Vlucht MH17 werd op 17 juli 2014 neergeschoten door een BUK-raket boven Oost-Oekraïne.
De rechtbank Den Haag begint aan het strafproces tegen de vier verdachten van het neerhalen van een vliegtuig van Malaysian Airlines, waarbij alle 298 inzittenden om het leven kwamen. Pro-Russische separatisten vochten in Oost-Oekraïne tegen het Oekraïense regeringsleger. Al meer dan vijf jaar eisen de nabestaanden dat de verantwoordelijken worden geïdentificeerd en rekenschap afleggen.
Op 17 juli 2014 steeg de Boeing 777 op in Amsterdam met als bestemming Kuala Lumpur. Een BUK-raket trof het toestel in volle vlucht, toen het boven het conflictgebied in het oosten van Oekraïne vloog. Alle 298 inzittenden kwamen om het leven. De dodelijke slachtoffers kwamen overwegend uit Nederland (196). Daarnaast kwamen onder meer ook vier Belgen om het leven. Het gaat daarbij om de gegevens die op de passagierslijst waren vermeld, waarop elke persoon 1 nationaliteit doorgaf. De rechtbank Den Haag merkt dan ook op dat sommige slachtoffers een dubbele nationaliteit hadden.
4 verdachten
Het Openbaar Ministerie vervolgt drie Russen en een Oekraïner voor het neerhalen van het toestel. Het is weinig waarschijnlijk dat de vier aanwezig zullen zijn op het proces. De grondwetten van Rusland en Oekraïne staan niet toe om onderdanen uit te leveren. Poelatov laat zich wel vertegenwoordigen door twee Nederlandse advocaten.
De vier verdachten
1) Sergej Doebinski: voormalig Russische inlichtingenofficier die in 2014 aan het hoofd stond van de inlichtingendienst van de door pro-Russische rebellen uitgeroepen ‘volksrepubliek’ Donetsk.
2) Oleg Poelatov: de tweede man achter Doebinski. Zij speelden in ieder geval een belangrijke rol bij het vervoer van de Buk waarmee MH17 is neergehaald.
3) Igor Girkin: de ‘minister van defensie’ in rebellenrepubliek Donetsk, en een voormalige Russische inlichtingenkolonel.
4) Leonid Chartsjenko: stond aan het hoofd van een bataljon opstandelingen. Hij was op de plek waar de Buk stond opgesteld.
Een veroordeling bij verstek zou al een symbool kunnen zijn voor de nabestaanden. De tekst van de aanklacht zal pas op de zitting zelf bekend worden. Het Openbaar Ministerie meldde vorig jaar al dat het viertal wordt beschuldigd van het neerhalen van het toestel en de moord op alle 298 inzittenden. Het OM verdenkt de vier verdachten van nauwe samenwerking om het raketsyteem te verkrijgen. Andere, nog niet geïdentificeerde personen vuurden later dan de BUK-raket af.
Rusland ontkent
De internationale onderzoekers van het Joint Investigation Team (JIT), waartoe ook België behoort, stelden vast dat de BUK-raket afkomstig was van een Russische luchtafweerbrigade in Koersk, in het zuidwesten van Rusland. De installatie werd vervoerd naar een landbouwveld bij Pervomaisky in Oost-Oekraïne, vanwaar de raket werd afgevuurd. Daarna ging de installatie terug naar Rusland.
Moskou heeft steeds elke betrokkenheid bij de crash ontkend en legt de schuld daarvoor bij Kiev. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken stelde het proces al aan de kaak en suggereerde dat de uitspraak al vastligt. ‘We hebben altijd de objectiviteit van het werk van het onderzoeksteam in twijfel getrokken, want we hebben niet de mogelijkheid gehad daaraan deel te nemen’, zei ook Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov.
Het proces zal volgens de huidige planning tot ver in 2021 doorlopen.
