Nederlands minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk verontschuldigt zich omdat hij foute informatie verstrekte over het afluisteren van 1,8 miljoen Nederlanders. Hij overleeft een vetrouwensstemming.
Plasterk bood zijn excuses aan in de Tweede Kamer, de Nederlandse Kamer van Volksvertegenwoordigers. “Ik kijk er als volgt op terug”, zei hij: “Ik vond het van groot belang om naar buiten te treden om te melden dat de AIVD (de Nederlandse inlichtingendienst; red.) niet tegen de wet Nederlandse telefoongesprekken afluisterde.” Plasterk had gezegd dat het niet de Nederlandse veiligheidsdiensten waren die 1,8 miljoen data over telefoongesprekken hadden verzameld. Dat bleek later onjuist.
De minister noemde zijn uitspraken “beslist zeer onverstandig van mij.” De PvdA’er gaf zijn fout expliciet toe: “Ik had dat niet moeten doen, een niet-vaststaande verklaring opperen, dat was een verkeerde keuze.” De minister vindt achteraf dat hij er ‘helemaal niet’ over had moeten beginnen.
Na uren debatteren diende D66 een motie van wantrouwen in tegen Plasterk. Bijna de voltallige oppositie steunde die motie, colaitiepartijen VVD en PvdA deden dat niet. Plasterk treedt niet af, maar belooft zijn uiterste best te doen het vertrouwen te herwinnen.
Snowden
Op 22 november werden Plasterk en minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert (VVD) ingelicht dat de Nederlandse inlichtingendiensten 1,8 miljoen metadatabestanden aftapten. Drie weken eerder had Plasterk tijdens het televisieprogramma Nieuwsuur gezegd dat de Amerikanen 1,8 miljoen telefoontjes aftapten. Pas op 4 februari verstuurden de ministers een brief waarin zij uitlegden hoe het werkelijk zat. Zij deden dat omdat er een rechtszaak tegen Plasterk is aangespannen waarvoor de informatie van belang was.
Plasterk stelt dat in de weken van zijn uitspraken heel Europa op het verkeerde been werd gezet door de onthullingen van de Amerikaan Edward Snowden. Er ontstond volgens hem ook een beeld van ‘permanent beuken’ op de AIVD, die mogelijk Nederlandse burgers zou afluisteren. Plasterk wilde dat beeld corrigeren, zei hij, maar ging te ver door te speculeren.
Wantrouwen
De oppositiepartijen waren niet tevreden met de uitleg van Plasterk Meerdere partijen klaagden over hun gebrek aan vertrouwen in de minister.
De minister ‘had legio mogelijkheden’ om de Kamer te informeren, stelde SP-Kamerlid Ronald van Raak. Hij vraagt zich af of de minister van plan was “tot in de eeuwigheid niet de waarheid te vertellen” als er geen rechtszaak was geweest.
Van Raak, die eerder tijdens het debat al sneerde dat we niet in een ‘sorry-democratie’ leven, hintte naar een motie van wantrouwen: “Een minister die zich verschuilt, dat is niet vertrouwwekkend.”
Eerder hadden ook CDA-Kamerlid Madeleine Van Toorenburg en PvdD-fractievoorzitter Marianne Thieme nadrukkelijk naar de vertrouwenskwestie verwezen. “Moet ik die man nog geloven, zullen de mensen toch denken”, zei Van Toorenburg. (Elsevier/Anna Vossers/TV)
