In een interview met zijn vriend en vroegere topadviseur David Axelrod geeft president Obama aan dat hij had kunnen winnen van Donald Trump. Hij onthoudt zich van zware kritiek op de campagne van Hillary Clinton, maar hij zegt wel dat zij witte kiezers niet het gevoel gaf “dat we bloeden” voor hen. Trump ziet het anders.
David Axelrod, die een sleutelrol speelde in de twee presidentscampagnes van Barack Obama, en die ook tijdens diens presidentschap jarenlang als topadviseur in het Witte Huis doorbracht, was een van de eersten die gewonnen was voor de presidentiële ambities van de jonge Obama.
Axelrod was journalist alvorens hij Democratische campagnes begon te managen. Sinds een paar jaar werkt hij als commentator voor CNN. Daarnaast heeft hij een podcast, The Axe Files, waarin hij figuren uit de politieke wereld een uur lang aan het woord laat.
In dit geval werd het een gesprek onder vrienden, en bleef het te gezellig om op het scherp van de snee te gaan.
Maar toch. Axelrod wil onder meer dit weten: is de verkiezingsuitslag, en het verdeelde land dat eruit blijkt, niet de weerlegging van Obama’s optimisme, diens geloof in de ‘Yes we can’-boodschap, en in een Verenigde Staten waar wat verbindt sterker is dan wat scheidt?
Het was overigens Axelrod die op Obama inpraatte om hem ervan te overtuigen dat ‘Yes we can’ de juiste boodschap was. Obama vond dat eerst te simplistisch als slogan.
Nu verdedigt de president zowel de ‘Yes we can’ als de richting die hij het land wilde uitsturen.
‘Meerderheid voor boodschap van één Amerika’
De Republikeinen, zegt hij, en met name Senaatsleider Mitch McConnell, hadden vroeg begrepen dat meestappen in deze boodschap politiek niet zou lonen, en dus voerden ze obstructie, “wat vanuit tactisch perspectief behoorlijk slim was en goed uitgevoerd werd”. De Republikeinen behaalden zo de meerderheid in beide kamers van het parlement.
Maar, zegt Obama, “de meerderheid (in het land) staat achter de boodschap van één Amerika dat tolerant en verscheiden en open is – en vol van energie en dynamisme”.
“Het probleem is – dat manifesteert zich niet altijd in de politiek, niet? Weet je, ik heb vertrouwen in die visie omdat ik alle vertrouwen heb dat ik – als ik opnieuw aan de verkiezingen had deelgenomen en deze boodschap had geformuleerd, ik opnieuw een meerderheid van de Amerikanen achter die boodschap had kunnen mobiliseren”. (in de VS is een president gelimiteerd tot twee termijnen, red.)
De woorden waren nauwelijks gerapporteerd of president-elect Donald Trump, die dezer dagen niet graag hoort dat hij relatief nipt won, en bijna 3 miljoen stemmen minder behaalde dan Hillary Clinton, reageerde via Twitter: “President Obama zei dat hij denkt dat hij tegen mij gewonnen zou hebben. Dat moet hij wel zeggen maar ik zeg: NO WAY! Banen verlaten het land, IS, Obamacare etc.”
President Obama said that he thinks he would have won against me. He should say that but I say NO WAY! – jobs leaving, ISIS, OCare, etc.
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) December 26, 2016
Obama was gedurende het verkiezingsjaar ononderbroken populairder dan de beide presidentskandidaten. Zijn populariteitscijfers zijn van de hoogste voor een uittredend president, terwijl zowel Trump als Clinton meer negatieve dan positieve reacties opwekken.
Axelrod was tijdens de campagne vaak heel kritisch over Hillary Clinton, haar neiging tot geheimdoenerij, haar duurbetaalde toespraken, haar e-mails en hoe ze slechts mondjesmaat toegaf dat ze met een privé-server in de fout was gegaan. De president was naar buiten altijd veel positiever over zijn vroegere minister van Buitenlandse Zaken gebleven, en ook tijdens dit gesprek houdt hij die lijn aan.
“Ik denk dat Hillary Clinton fantastisch gepresteerd heeft onder echt moeilijke omstandigheden. Ik heb dit eerder gezegd en ik herhaal het: ik denk dat we haar aan een dubbele standaard onderwierpen”. Hij gaat hier nu niet op in, maar in het verleden zei hij dat dit onder meer de dubbele standaard tegen vrouwen was. En, zegt hij nu: “Om welke reden ook is er een langlopende moeilijke relatie met de pers die meebracht dat haar tekortkomingen buitensporig in de verf gezet werden in vergelijking met…”
‘Op veiligheid spelen’
Vooraleer hij ‘Trump’ kan zeggen, komt Axelrod tussen met “Maar dit gezegd zijnde.”
En Obama geeft vervolgens inderdaad enkele elementen die volgens hem hebben bijgedragen tot Hillary’s nederlaag.
“Als je denkt dat je wint, heb je de neiging, zoals in sport, om misschien meer op veiligheid te spelen”.
“Begrijpelijkerwijs”, aldus Obama, keek ze naar Trump en dacht ze: “Gelet op de dingen die hij zegt en wat hij doet, moet dat de focus van de campagne zijn”. En zo legde ze niet of minder de klemtoon op de eigen boodschap, die verdronk in het kabaal van Trump.
“Terugblikkend kunnen we allen voor stuurlui aan wal spelen. Dit is wat ik, met het oog op de toekomst, zou zeggen: de Democratische agenda is beter voor werkende mensen. De scheiding die getrokken wordt tussen witte en zwarte werkende mensen, of latino’s – kijk, als je het minimumloon optrekt, of infrastructuurwerken uitvoert, onderwijs, familieverlof, het gemakkelijker maken voor vakbonden om zich te organiseren, dat is een agenda voor werkende mensen van alle achtergronden”.
“Ik denk dat het probleem minder was dat Democraten de witte arbeidersklasse in de steek gelaten hebben. Dat is onzin. De Affordable Care Act (Obamacare, red.) kwam ten goede aan heel veel Trumpkiezers. Vele mensen in plaatsen als West-Virginia of Kentucky stemden niet voor Hillary of voor mij, maar ze worden wel geholpen door deze hervorming”. Van de andere kant: 200 kiesdistricten die Obama twee keer binnenhaalde, gingen nu naar Trump.
“Het probleem was: we waren niet ter plekke om over de dorre politieke boodschap te praten, maar ook niet om te tonen dat deze gemeenschappen ons na aan het hart liggen, dat we bloeden voor deze gemeenschappen”.
‘Hoe vermijd je de filters op het nieuws?’
Obama stak ook de hand in eigen boezem.
Er was te weinig wederwoord gekomen als Republikeinen of Fox News of talkradiofiguren rondstrooiden dat hij de mensen hun geweren zou afpakken. Of dat, aldus de president: “Obamacare de bedoeling heeft transgender toiletten te introduceren en niet banen te scheppen. Obama respecteert mijn cultuur niet en heeft vooral oog voor de elites in de kustgebieden en voor de minderheden”. Dat zijn de filters op het nieuws dat mensen bereikt en behalve tijdens verkiezingscampagne had hij weinig weerwerk geboden. “Daar heb ik voor een deel mee geworsteld als president en dat zal een deel zijn waar ik na mijn presidentschap over zal nadenken: hoe vermijd je al die filters?”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier