwijzing naar Justitie komt na anderhalf jaar werk van een onderzoekscommissie, die moeizaam op gang kwam, en leek geboycot te gaan worden door de Republikeinen in het Huis. Uiteindelijk stapten toch twee anti-Trump-Republikeinen mee: vicevoorzitter Liz Cheney en Adam Kinzinger. Geen van beiden zal vanaf januari nog deel uitmaken van het nieuw verkozen Huis.

Beïnvloeding getuige

De commissie interviewde plusminus duizend getuigen, en wist in tien openbare zittingen duidelijk te maken dat, zoals al in een samenvatting van het eindrapport staat, ‘het bewijsmateriaal leidde tot de overweldigende en simpele conclusie: de centrale oorzaak van 6 januari was één man, gewezen president Donald Trump, die door vele anderen werd gevolgd. Geen van de gebeurtenissen van 6 januari zou gebeurd zijn zonder hem’.

Maandag werd al een samenvatting van dat eindrapport vrijgegeven. Woensdag volgt het grote eindrapport, met transcripties van de interviews. In dat eindrapport zal volgens commissieleden de naam staan van iemand die minstens één getuige probeerde weg te houden van een openhartige verklaring tegen commissie door met geld en een baan te zwaaien.

Maandag was er verder niet zoveel nieuws te rapen tijdens de zitting. Nog het meest opvallend was een videofragment van Hope Hicks, een vriendin van presidentsdochter Ivanka Trump en een naaste medewerker van president Trump. Zij en anderen hadden geopperd, zei ze, dat Trump enkele dagen voor zijn meeting op 6 januari zou duidelijk maken dat het de bedoeling was een vreedzame bijeenkomst te houden. De toenmalige president had er geen oren naar.

Er werd ook uitgekeken naar sancties tegen Republikeinse parlementsleden, die een dagvaarding om voor de commissie te getuigen naast zich neergelegd hadden. Daarbij topman in het Huis van Afgevaardigden, Kevin McCarthy. Tegen hen eiste de commissie maandag geen gerechtelijke stappen maar wel een verwijzing naar de ethische commissie van het Huis. Die commissie is paritair, een veroordeling lijkt weinig waarschijnlijk.

‘Wat me niet doodt, maakt me sterker’

De meeste Republikeinse reacties na de zitting waren negatief. Zij legden (met reden) de nadruk op de gaten in het onderzoek. De commissie wilde in eerste instantie de verantwoordelijkheid van Trump duidelijk maken, en ging niet in op andere problemen tijdens de bestorming: de inlichtingendienst die niet al te duidelijk had gewezen op de gevaren, en de ordemacht die niet voorbereid was op de aanval en overweldigd werd door de manifestanten.

Er was in het Republikeinse kamp een opvallende uitzondering: Mitch McConnell, de minderheidsleider in de Senaat.

Zonder Trumps naam te noemen, herhaalde hij in een mededeling bijna de conclusie van het rapport: ‘Het hele land weet wie verantwoordelijk is voor wat die dag gebeurde. Voor de rest heb ik geen onmiddellijke bemerkingen’.

Trump zelf reageerde via zijn platform Truth Social: ‘Die lui beseffen niet dat ze, door achter me aan te zitten, maken dat vrijheidslievende mensen zich achter mij scharen. Dit versterkt me.’ De mededeling speelde leentjebuur bij Nietzsche: ‘Wat me niet doodt, maakt me sterker’.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content