Lagerhuis verwerpt brexitdeal Theresa May

Het Brits Lagerhuis heeft de brexitdeal van premier Theresa May opnieuw verworpen. Het echtscheidingsakkoord werd afgewezen met 391 stemmen. 242 parlementsleden stemden voor.

In een eerste reactie betreurde May ’ten diepste’ dat het parlement zich niet achter het akkoord kan scharen. De premier verzekerde de parlementsleden niettemin dat ze woensdag zoals beloofd mogen stemmen over de vraag of de Britten dan op 29 maart zonder akkoord en overgangsperiode uit de Europese Unie willen stappen.

May bekende in het Lagerhuis dat ze zelf worstelt met die vraag. Hoewel de conservatieve premier tijdens de onderhandelingen met de Europese Unie een vertrek zonder akkoord nooit had uitgesloten, raadt ze de parlementsleden niettemin aan om een chaotische en schadelijke ‘no deal’ uit te sluiten.

May laat haar conservatieve partijgenoten woensdag wel de vrije keuze. Sluit Westminster de optie van een ‘no deal’ uit, dan volgt donderdag een stemming over een uitstel van de brexit. May waarschuwde de parlementsleden wel dat een verlenging van de onderhandelingen de problemen niet van tafel veegt. Bovendien moeten de Europese leiders instemmen met uitstel en zij zullen gegronde redenen willen.

De parlementsleden worden dus geconfronteerd met de ‘niet benijdenswaardige’ keuze over de volgende stap, aldus May.

Labour-leider Corbyn wil algemene verkiezingen

Oppositieleider Jeremy Corbyn van het socialistische Labour heeft alvast een idee. ‘Het is tijd voor algemene verkiezingen’, zo stelde hij in een eerste reactie op de stemming. Volgens Corbyn beseft May maar al te goed hoeveel schade een ongeordend vertrek op 29 maart zou aanrichten voor het land en zijn economie.

Het is de tweede keer dat het akkoord in het Britse parlement wordt neergesabeld. Midden januari leed May al een historische nederlaag toen een overweldigende meerderheid van 432 tegen 202 parlementsleden de deal verwierpen.

Twee maanden later is de kloof amper kleiner geworden, met een meerderheid van 391 tegen 242 stemmen. Het echtscheidingsakkoord tussen de Britse regering en de Europese Unie moest ervoor zorgen dat de Britten op 29 maart op een geordende wijze uit de Europese Unie zouden kunnen stappen.

Het akkoord regelt onder meer de vrijwaring van de rechten van Europese burgers in het Verenigd Koninkrijk en vice versa, de uitstaande financiële verplichtingen van de Britten en de Ierse grenskwestie. Dat laatste dossier bleek een te groot obstakel voor Westminster. May en haar Europese partners waren het eens geraakt over een vangnetoplossing die moet verzekeren dat de brexit nooit zal leiden tot de herinvoering van grenscontroles tussen EU-lidstaat Ierland en Noord-Ierland. Het einde van die open grens zou volgens waarnemers het vredesproces in Noord-Ierland kunnen ondermijnen.

De backstop bepaalt dat de Britten in een Europese douane-unie blijven tot er een beter alternatief is gevonden, maar de harde brexiteers in de conservatieve partij van May vreesden dat ze zo voor onbepaalde duur vastgeketend zouden blijven aan Europa. Ook de DUP, de Noord-Ierse unionistische partij die de premier gedoogsteun levert, kantte zich tegen de deal.

May was maandagavond nog in allerijl naar Straatsburg getrokken, waar ze bij Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker een aantal juridisch bindende garanties bedong dat de Europeanen te goeder trouw naar een alternatief voor de backstop zouden zoeken tijdens de aanstaande onderhandelingen over de toekomstige handelsrelaties, maar die toegevingen hebben het Lagerhuis dus niet overtuigd.

Het echtscheidingsakkoord omvat een overgangsperiode die bepaalde dat de Britten sowieso tot eind 2020 in de Europese douane-unie en de interne markt zouden blijven. Kort voor de stemming had de Europese hoofdonderhandelaar Michel Barnier de Britten nog gewaarschuwd dat ook die overgangsperiode wegvalt als het akkoord niet zou goedgekeurd worden.

EU: ‘Impasse kan enkel opgelost worden in Verenigd Koninkrijk’

De Europese Unie betreurt dat het echtscheidingsakkoord dinsdagavond opnieuw is afgewezen in het Britse parlement. ‘De impasse kan enkel opgelost worden in het Verenigd Koninkrijk’, zo tweet hoofdonderhandelaar Michel Barnier, die ook waarschuwt dat de voorbereidingen op een Brits vertrek zonder akkoord op 29 maart ‘belangrijker dan ooit tevoren’ zijn.

‘De Europese Unie heeft alles gedaan wat ze kon om te helpen om het echtscheidingsakkoord met het Verenigd Koninkrijk over de streep te trekken. De impasse kan enkel opgelost worden in het Verenigd Koninkrijk. Onze voorbereidingen op een no deal zijn nu belangrijker dan ooit tevoren’, zo tweette Barnier na de verwerping van het akkoord in Westminster.

Ook woordvoerders van Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker en Europees president Donald Tusk beklemtonen dat een oplossing voor de brexit-impasse enkel in Londen kan gevonden worden. De overige 27 lidstaten zullen ‘een gegrond verzoek’ voor een uitstel van de op 29 maart voorziene brexit in overweging nemen, maar ze ‘verwachten een geloofwaardige motivatie voor een uitstel en de duur ervan’.

De woordvoerders beklemtonen ook dat het functioneren van de Europese instellingen gewaarborgd moet blijven. Daarmee doelen ze allicht op het Europees Parlement. Eind mei vinden er verkiezingen plaats en begin juli wordt de nieuwe legislatuur op gang getrapt. Indien Groot-Brittannië op dat moment nog steeds tot de Europese Unie behoort, dan moet het volksvertegenwoordigers naar Straatsburg sturen.

Ook Guy Verhofstadt, die namens het Europees Parlement de onderhandelingen met Londen opvolgt, wees erop dat de knoop enkel ontward kan worden aan de andere kant van het Kanaal. ‘Enkel een samenwerking over de partijgrenzen heen, die het land op de eerste plaats zet, kan een einde maken aan deze rotzooi. Als dat gebeurt, dan zullen we volledig samenwerken’, aldus de oud-premier.

https://twitter.com/MichelBarnier/status/1105552915480150016Michel Barnierhttps://twitter.com/MichelBarnier

The EU has done everything it can to help get the Withdrawal Agreement over the line. The impasse can only be solved in the #UK. Our “no-deal” preparations are now more important than ever before.

— Michel Barnier (@MichelBarnier) March 12, 2019

Reactie vanuit Vlaanderen

De verwerping van deal zorgt een bijkomende periode van onzekerheid en een grotere kans op een chaotische no-deal. Zo reageert Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) op de stemming in het Britse Lagerhuis. Hij pleit onomwonden voor een douane-unie met het Verenigd Koninkrijk.

‘Ik roep de Britten op om de welvaart en jobs aan beide zijden van het Kanaal veilig te stellen,’ luidt het op Twitter. ‘Een douane-unie met het VK is de minst slechte oplossing.’

Het is voor Bourgeois ondenkbaar dat ‘we na 30 maart minder vlot handel zouden kunnen drijven met het VK dan met Turkije,’ licht hij toe in een persbericht.

De werkgeversorganisatie Voka betreurt ten zeerste dat het aangepaste terugtrekkingsakkoord voor een tweede keer niet werd goedgekeurd. ‘We moeten er alles aan blijven doen om een harde Brexit te vermijden,’ zegt gedelegeerd bestuurder Hans Maertens in een persbericht. Voka hoopt dat in de komende dagen de Europese Unie en het Britse Lagerhuis blijven onderhandelen en eventueel een tijdelijke verlenging van de onderhandelingen goedkeuren.

Een verlenging van de onderhandelingen mag niet leiden tot een simpel ‘uitstel van executie’ maar moet echt gebruikt worden om eindelijk een broodnodige doorbraak te forceren. ‘Nu is er echt politieke moed nodig om het grootste economisch debacle van de eeuw te vermijden’, aldus nog Voka.

De negatieve stemming in het Britse parlement mag niet automatisch leiden tot een ‘no deal’-scenario. Dat zegt het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) in een eerste reactie.

Ook het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) vindt dat een ‘no deal’ moet worden uitgesloten. ‘Er moet koste wat kost vermeden worden dat deze brexitcrisis uitmondt in een ‘no deal’-scenario waarbij de Britten de EU verlaten zonder scheidingsakkoord, zonder overgangsfase en zonder zicht op een duurzame toekomstige relatie met de EU’, zegt CEO Pieter Timmermans. Zo’n ‘cliff-edge brexit’, met de daaruit voortvloeiende douaneheffingen en -controles, zou een bijzonder harde klap betekenen voor de Belgische economie.

Volgens het VBO blijven er maar twee mogelijke opties over na vanavond. Premier May kan extra tijd kopen door een verlenging van de onderhandelingen aan te vragen en dus de brexit te bevriezen. Of ze kan gebruik maken van de uitspraak van het Europees Hof van Justitie dat beslist heeft dat het VK eenzijdig de exitprocedure kan intrekken.