Mexico legaliseert cannabis: ‘Dit geeft de drugskartels een boost’

Het Mexicaanse leger in een meth-lab. 'Wij dachten dat Europese landen betere buffers hadden tegen corruptie.' © Gettyimages

Na Uruguay en Canada wordt Mexico een van de grootste legale cannabismarkten ter wereld. Maar of dat het drugsgeweld en de corruptie zal stoppen, betwijfelt ex-DEA-agent Mike Vigil.

Door het gebruik van cannabis te decriminaliseren hoopt Mexico de drugskartels een stevige slag toe te brengen. Maar critici zijn bang dat de macht van de drugsmaffia alleen maar zal toenemen. Mike Vigil, het voormalige hoofd van de Internationale Operatie van de Amerikaanse drugsbestrijdingsorganisatie DEA, deelt die vrees.

De Mexicaanse president Andres Lopez Obrador ziet de legalisering van cannabis als een overwinning op de drugskartels. Hoe kijkt u daarnaar?

Mike Vigil: Ik vind het een zeer gevaarlijke beleidskeuze. Mexico voert al vijf decennia strijd tegen drugskartels. Het Sinaloakartel en het Jaliscokartel-Nieuwe Generatie zijn op dit moment de meest gewelddadige ter wereld. Voor hen is de legalisering van cannabis net een stimulans. Ze hopen nu al dat ook cocaïne en amfetamines gelegaliseerd zullen worden. De marktprijs van hun drugs zullen ze niet verlagen, maar door de legalisatie zullen de transportkosten wel enorm dalen, waardoor hun winstmarge nog altijd erg rendabel zal zijn.

Wie zegt dat legalisatie van drugs de kartels doet verdwijnen, maakt een eenzijdige analyse. Denk je echt dat Pablo Escobar in Colombia rustig met pensioen was gegaan, als niemand hem had tegengehouden? Escobar was trouwens de eerste die met het idee kwam om drugs te legaliseren. Een drugsbaron, geen politicus of wetenschapper, was dus de eerste voorstander van legalisatie.

Ik maak me zorgen over België. Begin vooral niet met de legalisatie van drugs.

Europese landen kunnen Mexico maar beter niet volgen. Kijk naar Nederland, waar de regulering van cannabis toch ook niet vermijdt dat er laboratoria van crystal meth opduiken. Met registers over wie, waar, hoeveel cannabis verkoopt, ga je de georganiseerde misdaad niet bestrijden.

De Verenigde Naties noemen de war on drugs mislukt. Is het dan niet verstandig om van methodiek te veranderen?

Vigil:In theorie misschien wel, maar de praktijk is een andere zaak. Landen als Colombia en Peru hebben ontzettend veel inspanningen geleverd in de strijd tegen drugskartels. Maar Mexico beleeft op dit moment de meest gewelddadige periode uit zijn geschiedenis. Het aantal doden door het drugsgeweld stijgt er nog altijd. Als de overheid cannabis faciliteert, dan opent ze de doos van Pandora.

President Lopez Obrador beloofde de Mexicanen nochtans minder drugsgeweld.

Vigil:Lopez Obrador lijkt niet sterk op te treden tegen de drugskartels, integendeel. De vrijlating van generaal Salvador Cienfuegos, de oud-minster van Defensie, roept bijvoorbeeld veel vragen op. Cienfuegos werd in oktober door de VS opgepakt op verdenking van drugssmokkel en witwassen. Niet veel later besloot het Amerikaanse ministerie van Justitie om hem niet langer in de VS te vervolgen. Hij werd uitgeleverd aan Mexico en Lopez Obrador beloofde in eigen land een onderzoek waarna de generaal zo nodig vervolgd zou worden. Na amper twee maanden kwam de melding dat er geen bewijsmateriaal was gevonden. Daar heb ik sterke twijfels over. Hoe kun je in zo’n korte tijd een dossier van meer dan 3000 bladzijden, audio, video en ander bewijsmateriaal onderzoeken?

De voorbije decennia hebben we met de DEA hard gewerkt om Mexicaanse drugskartels op te rollen, vaak met succes. Maar de vrijlating van deze belangrijke figuren en de legalisering van cannabis zijn een zware klap. Op die manier dreigen veel van onze inspanningen een maat voor niets te worden. Daarenboven moet de Mexicaanse overheid ook de corruptie aanpakken die op alle niveaus van de maatschappij welig tiert. Dat is de grote kanker van de Mexicaanse maatschappij.

Hoe kon het Sinaloakartel zo machtig worden?

Vigil:Kartelbaas Ismael ‘El Mayo’ Zambada is ontzettend slim en sterk. We hebben met de DEA vaak geprobeerd om El Mayo te traceren, identificeren en arresteren, maar dat is ons nooit gelukt. Hij is de Al Capone van de Mexicaanse drugskartels of de Da Vinci van de georganiseerde misdaad. Hij zit al vijftig jaar in de drugshandel, en heeft nog geen seconde in de gevangenis doorgebracht. Het verschil met El Chapo, die andere Mexicaanse drugsbaron, is dat El Chapo geobsedeerd was door vrouwen. Daardoor konden we hem arresteren.

El Mayo komt nooit buiten het reusachtige berggebied El Sierra. Op dit moment weten we dat zijn gezondheid niet goed is. Dat verklaart de oorlog tussen de zonen van El Chapo en andere kartelleden. De kans is groot dat het Sinaloakartel na Mayo’s dood zal versplinteren in meerdere kartels.

Mexico legaliseert cannabis: 'Dit geeft de drugskartels een boost'

Zowel de war on drugs als de legalisatie van drugs lijkt te falen. Welk beleid moeten we dan hanteren in de strijd tegen drugskartels?

Vigil:Wij pleiten voor een hybride beleid. In eerste instantie is een goede samenwerking tussen productielanden Colombia, Peru en Bolivia en transitlanden zoals El Salvador, Guatemala en Ecuador belangrijk. Ook met de consumptielanden zoals de VS en landen in Europa, Oceanië en Afrika moet je intens samenwerken. Inlichtingendiensten van al die landen moeten samenwerken met organisaties die witwassen bestrijden in landen zoals Luxemburg, de Kaaimaneilanden en Panama.

Alleen stellen we vast dat de corruptie die wijdverspreid is in de productielanden, nu ook de consumptielanden lijkt aan te tasten. Wij dachten dat Europese landen met hun sterke instellingen, wetten en grotere budgetten voor drugsbestrijding betere buffers hadden tegen corruptie. Jammer genoeg blijkt dat een illusie te zijn. We zien de Europese laboratoria voor amfetamines en crystal meth als paddenstoelen uit de grond rijzen. Slechts één kartel ter wereld heeft voldoende internationale connecties om zo wijdverspreid crystal meth te produceren en dat is het Sinaloakartel.

In feite mag je niet praten over een drugsoorlog. Dit is een constante strijd. Een oorlog heeft een duidelijk doel en een duidelijke tegenstander. Bij de strijd tegen drugs verzet je je als maatschappij tegen de georganiseerde misdaad die zich nestelt in de financiële sector, de bankensector enzoverder. Wie gelooft dat legalisatie van drugs je maatschappij beschermt tegen corruptie en geweld, zal ontgoocheld worden. Kijk naar Bolivia of Venezuela, waar de DEA niet langer aanwezig is en de overheid drugs niet bestrijdt. Het resultaat? Uit die landen vertrekken alleen maar meer containers met drugs naar Europa.

Wat zou u de Belgische overheid adviseren in de strijd tegen drugs?

Vigil: Ik maak me zorgen over België. In de jaren 80 en 90, de tijd van Pablo Escobar, was Mexico alleen een transitland. De drugs uit Colombia werden via Mexico naar de VS getransporteerd. Van transitland is Mexico het paradijs voor drugskartels geworden. Elk transitland kan dus transformeren naar het epicentrum van de drugsmaffia. Dankzij zijn toegankelijke haven in Antwerpen is België het transitland voor drugs naar Europa geworden. Om Mexicaanse toestanden in België te verhinderen, moet België sterke controles uitvoeren. Niet alleen in de haven van Antwerpen, maar ook in de omliggende buurten, want de meeste containers worden via vrachtwagens vervoerd. Daarnaast moet België nog meer samenwerken met de inlichtingendiensten van de productielanden en met de DEA: huiszoekingen, politieoperaties en zicht krijgen op de digitale wereld van de drugshandel, dat zijn prioriteiten. En begin vooral niet met de legalisatie van drugs. Wat Mexico nu doet, is gevaarlijk en dom.

Mike Vigil

– Voormalig hoofd Internationale Operatie bij de Drug Enforcement Administration

– Verantwoordelijk voor verschillende multinationale operaties

– Auteur van DEAL, Metal Coffins, The Blood Alliance Cartel, Narco Queen, The land of Enchantment Cartel

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content