Na de moord op Slowaakse journalist: ‘De banden met de maffia zijn hier diep geworteld’

'De politici die na de dubbele moord onder dwang ontslag namen, behouden hun invloed, nu achter de schermen.' © BelgaImage
Joanie De Rijke
Joanie De Rijke Medewerkster Knack

‘Sommige politici noemen journalisten vuile leugenaars en prostitués’, zegt Daniel Modrovsky van de Slowaakse journalistenbond.

21 februari 2018

De Slowaakse journalist Jan Kuciak en zijn verloofde worden in Kuciaks huis doodgeschoten. De journalist onderzocht banden tussen de maffia en de overheid.

Eind september kwam er opheldering in het onderzoek naar de schietpartij. Het zou om een huurmoord gaan. Wie is de opdrachtgever?

Daniel Modrovsky: Het onderzoek loopt nog, maar alles wijst in de richting van Marian Kocner, de bekende Slowaakse zakenman naar wie Kuciak onderzoek deed. Kocner wordt in verband gebracht met verschillende dubieuze connecties. Hij had Kuciak een paar weken voor zijn dood bedreigd. Jan werkte aan een artikel over hoe fondsen van de EU voor Slowakije in handen van de maffia kwamen. Kocner zou er ook bij betrokken zijn. Momenteel zit hij in voorarrest. Wanneer en of er een proces komt, is niet bekend.

Er verschijnen meer online onderzoeksplatforms waarop journalisten zich vastbijten in zware dossiers. Dat is hoopvol.

Na de moord kwamen tienduizenden mensen uit protest op straat. Premier Robert Fico trad af, samen met twee ministers en een politiechef. Is er sindsdien iets wezenlijk veranderd?

Modrovsky: Niet echt. De politici die onder dwang ontslag hebben genomen, zijn ergens anders aan het werk en behouden hun invloed, maar dan nu achter de schermen. In de reportage van Jan (postuum door zijn collega’s uitgebracht, nvdr) worden verschillende namen genoemd van corrupte zakenmensen die banden hebben met de overheid. Maar behalve Marian Kocner wordt niemand vervolgd. Intussen gaan de fraude, de corruptie en de belastingontduiking gewoon door, op dezelfde schaal als voorheen.

Sinds de moord staat Slowakije op de 27e plaats van de 180 in de globale persvrijheidsindex. Hoe vrij zijn de media in Slowakije nog?

Modrovsky: Er zijn maar twee kritische kranten in dit land. Het merendeel van de journalisten werkt voor de populaire media, ze worden beter betaald en lopen geen gevaar. Maar ik moet zeggen dat de moord op Jan Kuciak ook een positieve evolutie teweegbrengt: er verschijnen meer online onderzoeksplatforms waarop journalisten zich vastbijten in zware dossiers. Dat is hoopvol. We zijn op de goede weg.

Worden kritische journalisten nog altijd bedreigd?

Modrovsky: Heel zeker. De banden met de georganiseerde misdaad, waaronder de Italiaanse maffia, zijn in Slowakije diep geworteld. Zoiets roei je niet in een jaar uit. In die zin vrees ik wel voor de toekomst. Sommige politici noemen journalisten vuile leugenaars en prostitués. Ze zien de media als een serieuze bedreiging. Aan de andere kant is het ook duidelijk geworden dat de bevolking het niet langer pikt, de betogingen op straat eindigden in het grootste burgerprotest in Slowakije in dertig jaar. Als er ooit opnieuw iets gebeurt met een journalist, zou het wel eens flink uit de hand kunnen lopen in dit land.

Journalisten lopen tegenwoordig meer gevaar in conflictgebieden. Hoe veilig is Europa?

Modrovsky: Kijk naar de moorden op journalisten in Malta en Bulgarije. Ik denk dat het voor journalisten steeds gevaarlijker wordt, overal ter wereld. Mede door de nieuwe technologie komen er meer schandalen aan het licht. Dat heeft helaas consequenties. Het enige antwoord is dat we vooral door moeten blijven gaan met kritische verslaggeving.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content