In Irak zijn vier jaar geleden bij een bombardement door een Nederlandse F-16 tientallen doden gevallen. De Tweede Kamer is na deze aanval onjuist ingelicht door toenmalig minister Jeanine Hennis-Plasschaert. Dat heeft huidig minister Ank Bijleveld maandag aan de Tweede Kamer laten weten.
De aanval op Hawija was gericht tegen een doel van terreurgroep Islamitische Staat (IS). In de week na het bombardement op 3 juni 2015, waarbij ongeveer zeventig doden vielen, meldde Hennis aan de Kamer dat er geen burgerdoden waren gevallen bij aanvallen tot dusver op Irak.
Bijleveld zegt nu dat de informatie waar de aanval op gebaseerd was, onvolledig was. Hoeveel burgers onder de slachtoffers waren, is niet meer vast te stellen, aldus Defensie.
Bij de aanval vielen veel meer doden, doordat er veel meer explosief materiaal was opslagen dan vooraf ingeschat.
NRC en NOS berichtten twee weken terug al uitgebreid over de aanval op Hawija. Volgens de NOS was de aanval een van de bloedigste van de internationale coalitie tegen IS. Onder de zeker zeventig doden waren volgens ooggetuigen ook kinderen.
Bij een andere aanval door een Nederlandse F-16, in de nacht van 20 op 21 september van dat jaar, op Mosoel vielen zeer waarschijnlijk vier burgerdoden. De aanval was gericht tegen een vermeend hoofdkwartier van IS. Achteraf bleek het om een woonhuis te gaan.
Beide aanvallen zijn onderzocht door het Openbaar Ministerie, maar details van de gebeurtenissen zijn nooit naar buiten gebracht. Defensie vreest voor de veiligheid van de betrokken piloten als dat gebeurt.
De Kamer heeft lang aangedrongen op meer transparantie over burgerdoden bij missies. Nederlandse F-16’s voerden ongeveer 3000 missies uit. In totaal is vier keer een aanval van F-16’s onderzocht door het OM. In geen geval zag het OM aanleiding voor een vervolgonderzoek.
België deed in 2014 mee aan de internationale coalitie, net als Nederland. Vanaf 2016 bombardeerden de F-16’s van Nederland en België afwisselend de stellingen van IS in Syrië en Irak.
Over de Belgische operaties zijn nooit veel details bekendgemaakt. Volgens onderzoek van de Britse ngo Airwars zijn bij een Belgische aanval twee burgerdoden gevallen, maar Defensie in België heeft dat altijd ontkend.
