‘Koehandel met mensen?’ Commissie onderzoekt juridische haalbaarheid deal Turkije

Vluchtelingen en migranten op Lesbos © Belga Image

Na de felle kritiek van mensenrechtenorganisaties onderzocht de Europese Commissie de jurische haalbaarheid van het ontwerpakkoord tussen de EU en Turkije over de vluchtelingen.

De Europese staatshoofden en regeringsleiders buigen zich in Brussel vandaag en morgen over een ontwerpakkoord met de Turkse regering dat een einde moet maken aan de gevaarlijke oversteek van bootvluchtelingen van Turkije naar Griekenland.

De deal die op tafel ligt, waarbij migranten teruggestuurd kunnen worden naar Turkije, is omstreden. Onder meer de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR vreest dat het plan indruist tegen internationale conventies en het Europese asielrecht en de ngo Oxfam noemt het een ‘koehandel met mensenrechten.’

Noodmaatregel

‘Het terugsturen van vluchtelingen naar Turkije is een noodmaatregel, die de EU alleen maar tijdelijk kan invoeren’, klinkt het bij de Europese Commissie. Zij onderzocht de juridische haalbaarheid van het principeakkoord dat Europa vorige week met Turkije sloot. Een dag voor de top in Brussel van start gaat, maakte ze haar bevindingen bekend.

‘De analyse van de Europese Commissie was noodzakelijk geworden’, schrijft de Nederlandse krant De Volkskrant. ‘De EU kon niet heen om de felle kritiek van onder meer de VN en Amnesty International.’ Bovendien stonden zij niet alleen met hun kritiek, ook binnen de verschillende lidstaten was luid gemor te horen.

Individuele behandeling

Frans Timmermans, vicevoorzitter van de EU-commissie
Frans Timmermans, vicevoorzitter van de EU-commissie© REUTERS

‘Het is erg belangrijk dat vluchtelingen die recht hebben op internationale bescherming, kunnen rekenen op een individuele beoordeling van hun asielverzoek en een beroepsmogelijkheid krijgen’, aldus Eurocommissaris Frans Timmermans. Hij benadrukte dat er geen sprake mag zijn van het collectief terugsturen van migranten. ‘Dat zou indruisen tegen de fundamentele rechten van asielzoekers.’ Dit houdt in dat elke aanvraag individueel behandeld zal worden en elke asielzoeker recht heeft op een individueel interview. De Europese Commissie verzekert dat de Europese Unie niet gaat zondigen tegen de conventie van Genève en tegen haar eigen richtlijn over de harmonisering van asielprocedures.

Vooraleer het plan definitief in werking kan treden moeten Griekenland en Turkije nog enkele voorwaarden inlossen. Athene moet haar wet aanpassen, waardoor Turkije wordt beschouwd als een veilig land. En de Turkse regering moet garanderen dat Syriërs na hun terugkeer uit Griekenland bescherming blijven genieten. Voorts moet Turkije garanderen dat alle vluchtelingen toegang krijgen tot asielprocedures, want nu is dat enkel het geval voor Syriërs.

Naast de wettelijke aspecten, zijn er ook heel wat praktische uitdagingen. ‘Ik ben me bewust van alle moeilijkheden,’ liet de Nederlander verstaan. ‘Maar uitzonderlijke maatregelen zijn nodig om het businessmodel van de mensensmokkelaars te doorbreken.

EU-Hof bevestigt dat terugsturen naar veilig derde land kan

‘EU-lidstaten mensen mogen mensen die om internationale bescherming vragen, terugsturen naar een veilig derde land. Dat heeft het Europees Hof van Justitie bevestigd. Het mag bovendien ook nog indien de betrokkene na een aanvraag tot bescherming toch is doorgereisd naar een andere EU-lidstaat en door dat laatste land nadien weer werd teruggestuurd.

Concreet spraken de rechters zich uit in de zaak van Shiraz Baig Mirza, een Pakistaan die via Servië naar Hongarije kwam en daar bescherming aanvroeg. Terwijl de procedure liep, trok Mirza echter door naar Tsjechië, waar hij probeerde Oostenrijk binnen te raken. De Tsjechische autoriteiten pakten hem op en stuurden hem terug naar Hongarije, waarop Boedapest besloot dat Servië als veilig derde land kon gelden en zijn aanvraag tot bescherming zonder onderzoek ten gronde niet-ontvankelijk verklaarde.

(AVE)

In Brussel hebben woensdagavond meer dan 500 mensen nabij Schuman deelgenomen aan een symbolische wake om te protesteren tegen het voorstel om alle migranten die illegaal aankomen in Griekenland terug te sturen naar Turkije. De manifestanten willen dat de Europese Unie terugkomt op het ontwerpakkoord met de Turkse regering.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content