De Amerikaanse coronacrisis leek eind april te pieken, met vele honderden doden per dag in de staat New York. Inmiddels is de situatie daar onder controle, maar hebben andere staten te maken met een nieuwe piek. Is het tijd voor een tweede lockdown in delen van de VS?
Plotseling komen er de afgelopen twee weken weer veel onheilspellende statistieken voorbij over de coronasituatie in de Verenigde Staten. Het aantal nieuwe overlijdens daalt al wekenlang, winkels en horeca zijn bijna overal weer open, en steeds meer mensen gaan ‘gewoon’ weer naar hun werk.
Toch laten de cijfers zien dat de crisis in sommige staten nu pas onder stoom lijkt te komen. Uit een overzicht van de krant The New York Times blijkt dat het aantal coronagevallen in de meeste deelstaten weer stijgt. In sommige staten is dat te wijten aan het groeiende aantal coronatests dat wordt afgenomen, of is er slechts sprake van een lichte stijging die niet direct aanleiding tot zorgen vormt. Maar na de heropening van het openbare leven, gaan er nu weer alarmbellen rinkelen in staten als Texas, Florida, Arizona en Californië.
‘Er is geen twijfel dat mensen na de heropening zijn gaan socializen alsof het virus niet bestond’, zei Francis Suarez, de burgemeester van Miami, tegen ABC News. ‘Dat is zeer zorgwekkend.’
Er is geen twijfel dat mensen na de heropening zijn gaan socializen alsof het virus niet bestond.
Ziekenhuizen opnieuw onder druk
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zegt dat landen (of Amerikaanse deelstaten) zich zorgen moeten maken als meer dan 5 procent van de afgenomen coronatests een positieve uitslag heeft. In België is dat inmiddels bij minder dan 1 procent van de tests het geval. Ook in New York schommelt het aandeel van de positieve tests rond de 1 procent, waar dat begin april (toen er veel minder tests beschikbaar waren) nog 50 procent was.
Maar in Arizona test inmiddels ruim 25 procent van de mensen positief, blijkt uit cijfers van de Johns Hopkins-universiteit. Dat is vier keer zo veel als halfweg de maand mei. Ook Texas en Florida noteren inmiddels een getal van ruim boven de 10 procent.
Op verschillende plekken ontstaan weer zorgen over de ziekenhuiscapaciteit. In Arizona was begin april nog 60 à 65 procent van de bedden op de intensieve zorg bezet, nu is dat rond de 90 procent. Ook in andere staten gaan deze cijfers de verkeerde kant op.
‘Als we dit virus niet snel onder controle krijgen, kan ons ziekenhuissysteem over twee weken met ernstige problemen te maken krijgen’, zei Sylvester Turner, de burgemeester van Houston, zondag tegen CBS News. Ook autoriteiten in Austin (Texas) en Los Angeles (Californië) gaven vergelijkbare waarschuwingen af.
Heropening onder druk
Zeker zes deelstaten hebben hun heropeningsplannen deels teruggedraaid. In Texas, Florida en Arizona moesten kroegen hun deuren weer sluiten, nadat daar meerdere grote uitbraken werden geconstateerd. In Arizona zijn ook de sportscholen weer dicht. Maar in alledrie de staten zijn restaurants, kappers en winkels wél open.
Onder druk van experts kondigde de Texaanse gouverneur Greg Abbott wel aan dat het voorlopig verplicht is om in het openbaar een mondmasker te dragen. Eerder had hij gemeentes nog verboden om hun eigen mondmaskerregels door te voeren. Verschillende Democraten in het staatsparlement van Florida hebben hun Republikeinse gouverneur Ron DeSantis opgeroepen om ook een maskerplicht in te voeren, maar daar lijkt hij vooralsnog niet aan mee te werken.
In de – grotendeels Republikeinse – staten die nu hard worden getroffen door het coronavirus, lijkt geen animo te zijn voor een tweede lockdown, ook al zien de coronastatistieken er nu minstens net zo ernstig uit als toen de staten hun inwoners voor het eerst opriepen om thuis te blijven.
DeSantis zei dat er ‘geen terugweg’ is naar een lockdown. Republikeins senator Rick Scott, eveneens uit Florida, liet in een opiniestuk op de site van Fox News hetzelfde geluid horen: ‘Als je luistert naar de pers, dan hoor je dat de overheid gezichtsmaskers moet verplichten en de economie opnieuw op slot moet gooien vanwege een nieuwe piek van coronabesmettingen. Dat zou een grote fout zijn, en ons van een recessie naar een depressie kunnen brengen.’
Toch zeggen verschillende experts tegen de wetenschappelijke nieuwssite Stat dat zij betwijfelen of het ‘pauzeren’ van de heropening, zoals onder meer Texas en Florida dat doen, genoeg zal zijn. ‘Dit is een goede stap om grip te krijgen op de epidemie’, zegt epidemioloog Ana Bento van Indiana University. ‘Het is wellicht nog steeds onvoldoende.’
Ook immunoloog Barry Bloom van de Harvard-universiteit denkt dat ‘waarschijnlijk niet houdbaar’ is om vooral om vrijwillige gedragswijzigingen te vragen. ‘Als mensen het niet vrijwillig doen, dan moet je toch zaken sluiten zodat er geen mogelijkheid van besmetting meer is.’
Als we dit virus niet snel onder controle krijgen, kan ons ziekenhuissysteem over twee weken met ernstige problemen te maken krijgen.
Trump verklaart de overwinning
Voor de overwegingen van Republikeinse gouverneurs en burgemeesters helpt het niet dat president Donald Trump doet alsof de overwinning op het coronavirus verklaard kan worden. De president roept al sinds april op tot een snelle heropening, en zaterdag zei hij in zijn toespraak voor de Amerikaanse Onafhankelijkheidsdag dat het land ‘heeft geleerd om de vlammen te doven’ en dat ‘onze strategie goede vooruitgang maakt’. Trump verschijnt nooit met een mondmasker in het openbaar en hield in de afgelopen twee weken meerdere massabijeenkomsten, ondanks waarschuwingen dat dit de verspreiding van het virus kan versnellen.
Trump claimde zaterdag ook dat 99 procent van de coronabesmettingen ’totaal onschadelijk’ is. Stephen Hahn, hoofd van de Voedsel- en Geneesmiddelenadministratie (FDA) en een lid van de corona-taskforce van Trump, weigerde zondag op CNN om de president te verbeteren. ‘Ik ga niet bespreken wie er gelijk heeft en wie niet’, was het enige dat Hahn erover kwijt wilde.
Scott Gottlieb, zijn voorganger bij de FDA, sprak Trump wel tegen. ‘Zeker meer dan 1 procent van de mensen wordt hier ernstig ziek van’, zei hij zondag in het tv-programma Face The Nation. ‘Ongeveer 60 procent van de mensen die wordt geïnfecteerd, vertoont symptomen. Zo’n 10 à 15 procent van hen krijgt een vorm van covid-longontsteking. En tussen de 2 en 5 procent komt in het ziekenhuis terecht, afhankelijk van welke leeftijdsgroepen worden besmet.’
Politieke voorkeur bepaalt gedrag in coronatijden
De maatregelen tegen het coronavirus zijn in de VS dusdanig gepolitiseerd, dat het herinvoeren ervan voor gouverneurs en burgemeesters van Republikeinse staten en steden kan aanvoelen als een verwerping van Trumps uitspraken; er zijn in de VS weinig Republikeinen over die dat aandurven. Afgelopen week werd het dragen van een mondmasker door gewezen vicepresident Dick Cheney in sommige kringen nog onthaald als een daad van ‘verzet’ tegen Trump, in plaats van een normale voorzorgsmaatregel voor een 79-jarige man die al toe is aan zijn tweede hart.
Uit een peiling van Pew bleek eind juni dat veel meer Republikeinen dan Democraten bereid waren om naar de kapper, een restaurant of een concert te gaan. Zo vond 40 procent van de Republikeinen het al veilig om naar een concert of sportwedstrijd te gaan, tegen 11 procent van de Democraten. Partijvoorkeur speelde bij die beslissingen een veel grotere rol dan leeftijd, geslacht, ras of woonplaats.
Het laat zien hoe de wereld van Trump-toespraken, rechtse nieuwsmedia en conservatieve groepen op sociale media zorgen voor een totaal andere risico-inschatting. Zolang social distancing of het dragen van mondmaskers door veel Republikeinen wordt gezien als een linkse hobby, zal het lastig blijven voor Amerikaanse staten om de pandemie onder controle te krijgen.
Het is onwaarschijnlijk dat Trump in de vijfde maand van de coronacrisis plotseling van koers zal wijzigen, maar zijn campagne lijkt in ieder geval een kleine stap te maken richting een strenger coronabeleid. Bij de volgende Trump-rally, aanstaande zaterdag in New Hampshire, worden aanhangers ‘sterk aangeraden’ om een gratis beschikbaar mondmasker te dragen. Van social distancing lijkt echter geen sprake te zijn.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
