In Mexico wordt amper getest op covid-19. Een weloverwogen strategie, verzekert de regering.
Het Amerikaanse nieuwsagentschap Bloomberg publiceerde laatst een ranking van de ‘beste’ en ‘slechtste’ landen om in te vertoeven in tijden van corona. Welke van 53 ontwikkelde en opkomende landen hadden de pandemie het best aangepakt met de minst mogelijke ontwrichting voor de economie en de samenleving?
Nieuw-Zeeland, Japan en Taiwan voerden de lijst aan. België stond dan wel op plaats 50 (vooral het hoge aantal besmettingen in verhouding tot de bevolking viel Bloomberg op), maar Mexico eindigde helemaal achteraan. Mexicaanse commentatoren (in krantenkolommen en op sociale media) mikten hun woede op één man: Hugo López-Gatell, de hoofdepidemioloog van de overheid.
Er blijven allicht weinig Mexicanen over die López-Gatell niet kennen: sinds februari houdt hij bijna dagelijks om klokslag 19 uur een persconferentie om de bevolking voor te lichten over de voortgang van de corona-epidemie. De 51-jarige onderminister van Gezondheid komt daarbij bedaard doch kordaat over, en kan bijwijlen zelfs charmant uit de hoek komen. Maar het is vooral zijn onorthodox beleid dat indruist tegen de heersende norm.
Ervaring
López-Gatell, die een doctoraat in de epidemiologie behaalde aan de Amerikaanse Johns Hopkins-universiteit, heeft ervaring met pandemieën. In 2009 was hij al hoofdepidemioloog van de overheid toen de varkensgriep uitbrak in Mexico. Hoewel het H1N1-virus de wereld rondging – negentien Belgen bezweken eraan – wist de Mexicaanse overheid de schade te beperken door een strenge lockdown van twee weken.
Deze keer blijkt de aanpak van López-Gatell controversieel. Vooreerst wordt er erg weinig getest in Mexico. Buurland Amerika heeft tot dusver zo’n 600 voor elke 1.000 inwoners getest; België 533 per 1.000 inwoners. In Mexico zijn slechts 18 per 1.000 mensen getest.
López-Gatell zweert bij een aanpak waarbij gerichte teststalen worden afgenomen om de verspreiding van het coronavirus te voorspellen. Maar de huidige positiviteitsratio van 47 procent wijst erop dat de epidemie veel groter is dan wordt aangenomen (in België bedroeg het aandeel positieve tests eind november 9,3 procent van het totaal).
Mexico ontbeert gewoonweg de middelen om meer te testen, zeggen Mexicaanse gezondheidsexperts. ‘Je kan duizenden tests kopen, maar zonder het personeel om ze af te nemen kan je er niet veel mee aan’, zei Celia Mercedes Alpuche, onderzoeker van het Nationale Instituut van Volksgezondheid, tegen wetenschapstijdschrift Science. Met andere woorden: een goedbedoelende López-Gatell roeit met de riemen die hij heeft en brengt het er welbeschouwd niet erg slecht van af.
De Mexicaanse staatsepidemioloog wijfelt ook over mondmaskerplicht. Zo wil hij het dragen van een mondmasker niet verplicht maken, hoewel een aantal staten dat inmiddels wel hebben gedaan. Mondkapjes verplichten geeft mensen een vals veiligheidsgevoel waardoor ze minder van elkaar afstand houden, bezweert López-Gatell. Zijn baas, president Andrés Manuel López Obrador, vertikt het een mondkapje te dragen.
Dat Mexico zijn grenzen niet sloot toen de meeste landen ter wereld dat wel deden, komt de overheid ook op kritiek te staan. Volgens López-Gatell zou dat enkel de economie hebben geschaad, zonder het virus buiten te houden.
Samenleven met het virus
In metropool Mexico-Stad krijgen restaurants en bars sinds enige tijd opnieuw klanten over de vloer. Ook bioscopen zijn open. Grote bijeenkomsten blijven echter verboden. Maar overal op straat dragen mensen mondkapjes. Ze kunnen geen winkel binnen zonder dat hun lichaamstemperatuur gemeten wordt. Mexico is in veel opzichten een land dat ervoor kiest samen te leven met het virus.
Maar nu het aantal besmettingen en doden toeneemt – met de drukke eindejaarsperiode in zicht – komt de laksere aanpak van Mexico onder druk te staan. Het land van 130 miljoen inwoners is na de Verenigde Staten, Brazilië en India het land met de meeste dagelijkse coronaslachtoffers ter wereld.
Tot dusver zijn er 112.326 mensen overleden aan covid-19. Het reële aantal is mogelijk meer dan het dubbele: volgens een recent overheidsrapport kan een oversterfte van 156.000 overlijdens mogelijk toegeschreven worden aan covid-19.
WHO-baas Tedros Adhanom zegt inmiddels dat Mexico in slechte papieren zit. ’s Lands beleidsmakers moeten het virus dringend ernstig nemen en het goede voorbeeld stellen, klinkt het.
Maar het toonaangevende Science ziet toch enkele lichtpunten. Zo werden in Mexico op enkele maanden tienduizenden gezondheidswerkers aangenomen waardoor ziekenhuizen nooit overbelast raakten. Daarnaast speelde López-Gatell een voortrekkersrol in een nieuwe campagne die de overconsumptie van frisdrank en ongezond eten moet terugdringen, omdat die ernstige ziekte kan veroorzaken.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
