De strijd tegen de Islamitische Staat is nog lang niet gestreden, ook al lijkt de internationale coalitie zachtjesaan terrein te winnen op de terreurgroep. ‘Maar er komen scheuren in het front: de structuur van IS brokkelt af, en er ontstaan afscheidingsmilities die ondergronds duiken,’ zegt jihadexpert Montasser Alde’emeh, die ook de invloed van IS-topman Baghdadi ziet tanen.
‘Iyad Al-Jumaili, de tweede man in rang, zou onlangs gedood zijn. Islamitische Staat verliest steeds meer grondgebied – vooral in Irak – en is sleutelsteden als Fallujah, Ramadi en Tikrit kwijt. Het Iraakse Mosul wankelt trouwens ook: de jihadisten die zich daar nog bevinden, zijn ondertussen afgesneden van de rest van IS.’ Het kalifaat van Islamitische Staat lijkt verder dan ooit te zijn, zegt jihadexpert Montasser Alde’emeh.
De leider van IS, Abu-Bakr Al-Baghdadi, lijkt tegenwoordig onzichtbaar: hij moet overal op de vlucht.
Alde’emeh: ‘De inlichtingendiensten zitten Baghdadi op de hielen. Hij moet voortdurend onderduiken, verliest zienderogen steun, en is eigenlijk al lang de controle over zijn troepen kwijt. Veel van zijn trouwste leiders zijn intussen gedood, en niemand lijkt te weten waar hij zit: dat weegt op het moreel van de troepen.’
‘Vooral bij de jihadisten die geïsoleerd zitten, zijn veel kopstukken en commandanten het geloof in Baghdadi kwijt geraakt – onder meer omdat ze er geen contact meer mee kunnen leggen. De tijd van Baghdadi is voorbij: je ziet nu dat velen onder hen trouw zweren aan Zawahiri, die op dit moment leider van Al Qaeda is.’
Dat klinkt als muiterij.
Alde’emeh: ‘De structuur van IS is in ieder geval aan het wankelen. Ze hebben zich ooit afgescheiden van Al-Qaeda, en nu zie je dat bepaalde hooggeplaatsten opnieuw sympathie beginnen krijgen voor Al-Qaeda. De verdeeldheid is diep in de rangen van IS ingedaald: de nieuwe woordvoerder geeft zelf onomwonden toe dat ze zware verliezen lijden. En hij wijt dat openlijk aan ‘beproevingen van God’.’
Er vertrekken steeds minder Syriëstrijders uit ons land. Is dat een teken dat de door IS beloofde glorie ver te zoeken is?
Alde’emeh: ‘De aantrekkingskracht van IS in Europa is absoluut sterk verminderd – dat is ook de reden dat er vandaag nog amper Europese strijders naar Syrië vertrekken. De afgelopen maanden hebben heel veel Belgische meisjes hun familie hier laten weten terug te willen keren. Allemaal meisjes die echt overtuigd waren dat ze in Syrië en Irak hun leven moesten gaan opbouwen. Ook verscheidene mensen rond Belgische IS-kopstukken in Syrië hebben de hoop verloren in het project van het IS-kalifaat. Buitenlandse jihadi’s waren een essentieel deel van IS, maar ze zijn het vertrouwen kwijt: zelfs zij beginnen in te zien dat het een leugenproject is.’
Vanwaar die ommekeer?
Alde’emeh: ‘De soennitische bevolking is eenvoudigweg aan het creperen. IS had hen het verhaal verkocht dat ze de soennieten zouden beschermen en weer op de kaart zouden zetten – maar eigenlijk heeft IS hun leven nog erger gemaakt. Van de opkomst van de terreurgroep tot nu, moet je vaststellen dat de soennitische steden – zoals Fallujah, Tikrit en Ramadi – met de grond gelijk zijn gemaakt en dat de soennieten met miljoenen op de vlucht zijn geslagen. Zij zijn hun dorpen en hun huizen kwijt geraakt, en nu willen ze naar Europa.’
Welke gevolgen heeft die situatie voor de terreurgroep zelf?
Alde’emeh: ‘Ook al is het pantser beschadigd, IS kan je niet onderschatten. Hun plan B is nu om ondergronds te gaan. Dat kan heel gevaarlijk worden, want ze hebben nog altijd mannen die voor hen willen sterven en aanslagen plegen zoals we die zagen tijdens de Amerikaanse inval in Irak: dagelijkse terreur op sjiitische moskeeën, wijken, en markten. Bovendien moeten ze zich als ondergrondse terreurmilitie minder zorgen maken over het uitbouwen van hun staat en de voorzieningen voor de bevolking die daarbij komen kijken. Dat maakt het een stuk gemakkelijker voor hen.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
