Marokko toont lange arm en arresteert Belgisch-Marokkaanse Rif-activist

Willemijn de Koning
Willemijn de Koning Freelancejournaliste

Eerdere berichten en geruchten over arrestatiebevelen die Marokko zou hebben uitstaan voor (Belgische) Marokkanen in België, zijn bevestigd. De Marokkaanse politie heeft een Belgische Marokkaan gearresteerd toen hij voet op Marokkaanse bodem zette.

Het is zaterdagavond laat, als Wafi Kajoua vanuit de Spaanse enclave Melilla wil oversteken naar zijn geboorteplaats Nador, die naast Melilla op Marokkaans grondgebied ligt. Hij kwam hier om een protest voor te bereiden op 20 juli, een jaar nadat dat de eerste dode viel door de protesten die de Rif in Noord-Marokko sinds oktober 2016 in hun greep houden. Sinds die maand protesteren duizenden Riffijnen, zoals de Marokkanen in dit gebied zich het liefst noemen, tegen de armoede, corruptie en slechte educatie en gezondheidszorg.

De overheid van Marokko ziet dit als een poging om de Rif weer een eigen republiek te geven, zoals in 1923 is gelukt. De protestbeweging die zichzelf de Hirak noemt, spreekt dit tegen. Toch arresteert Marokko meer dan duizend demonstranten, waarvan velen de aanklachten ‘separatisme’ en ‘het in gevaar brengen van de staat’ op hun bordje krijgen.

De meest actieve betogers zitten nu vast of zijn bang (weer) de gevangenis in te gaan. En hoe meer de Rif zich kalm houdt, hoe meer Europeanen met Riffijns bloed zich roeren. Parijs, Rotterdam, Brussel en Antwerpen waren het afgelopen jaar het toneel van meerdere demonstraties. Wafi was er bijna altijd bij; hij organiseerde sommigen zelfs persoonlijk.

Alhoewel hij vanaf zijn derde levensjaar in België woonde, bleef hij een echte Riffijn in hart en nieren. ‘Het is een eerlijke en dappere jongen, al soms wat impulsief,’ vertelt een jeugdvriend die anoniem wil blijven. ‘Het was een echte activist, maar een vreedzame. Hij was in Melilla om te overleggen met de Riffijnen daar voor het protest in juli. We vragen alleen meer mensenrechten en democratie.’

Dat ging altijd goed; hij reisde zelfs eerder naar Marokko zonder problemen. Hij stond processen bij, bezocht ex-gedetineerden en protesteerde zelfs mee in de Rif. Tot zaterdag. ‘De enige reden die ik kan bedenken waarom hij nu wel gearresteerd is en eerst niet, is omdat de Riffijnse diaspora in Europa geslaagd is om aandacht te vragen voor de situatie in de Rif en Marokko nu een boodschap uit wil zenden naar hen dat ze eenmaal in Marokko, gearresteerd worden.’

De rechter-commissaris beschuldigt Wafi van het oproepen tot ongeautoriseerd protest en gewapend verzet en het bedreigen van de interne integriteit van de staat. ‘Het is een politiek proces, dus hoeveel jaren celstraf Kajoua kan verwachten is niet zeker, maar naar aanleiding van de beschuldigingen zo’n vijf jaar,’ aldus de plaatselijke afdeling in Nador van de grootste mensenrechtenorganisatie in Marokko, AMDH. Zij beschikken over een advocaat die Wafi bijstaat, samen met Khalid Ameza. Laatstgenoemde bezocht Wafi in de cel en vond hem in hongerstaking. ‘We hebben hem overtuigd om hiermee te stoppen. Hij zei ook dat de politie hem goed behandeld heeft,’ schrijft hij op Facebook. Dit laatste is uitzonderlijk, aangezien vele gevangenen aangeven mishandeld te zijn tijdens de arrestatie.

Omdat Kajoua de dubbele nationaliteit bezit – het is onmogelijk van de Marokkaanse af te komen – hoeft Marokko België niet op de hoogte te stellen van zijn arrestatie. Steuncomités voor de Hirak zoals Mohcine Fikri Belgique en ANZUF hebben dit echter gedaan en eerstgenoemde heeft met Buitenlandse Zaken om de tafel gezeten. Volgens hen gaven de ambtenaren aan dat ze stappen hebben ondernomen om Kajoua bij te staan. Buitenlandse zaken zegt ook niet in te kunnen grijpen in de soevereiniteit van Marokko.

‘Maar ik denk zeker dat als België druk op de zaak zet, Marokko zal luisteren,’ zegt Mustafa Ouarghi van ANZUF. Net als andere steuncomités, heeft hij ook brieven gestuurd naar de Belgische overheid om de mensenrechtenschendingen in Noord-Marokko – waar veel Belgen hun wortels hebben – aan de aandacht te brengen en meer duidelijkheid te krijgen over berichten over arrestatiebevelen die uit zouden staan voor (Belgische) Marokkanen in België. ‘Ik heb in januari al een brief naar de minister-president, Reynders, het ministerie van Justitie en Buitenlandse Zaken gestuurd over mijn wens om naar Marokko te reizen maar mijn angst dat ik gearresteerd zou kunnen worden. Ik heb geen antwoord gehad. Ik vind dat niet kunnen want wij zijn Belgische burgers, betalen belasting dus het is ons recht om hier antwoord op te krijgen.’ Nu wacht hij weer op antwoord op zijn laatste brief over Kajoua. ‘Als België hun burgers respecteert, moet het proberen hem vrij te krijgen.’

Europarlementariër Kati Piri zet zich al langer in voor de zaak in de Rif en is bezorgd. ‘Het is onacceptabel dat Europese burgers in Marokko worden gearresteerd omdat ze hun mening uiten in Europa,’ aldus Piri. Ze geeft aan de zaak aan te kaarten bij haar Belgische collega’s en de Europese ambassade in Marokko.

Ouarghi zet voorlopig geen stap op Marokkaanse bodem. Nu de arrestatie het bestaan van de arrestatiebevelen heeft bevestigd, doen alle (Belgische) Marokkanen in België er goed aan hem hierin te volgen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content