‘Migratie is een realiteit en het is onze verdomde plicht om er juist mee om te gaan’

‘Het is goed dat we een stap vooruitzetten met het Schengeninformatiesysteem, maar nu is ook dezelfde toewijding nodig voor het migratiebeleid in zijn geheel.’ Aldus europarlementslid Hilde Vautmans (Open VLD).

Oktober 2018, na twee jaar is het zover. Het Europees Parlement keurt de drie voorstellen goed om het Schengeninformatiesysteem (SIS) te verbeteren en het gebruik ervan uit te breiden. Het SIS kwam er als instrument om de bewaking van de buitengrenzen en wethandhaving in de Schengenlanden te ondersteunen, bij een gebrek aan harde binnengrenzen. In 2016, drie jaar na de inwerkingtreding van de tweede generatie van het Schengeninformatiesysteem (SIS), heeft de Commissie het systeem uitgebreid geëvalueerd en stelde het voor om het up te daten.

Migratie is een realiteit en het is onze verdomde plicht om er juist mee om te gaan.

Na alle tegenslagen op het gebied van migratie is er dan toch een lichtpuntje. De hernieuwing van het Schengeninformatiesysteem (SIS) was dringend nodig voor verschillende redenen, maar het vormt ook één van de luiken van de grotere hervorming van het Europees asiel- en migratiesysteem.

Zo betekenen de wijzigingen alleszins dat het gebruik van vingerafdrukken en gezichtsherkenning in het systeem efficiënter worden gemaakt en dat de lidstaten verplicht worden om alle toegangsverboden en uitwijzingsbeslissingen voor irreguliere derdelanders te registreren. Maar wat voor mij nog belangrijker is, het zal ook mogelijk zijn om DNA-profielen te gebruiken om vermiste kinderen te identificeren en op te sporen en om sneller en efficiënter te reageren bij een verdwijning.

Sinds Europol in 2016 berichtte over de 10.000 vermiste vluchtelingenkinderen zijn er dus zaken in gang gezet. We hebben kleine stenen verlegd. Maar helaas sterven er nog steeds kinderen tijdens de levensgevaarlijke tocht in gammele bootjes op zee. Ze worden nog steeds slachtoffer van misbruik en geweld. Kinderen vallen nog steeds in de handen van de mensensmokkelaars en -handelaars. Ze verdwijnen nog altijd zonder enig spoor.

Vorige week bracht Myria, het Federaal centrum voor de analyse van de migratie, haar verslag uit waarin opnieuw de vreselijke realiteit van minderjarige slachtoffers van mensenhandel en -smokkel aan het licht wordt gebracht. In 2017 kwamen er zo’n 20.000 niet-begeleide kinderen aan in Europa en tijdens hun smokkeltraject zijn ze het slachtoffer van onnoemelijk veel uitbuitingspraktijken. Van economische uitbuiting, over het plegen van misdrijven tot seksuele uitbuiting. Wat deze kinderen elke dag moeten doorstaan, is te gruwelijk voor woorden.

Ook in het Noorden van Frankrijk is de situatie niet verbeterd. Zondag nog bracht vzw Humain broodnodige hulp aan zeker 300 vluchtelingen die in Duinkerke overleven, waaronder opnieuw verschillende minderjarigen. De modder en het puin zijn er nog steeds en nu streek ook de ijzige kou opnieuw neer. In het bos op de koude en vuile grond proberen kinderen de dag door te komen zonder enige vorm van bescherming.

Met deze hervorming van het Schengeninformatiesysteem alleen zullen we er dus niet geraken. Net zoals ik reeds in mijn boek ‘Waar zijn ze?’ aanhaalde, is er veel meer nodig. Om deze kinderen te beschermen blijft het uiteraard essentieel dat we kinderen volledig registreren en dat hun vingerafdrukken en foto’s zo snel mogelijk en op een kindvriendelijke manier van hen worden verkregen.

Maar daarnaast is het ook belangrijk om kinderen grondig te informeren over hun rechten, de procedures en de beschikbare diensten. Zo bescherm je hen niet alleen, maar haal je ook de mensenhandelaars en -smokkelaars de wind uit de zeilen. Minderjarigen horen niet thuis in een park, op straat of in detentie. Elk kind moet toegang hebben tot een kindvriendelijke omgeving, een voogd, medische zorg, onderwijs, psychologische ondersteuning, activiteiten en integratie.

Tot slot is en blijft de allergrootste noodzaak, een algemene en grondige hervorming van het Europees asiel- en migratiebeleid. De procedures van asielaanvragen en gezinsherenigingen moeten en kunnen sneller en de Dublinregels, die bepalen welk land verantwoordelijk is voor de asielaanvraag, blijven een hervorming vereisen. De lidstaten aan de Europese buitengrens zoals Griekenland en Italië dragen nog altijd alle verantwoordelijkheid. Maar ook de strijd tegen mensensmokkelaars en -handelaars moet opgevoerd worden. Het kan niet dat deze criminelen er goedkoop van afkomen en dat kinderen dag in dag uit de prijs betalen. Een betere bescherming moet hand in hand in gaan met een keiharde aanpak van smokkelaars en handelaars.

Sinds Europol in 2016 berichtte over de 10.000 vermiste vluchtelingenkinderen zijn er dus zaken in gang gezet.

De Conclusies van de Europese Raad van 18 oktober waren, om het op z’n lichtst uit te drukken, ondermaats. Dat er ingezet wordt op het terugdringen van illegale migratie, samenwerkingsakkoorden met Afrikaanse landen en de versterking van de buitengrenzen is op zich goed. Maar daarnaast wordt er geen enkele vooruitgang geboekt op het vlak van de echte hervorming van het Europees asiel -en migratiebeleid. Na twee jaar slabakken zitten de Dublinverordening en richtlijn rond opvangcondities nog steeds in de ijskast en wordt er met geen woord gerept over legale alternatieven naar Europa.

Migratie is een realiteit en het is onze verdomde plicht om er juist mee om te gaan. Het is goed dat we een stap vooruitzetten met het Schengeninformatiesysteem, maar nu is ook dezelfde toewijding nodig voor het migratiebeleid in zijn geheel. Zonder deze toewijding wordt dit tijdperk voorgoed een zwarte bladzijde in onze Europese geschiedenis.