Mogelijk Belgen betrokken bij ontvoering van held ‘Hotel Rwanda’

De vroegere hoteldirecteur Paul Rusesabagina wordt in Rwanda van terrorisme beschuldigd © Reuters

In de ontvoering van Paul Rusesabagina, drie maanden geleden in Dubai, leiden verschillende pistes naar België. Zijn advocaten willen dat het gerecht de zaak onderzoekt.

De familie en de ploeg internationale advocaten van Paul Rusesabagina verhogen ruim drie maanden na zijn ontvoering de druk op de Belgische en Amerikaanse autoriteiten om hem vrij te krijgen. Zij dienen in België en in Texas (Verenigde Staten) klacht in tegen al wie betrokken was bij zijn ontvoering naar Rwanda, onder meer de Griekse vliegtuigmaatschappij die de man van Dubai naar Kigali bracht.

Rusesabagina was in 1996 uit Rwanda gevlucht, kreeg in België meteen het statuut van politiek vluchteling en werd enkele jaren later Belg. Bij zijn ontvoering vanuit Dubai zou volgens de nieuwe klacht ook een Belg betrokken zijn. Advocaat Vincent Lurquin wil dat de Belgische justitie de ontvoering van Rusesabagina onderzoekt, vanwege de vele Belgische connecties, zelfs al hebben de feiten zich afgespeeld in Dubai en Kigali.

De held van ‘Hotel Rwanda’ is ontvoerd

De vroegere Rwandese hoteldirecteur Rusesabagina raakte bekend als de man die geportretteerd is in de film ‘Hotel Rwanda’. Daarin wordt getoond hoe hij tijdens de genocide in 1994 vele honderden vluchtelingen in zijn hotel met succes beschermd heeft tegen de moordbendes. De film is een Hollywood-versie maar het verhaal is wel authentiek.

Door de film werd Paul Rusesabagina wereldwijd bekend. Volgens zijn echtgenote probeerde het nieuwe regime van Paul Kagame in Rwanda hem in te lijvenmaar hij weigerde. Sterker: de nieuwe Belg ontpopte zich tot een van de meest fervente én bekende opposanten van het nieuwe bewind in Rwanda dat hij al even dictatoriaal noemt als het vorige.

Door de film 'Hotel Rwanda' raakte de vroegere Rwandese hoteldirecteur Paul Rusesabagina wereldbekend.
Door de film ‘Hotel Rwanda’ raakte de vroegere Rwandese hoteldirecteur Paul Rusesabagina wereldbekend. © Imdb

Dat regime zegt zelf dat het verantwoordelijk is voor zijn ontvoering, stelt de Belgische advocaat van de familie, Vincent Lurquin, en er waren verschillende Belgen bij betrokken.

‘De Rwandese president Kagame heeft zelf in een televisie-interview opgeschept over de zogenaamd foutloze operatie waarmee Rusesabagina misleid werd en naar Kigali gebracht. Uit ons eigen onderzoek weten we nu dat in Dubai, waar het privé-vliegtuig vertrokken is, een man met Belgische nationaliteit de operatie gecoördineerd heeft. En de zogenaamde Burundese ‘bisschop’, die Rusesabagina naar Burundi had uitgenodigd, Constantin Niyomwungere, heeft ook de Belgische nationaliteit.’

‘Maar feitelijk werkt hij voor de Rwandese geheime dienst’, vervolgt advocaat Lurquin. ‘Kortom, bij de ontvoering waren de rechtstreekse daders én het slachtoffer Belg. Zelfs al heeft de operatie zich afgespeeld buiten België, toch zijn er volgens ons voldoende juridische argumenten om aan de Belgische justitie te vragen om zelf een onderzoek te voeren.’

Samenzwering

De klacht voor de rechtbank in Texas, waar de familie Rusesabagina deeltijds woont, is expliciet gericht tegen de Griekse vliegtuigmaatschappij GainJet die ook een licentie heeft om in de Verenigde Staten vluchten uit te voeren. De piloot en co-piloot zouden volgens de klacht niets ondernomen hebben toen Rusesabagina tijdens de vlucht gekneveld en geblinddoekt werd, hoewel zij verantwoordelijk zijn voor de veiligheid van hun passagiers.

Daarenboven heeft de maatschappij meegewerkt aan de ontvoering door niet te vliegen naar de beloofde bestemming, Bujumbura (Burundi), maar wel naar de plek die de ontvoerders aangaven, namelijk Kigali (Rwanda). Volgens de klacht gaat het om een samenzwering met de Rwandese staat met het doel een buitenlander te ontvoeren, in dit geval een Belg. De advocaten van Rusesabagina stellen dat elke volgende handeling na de ontvoering, dus de hele rechtszaak in Kigali, ongeldig is omdat die begonnen is met een illegale daad die bestraft moet worden.

Klacht in België

Maar er is meer, legt Vincent Lurquin uit.

‘In België loopt al sinds 2019, op Rwandese vraag, een klacht tegen Rusesabagina waarvoor trouwens vorig jaar een Rwandese rogatoire commissie overgekomen was. Als zijn advocaat heb ik die zaak van meet af aan opgevolgd en daarom wilde ik twee maanden geleden met Rusesabagina in Kigali overleggen. Dat is mij belet door de Rwandese autoriteiten. Tot vandaag krijg ik geen toegang tot mijn cliënt. Dat druist in tegen alle regels van justitiële samenwerking, waar Rwanda zo prat op gaat. Het toont eens te meer aan dat mijn cliënt geen eerlijk proces kan krijgen in Rwanda.’

Lurquin: ‘Wij willen met deze klacht ook de Belgische overheid ertoe aanzetten om meer druk uit te oefenen op de Rwandese autoriteiten om de rechtsregels na te leven. De enige juiste uitkomst is dat Paul Rusesabagina naar België terug komt om hier dan, zo gewenst, voor de rechter te verschijnen als daar echt een reden voor zou zijn.’

Paul Rusesabagina met advocaten in de rechtbank in Kigali.
Paul Rusesabagina met advocaten in de rechtbank in Kigali. © Reuters

De familie klaagt nu al maandenlang aan dat de Belgische autoriteiten te weinig doen om hun man en vader te beschermen. Ondanks de consulaire bijstand die hij als Belg krijgt, geraken zijn medicijnen tegen hoge bloeddruk en als pas genezen kankerpatiënt niet bij hem. Dochter Carine Kanimba, die vanuit Kraainem optreedt als woordvoerder van de familie, zegde het op een online-persconferentie gisteren nog zo:

‘Wij maken ons de grootste zorgen over de gezondheid van vader. Wij weten dat hij erg vermagerd is en enkele keren in het ziekenhuis opgenomen. Maar onze advocaten en de Belgische diplomaten krijgen geen informatie over zijn toestand. En de Rwandese advocaat van onze ploeg mag hem nu niet meer bezoeken, zogezegd vanwege de corona-pandemie.’

Parlementaire druk

Eind september al hadden een dertigtal Europese parlementairen, onder wie Cindy Franssen (CD&V) en Hilde Vautmans (Open VLD), in een open brief geprotesteerd tegen de ontvoering van Paul Rusesabagina en de repressie door de Rwandese dictatuur. De familie heeft nu ook een aantal Belgische parlementairen kunnen scharen achter een brief, gericht aan minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès (MR). Daarin vragen zij dat Paul Rusesabagina naar België overgebracht wordt om hier, als de Belgische justitie dat nodig vindt, een proces te krijgen. Want in Rwanda is een eerlijk proces niet mogelijk, staat in de brief.

Achter de schermen lijkt de zaak Rusesabagina meer en meer de zogenaamd ‘probleemloze’ Belgisch-Rwandese relaties te verstoren. Volgens goede Rwandese bronnen zijn de diplomatieke visa van twee Belgische diplomaten op de ambassade in Kigali nog altijd niet verlengd, twee weken voor hun vervaldatum – zeer ongewoon. Even ongewoon is het feit dat twee Rwandese diplomaten in Brussel, informeel beschuldigd van spionage-activiteiten, nog altijd niet teruggekeerd zijn naar Kigali, ondanks het aandringen van de Belgische justitie.

In deze corona-tijden dreigt een zaak als die van Paul Rusesabagina, de held van ‘Hotel Rwanda’, tussen de plooien te vallen van de internationale politiek, vreest de familie. Zij rekent erop dat de Belgische politiek de moed zal hebben om de principes van het recht te doen zegevieren. Paul Rusesabagina is voor hen een man van de vrede en de geweldloosheid. Voor Rwanda is hij een terrorist. Het is aan een onafhankelijke rechtspraak om uit te maken wie de echte Paul Rusesabagina is. Volgens hun advocaten en de familie bestaat die rechtspraak in Rwanda niet. Wel in België.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content