Ondanks de opkomst van sterke leiders en populisten, bestaat wereldwijd nog veel steun voor democratie. Dat concludeert het Amerikaanse Pew Research Center op basis van een opiniepeiling. Nederland behoort tot de landen waar de meeste steun bestaat voor het democratische systeem.
Tegelijkertijd kiezen ook relatief veel mensen voor niet-democratische alternatieven. In Nederland gaat dat om 8 procent van de bevolking. België werd niet in het onderzoek opgenomen. Tot niet-democratische alternatieven rekent Pew een bewind van experts, een sterke leider of een militair bewind.
Van de Nederlanders omarmt 48 procent een representatieve democratie waarbij bestuur door experts, een sterke leider of het leger zijn uitgesloten. Zevenendertig procent steunt een democratisch systeem waarbij één of meer vormen van niet-democratisch bestuur niet volledig zijn uitgesloten.
Van de Europese landen in de peiling scoorden alleen Zweden en Duitsland iets hoger. Rusland haalde de laagste score. Daar steunt slechts 7 procent een representatieve democratie en 61 procent een democratie in combinatie met één of meer niet-democratische alternatieven. Tweeëntwintig procent is voorstander van een niet-democratisch systeem.
Directe democratie
In bijna alle onderzochte landen steunt een meerderheid van de bevolking een vorm van democratie die minder nadruk legt op gekozen volksvertegenwoordigers. Wereldwijd zegt gemiddeld 66 procent dat directe democratie – waarbij burgers in plaats van gekozen politici over belangrijke kwesties stemmen – een goede bestuursvorm is. Dit idee is vooral populair onder West-Europese populisten.
Mensen in rijkere landen en landen waar al democratische systemen functioneren, spreken ook de meeste steun uit voor een representatieve democratie. Rechts georiënteerde, lager opgeleiden die ontevreden zijn over de democratie waarin ze leven, overwegen het vaakst niet-democratische alternatieven.
Pew deed onderzoek in 38 landen. Aanleiding waren geluiden van deskundigen dat de democratie zich ‘in een recessie‘ bevindt. Sommigen waarschuwen er zelfs voor dat gevestigde democratieën kunnen afglijden naar autoritaire politiek.
