Na de militaire staatsgreep rijden tanks door de straten in Myanmar, maar de protesten gaan door. Activist Ko Jimmy vertelt over de strategie van het burgerprotest.
Zijn echte naam is Kyaw Min Yu (52), maar in Myanmar is hij bekend geworden als activist Ko Jimmy. In 1988 organiseerde hij mee de studentenopstand tegen het regime van generaal Ne Win. In totaal heeft hij eenentwintig jaar als politieke gevangene in de cel doorgebracht. In 2021 kreeg hij amnestie. Met de groep 88 Generation Students blijft hij strijden voor democratie.
Hoe staat u tegenover de nieuwe generatie actievoerders in Myanmar?
Ko Jimmy: Ik vind die jongelui fantastisch, en heel intelligent. Ze weten bijvoorbeeld perfect gebruik te maken van moderne communicatietechnologie. Toen Myanmar in 1988 door de generaals werd afgesloten, werden de media door het leger gecontroleerd. We hadden een paar vaste telefoons, verder niets. De wereld had geen idee wat er in Myanmar aan de hand was. Die tijd is voorbij. Alles is nu live te volgen op het internet. De generaals doen niet meer wat ze willen. Dat geeft de mensen moed. Ze zijn niet meer bang.
In 1988 werd de opstand bloedig neergeslagen door het leger, dat in 2007 even hardhandig optrad tegen de door monniken geleide Saffraanrevolutie. Is het leger nu terughoudender?
Ko Jimmy: Een militaire dictatuur is tot alles in staat. Maar twee zaken spelen in ons voordeel. Ten eerste komen erg veel mensen in Myanmar op straat – het leger is tegen die menigtes nauwelijks opgewassen. En we krijgen meer internationale steun dan ooit.
In 1988 deden de generaals nog wat ze wilden. Die tijd is voorbij.
Het leger heeft nu de deuren van zijn gevangenissen opengezet en 23.000 gevangenen vrijgelaten. Met welke bedoeling?
Ko Jimmy: Net als in 1988 willen ze de criminelen angst laten creëren. We hebben video’s waarop te zien is hoe ze door militaire vrachtwagens naar de steden worden gebracht om bijvoorbeeld brand te stichten. En zo voor een escalatie van het geweld te zorgen. We moeten ons daarop voorbereiden. De bevolking begint eigen veiligheidstroepen te vormen, straat per straat, buurt per buurt, wijk per wijk.
Zal het verzet geweldloos blijven?
Ko Jimmy: Ja, het gaat alleen om zelfverdediging.
De verkozen afgevaardigden hebben een soort ersatzregering gevormd, die aan de internationale gemeenschap heeft gevraagd om met haar te communiceren in plaats van met de militaire junta. Verder zijn er de acties van burgerlijke ongehoorzaamheid, waarbij ziekenhuispersoneel, overheidsambtenaren, spoorwegarbeiders en mensen uit diverse andere sectoren in staking zijn gegaan, omdat ze niet voor de militaire regering willen werken. Het verzet wordt steeds openlijker, overal in het land komt het tot massale protesten.
Welke rol spelen de activisten van de 1988-generatie
in de huidige opstand? Is uw vrouw, Nilar Thein, ook betrokken?
Ko Jimmy: Wij zijn geen aanvoerders, maar steunen de acties enthousiast. Op dit moment organiseert mijn vrouw de straatprotesten en rekruteert ze influencers zoals filmsterren of kunstenaars.
Bent u niet bang dat u straks weer opgesloten wordt?
Ko Jimmy: Aung San Suu Kyi (de Myanmarese leider die begin deze maand werd afgezet, nvdr) heeft haar leven gegeven voor het volk en voor het hogere ideaal dat de jonge generatie kan opgroeien in een democratie. Ik zie dat net zo. Of ik daarbij gearresteerd word, is bijzaak.
