Voor Frans Timmermans, de lijsttrekker van de Nederlandse PvdA, smaakt de overwinning van zijn partij bij de Europese verkiezingen naar meer. ‘Ik merk dat er overal in Europa, in heel veel landen, een behoefte is aan een ander Europa’, stelt hij. Zijn partij haalde donderdag verrassend de meeste stemmen, blijkt uit exitpolls. De definitieve resultaten worden zondag verwacht.
De overwinning is een flinke steun in de rug voor Timmermans. Hij hoopt de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie te worden. Hij wijst erop dat pro-Europese partijen het best gescoord hebben. ‘Er is in Nederland echt duidelijk een meerderheid die wil dat de Europese Unie een rol blijft spelen om die problemen aan te pakken’, verklaarde hij aan de Nederlandse openbare omroep NOS. Timmermans denkt dat veel Europeanen meer samenwerking willen tegen klimaatverandering, op het sociale vlak en bij de aanpak van grote bedrijven die nauwelijks belasting betalen. ‘Dat zijn thema’s die ik in heel Europa tegenkom, en waar de sociaaldemocratie zich voor inzet.’
Zijn partijleider Lodewijk Asscher sprak over een ‘bizarre comeback’. De sociaaldemocraten leden de afgelopen jaren flinke nederlagen bij verkiezingen. De Nederlandse premier Mark Rutte is teleurgesteld dat zijn partij niet de grootste wordt. Volgens de exitpolls is de VVD de tweede partij met vier zetels in het Europees parlement, eentje minder dan de PvdA. Rutte is wel blij dat de kiezer in ieder geval een duidelijke voorkeur heeft uitgesproken voor partijen die met Nederland in de Europese Unie willen blijven. De overwinning van de sociaaldemocraten had de premier naar eigen zeggen niet zien aankomen. Hij feliciteerde Timmermans met ‘een waanzinnig knappe prestatie’.
Het christendemocratische CDA volgt op de derde plaats en zou één zetel verliezen. Maar lijsttrekker Esther de Lange is tevreden omdat de ‘flanken niet hebben gewonnen en dat is een belangrijk signaal aan Europa’.
De eurosceptische Forum voor Democratie lijkt drie zetels te krijgen in het Europees Parlement. Partijleider Thierry Baudet is ‘heel tevreden en heel enthousiast’ met die resultaten, ook al zijn die minder dan de laatste peilingen. ‘We gaan met een mooie delegatie naar Brussel’ om daar een ‘levendig netwerk’ te bouwen van eurosceptische partijen, zei Baudet. Hij rekent erop dat ‘dat netwerk echt dingen kan gaan tegenhouden’.
Volgens GroenLinks-leider Jesse Klaver heeft de linkse politiek gewonnen van de rechtse. Zijn partij boekt volgens de exitpolls een kleine winst, maar de vermoedelijke overwinning van de PvdA stemt Klaver ‘onwijs blij voor progressief en links Nederland’.
Uitslagen exitpolls
Het linksliberale D66, ook een regeringspartij, komt uit op twee zetels, een verlies van twee. Groenlinks wint één zetel om er drie te hebben, de Socialistische Partij (SP) verliest een zitje en houdt er één over na opvallend hard campagne tegen Timmermans te hebben gevoerd.
De rechtspopulistische nieuwkomer Forum voor Democratie, in maart nog de grootste bij de provincieraadsverkiezingen, moet genoegen nemen met drie zetels. Eveneens rechtspopulistisch houdt de Partij voor de Vrijheid (PVV) één van de vier zetels over die ze in het Europees Parlement had. Daarmee is de partij van Geert Wilders de grote verliezer.
De gecombineerde fractie van de ‘christelijk-sociale’ regeringspartij ChristenUnie en de oppositionele conservatieve Staatkundig Gereformeerde Partij SGP behoudt haar huidige twee zetels. De seniorenpartij 50PLUS heeft eveneens een zetel behaald. Vijf jaar geleden kwam de ouderenpartij net tekort voor een plekje in het Europees Parlement. De Partij voor de Dieren daarentegen raakt haar enige zetel kwijt.
Volgens de NOS bedraagt de foutmarge in deze exitpoll één zetel. De bekendmaking van de officiële uitslag is pas zondagavond.
