Peter Casteels

‘Meulenhoff maakte een luie, commerciële keuze door voor Marieke Lucas Rijneveld te kiezen’

Begreep niemand mij maar.

Mogen witte dichters als Marieke Lucas Rijneveld nog wel de poëzie van zwarte schrijfsters als Amanda Gorman vertalen? Met uw permissie herformuleer ik de vraag lichtjes zodat ik er iets vrijer over kan meepraten: mogen heteroseksuele acteurs nog wel homoseksuele rollen spelen? Russel T Davies, de televisiescenarist die onlangs nog het even hartverscheurende als hartverwarmende It’s a Sin maakte, vindt van niet. Zo goed als alle rollen in die reeks worden door homo’s gespeeld, en Davies laat in interviews weten dat hij voortaan altijd zo wil werken.

Russel Davies is niet de eerste die zo’n idee verdedigt, en ik herinner me nog wat er door me heen ging toen ik zoiets voor het eerst hoorde: puur geluk. Ik was meteen verkocht. Homo’s zijn geen mannen die seks hebben met en verliefd worden op andere mannen. Nee, nee, nee: dat is veel te eenvoudig. Homo’s hebben iets bijzonders, iets ongrijpbaars. Is het onze tred? Is het onze blik? Is het ons trauma? Het valt niet uit te leggen, en een heteroseksuele acteur mag nog zo goed zijn best doen als hij maar wil – het zal ‘m nooit lukken om geloofwaardig een homo neer te zetten. Wij zouden het meteen doorhebben. Sorry, hoor, hetero’s begrijpen onze complexiteit gewoon niet.

Meulenhoff maakte een luie, commerciële keuze door voor Marieke Lucas Rijneveld te kiezen.

Héérlijk gevoel is dat.

Het is ook onzin, natuurlijk. Sterker, het is zelfs niet het belangrijkste punt dat Davies wil maken. Daarvoor is hij ook te compromisbereid: om een volgend scenario aan een zender verkocht te krijgen, wil hij ook nog weleens met een heteroseksuele steracteur werken. Hugh Grant speelde voor hem Jeremy Thorpe in A Very English Scandal, en deed dat trouwens voortreffelijk. Davies wil vooral meer jobs voor homoseksuele acteurs.

Poëzie vertalen is zo ongeveer de moeilijkste sport in de literatuur. Het is niet heel moeilijk om te zien dat de vertaling van The Hill We Climb een gedroomde opdracht was voor een zwarte vertaalster. Het inauguratiegedicht behoort sinds Amanda Gorman het voorlas tot de zwarte literatuurcanon. Meulenhoff maakte dan ook een luie, commerciële keuze door voor Rijneveld te kiezen – ik ben nochtans een fan. De uitgeverij gaf – heel raar – ook nog eens de indruk dat iedereen die tot eender welke minderheid behoort geschikt is om het werk van alle andere minderheden te vertalen. Het is even dubieus te denken dat eender welke zwarte schrijfster – geen idee of het een zwarte man had mogen zijn – per definitie een betere vertaling had afgeleverd dan Rijneveld. Dat voelt vast heel lekker, maar het is natuurlijk een beetje onzin.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content