Aan VN-resoluties en sancties geen gebrek, maar indruk lijken ze niet te maken maken op Noord-Korea, dat weer provoceert met een raketlancering. Koen De Ceuster, Korea-expert en professor aan de universiteit van Leiden, legt uit hoe dat komt en wat er volgens hem dan wel moet gebeuren.
De observatiesatelliet die Noord-Korea afgelopen weekend met een raket de ruimte instuurde, jaagt de spanningen in de regio opnieuw fors de hoogte in. Het regime in Pyongyang stelt de lancering voor als een ruimtemissie, maar de internationale gemeenschap – en dan vooral de Verenigde Staten en Zuid-Korea – vrezen dat het om een dekmantel voor ballistische tests gaat.
De lancering toont veel gelijkenissen met de vorige in 2012. ‘In tegenstelling tot 2012 is men er deze keer in geslaagd om het object in een stabiele baan om de aarde te brengen. Tot nog toe is echter niet duidelijk of het object ook signalen uitzendt,’ legt Koen De Ceuster uit aan Knack.be. ‘Volgens de laatste info is het intussen gestabiliseerd in zijn baan om de aarde, maar zendt het nog geen signalen uit. Dat wijst op verdere beheersing van de technologie. De raket waarmee de lancering is uitgevoerd, is echter grotendeels dezelfde.’
Sancties en resoluties
Wat het meest verbaast, is echter dat Noord-Korea met de raketlancering meerdere resoluties van de VN-Veiligheidsraad en economische sancties naast zich neerlegt. Amper een maand eerder, op 6 januari, voerde het regime in Pyongyang bovendien naar eigen zeggen een test uit met een waterstofbom. De Japanse regering is de laatste die nieuwe sancties aankondigde, waaronder een verbod op het betreden van Japanse havens door Noord-Koreaanse schepen en de uitbreiding van de lijst van personen en organisaties van wie het bezit bevroren wordt.
Het is een terugkerend verhaal: een raketlancering of kernproef door Noord-Korea wordt internationaal veroordeeld en leidt tot nieuwe sancties, maar het lijkt van het regime in Pyongyang af te glijden als water van een eend. Eerder deze week uitten VN-experts reeds ‘grote twijfels over de algemene efficiëntie van het huidige sanctieregime’.
De sancties zijn niet effectief omdat ze niet rigoureus worden toegepast
‘Die sancties zijn niet effectief omdat ze niet rigoureus worden toegepast,’ aldus De Ceuster. Volgens hem heeft Noord-Korea de sleutel tot stabiliteit in de regio in handen en maakt het handig gebruik van de bestaande geopolitieke spanningen.
VS versus China
De Ceuster betreurt dat de Verenigde Staten en hun bondgenoot Zuid-Korea enkel om sancties roepen maar verder geen langetermijnvisie ontwikkelen. ‘Sancties hebben in het verleden niet gewerkt en toch is dat het enige wat ook nu weer op tafel komt. Op termijn zal echter enkel een politieke oplossing, net als met Iran, een duurzame oplossing bieden.’
De VS zijn van oordeel dat de Chinezen Pyongyang tot de orde moeten roepen, maar die doen dat niet. De Ceuster: ‘Washington denkt: als we voldoende druk leggen, dan zal het regime wel wankelen en uiteindelijk vallen. Voor China is dat geen wenselijk scenario. Met Syrië voor ogen, is Peking beducht voor een gelijkaardige destabilisering van de eigen regio. Peking gelooft in een politieke oplossing en de destabilisering van het regime in Pyongyang hoort daar niet bij.’
De VS hebben de sleutel in handen om het conflict te ontzenuwen, maar het ontbreekt Washington aan politieke wil om een initiatief te nemen
‘De Amerikanen zijn voor Noord-Korea de baarlijke duivel. Van hen verwacht Pyongyang een gebaar. Zij hebben de sleutel in handen om het conflict te ontzenuwen, maar het ontbreekt Washington aan politieke wil om een initiatief te nemen. De afwezigheid van een Noord-Koreabeleid, vermomd als ‘strategisch geduld’, maakt dat Washington voortdurend achter de feiten aanholt. Met sancties reageert het op een symptoom, maar voorkomt het niet dat de kwaal voortwoekert. Uiteindelijk zal toch enkel een diplomatiek initiatief beweging in de huidige patstelling kunnen brengen.’
Bewijzen
Het is voor de relatief nieuwe leider Kim Jong-un belangrijk om zijn volk te tonen dat ook Noord-Korea tot technologische doorbraken in staat is
Zoals gezegd maakt Noord-Korea handig gebruik van die situatie. ‘Het is goed in het tegen elkaar uitspelen van de grootmachten,’ zegt de Ceuster. ‘Pyongyang beschouwt het bovendien als zijn fundamentele recht om zichzelf te verdedigen. Daarnaast is het belangrijk voor de relatief nieuwe leider Kim Jong-un om zijn volk te tonen dat ook Noord-Korea tot technologische doorbraken in staat is. Het gaat daar overigens de directe competitie met Zuid-Korea aan, van wie het ruimtevaartprogramma internationaal geen reactie uitlokt. ‘.
Noord-Korea is een beheersbaar probleem, op voorwaarde dat het ook beheerst wordt, besluit De Ceuster. ‘Zeggen dat het land een bedreiging is voor de internationale gemeenschap, is zwaar overtrokken. Noord-Korea heeft geen intercontinentale raketten nodig om Zuid-Korea te treffen. Verder kan Noord-Korea toch nooit een geloofwaardige bedreiging voor de VS zijn? Zelfs als het ooit een kernkop op een raket zou kunnen monteren, wat betekent dat tegenover het arsenaal van de VS?’
‘Natuurlijk is het zorgwekkend dat ze hun rakettechnologie blijven sofisticeren, maar het is niet met sancties alleen dat je Noord-Korea op vredelievende gedachten zal brengen. Alleen maar de druk opvoeren bevestigt en legitimeert het vijandbeeld dat Noord-Korea al heeft. Enkel een toekomstgericht diplomatiek initiatief kan voorkomen dat Noord-Korea stug volhardt in de boosheid.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
