Nederland verijdelt Russische actie tegen OPCW en zet vier Russen het land uit

De Nederlandse Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst heeft in april een operatie van de Russen tegen de in Den Haag gevestigde Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) verijdeld.

Dat heeft de Nederlandse minister van Defensie Ank Bijleveld donderdag bekendgemaakt op een persconferentie met het hoofd van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst, Onno Eichelsheim, en de Britse ambassadeur Peter Wilson. Vier Russen zijn Nederland uitgezet.

De OPCW is een organisatie die erover waakt dat niemand scheikundige wapens inzet. Zo heeft ze veronderstelde aanvallen met chemische wapens in Syrië en de vergiftiging van de vroegere Russiche dubbelspion Sergej Skripal in Engeland nagegaan.

De cyberoperatie tegen de OPCW was het werk van de Russische militaire inlichtingendiensten, de GROe, aldus Bijleveld. Vier Russische inlichtingenofficieren zijn Nederland uit begeleid. Zij hadden allen een diplomatiek paspoort en er was een IT-deskundige onder hen, weet de Britse openbare omroep BBC. Het viertal was op 10 april Nederland binnengekomen, in het bezit van grote hoeveelheden contant geld: 20.000 euro en 20.000 dollar.

Op tijdens de persconferentie getoonde foto’s is hun aankomst op de Amsterdamse luchthaven Schiphol te zien. Een medewerker van de Russische ambassade pikte hen daar op. Het is zeer uitzonderlijk dat namen en foto’s van spionnen openbaar worden gemaakt. Ze waren van plan het wifi-netwerk van de OPCW te hacken en te infecteren, zei Eichelsheim. De vier hadden daarvoor een groot aantal telefoons en speciale apparatuur bij zich.

Op de communicatieapparatuur van de Russen werd informatie gevonden die er op wees dat zij ook in Zwitserland waren eind 2016, toen een functionaris van het antidopingbureau WADA werd gehackt. Ook kwamen er activiteiten uit naar voren die gericht waren tegen het onderzoek naar het neerschieten boven Oekraïne van vlucht MH17.

Op de computers werd informatie gevonden over een laboratorium dat onderzoek deed naar de zaak-Skripal en gifgasaanvallen in Syrië. De officieren waren van plan om na de operatie in Nederland door te reizen naar Zwitserland. De MIVD nam treintickets in beslag. De Britse regering zei donderdag volgens de BBC van haar kant dat de GROe cyberaanvallen heeft uitgevoerd tegen firma’s in Rusland zelf en in Oekraïne, de Democratische Partij in de VS en een klein televisienetwerk in het Verenigd Koninkrijk.

Een woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken omschreef de beschuldiging van het Britse National Cyber Security Centre als ‘levendige fantasie van onze collega’s in Groot-Brittannië’. Moskou gewaagt volgens het staatspersbureau Tass van een ‘diabolische cocktail’ van beschuldigingen tegen Rusland.

NAVO toont zich solidair

De NAVO-lidstaten tonen zich solidair met de Nederlandse en Britse regering, nu een Russische actie tegen de in Den Haag gevestigde Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) is verijdeld. ‘Rusland moet zijn roekeloos gedragspatroon stoppen’, stelt de NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg.

‘De NAVO-bondgenoten zijn solidair met de beslissing van de Nederlandse en Britse regeringen om Rusland aan te spreken over de flagrante pogingen om het internationaal recht en internationale instellingen te ondermijnen’, aldus de NAVO-baas. ‘Rusland moet zijn roekeloos gedragspatroon stoppen, waaronder het gebruik van geweld tegen zijn buren, pogingen tot inmenging in verkiezingsprocessen en wijdverspreide desinformatiecampagnes.’

De NAVO zal zijn defensie- en afschrikkingscapaciteiten versterken om met hybride bedreigingen om te gaan, zoals op vlak van cyber. Op de vergadering van de NAVO-ministers van Defensie, donderdag op het hoofdkwartier van de verdragsorganisatie in Brussel, bespraken ze onder meer de vooruitgang in de oprichting van een nieuw ‘Cyber Operations Centre’. De Verenigde Staten zullen hun capaciteiten op vlak van cyberdefensie ter beschikking stellen van de NAVO, zo was eerder al vernomen bij bronnen binnen de verdragsorganisatie.

Rutte en May

De Nederlandse premier Mark Rutte en zijn Britse ambtsgenoot Theresa May hebben donderdag in een gezamenlijke verklaring de ‘onacceptabele cyberoperaties’ van de Russische militaire inlichtingendienst (GROe) tegen de OPCW veroordeeld.

‘Deze poging om toegang te verkrijgen tot de beveiligde systemen van een internationale organisatie, die zich wereldwijd inspant voor de uitbanning van chemische wapens, toont wederom dat de GROe zich niets aantrekt van internationale waarden en de rechtsorde die ons allen beschermt’, aldus Rutte en May. ‘De roekeloze operaties van de GROe variëren van destructieve cyberoperaties tot de inzet van chemische middelen, zoals we hebben gezien in Salisbury.’

De Russische ambassadeur is ondertussen op het matje geroepen bij de minister van Buitenlandse Zaken Blok.