Iran bombardeert basissen in Irak waar Amerikaanse troepen gelegerd zijn

Iran heeft in de nacht van dinsdag een twintigtal raketten afgevuurd op twee militaire basissen in het noorden en westen van Irak, waar onder meer Amerikaanse troepen gestationeerd zijn.

Van dinsdag op woensdag werden er vanuit Iran een twintigtal ballistische raketten afgevuurd op de legerbasissen van Ain Assad en Erbil in Irak, waar troepen van de Internationale Coalitie tegen Islamitische Staat zijn gestationeerd. De Iraanse staatstelevisie spreekt over 80 doden.

Defensie meldt dat alle Belgische militairen ongedeerd zijn. Ook de Verenigde Staten, Irak, Nederland, Denemarken, Polen, Noorwegen verklaren dat er in hun rangen geen slachtoffers zijn.

Het Pentagon bevestigt dat de aanval is ingezet door Iran, nadat een Iraans televisiestation eerder al suggereerde dat het ging om een vergelding van Teheran na Amerikaanse aanval op generaal Qassem Soleimani afgelopen vrijdag in Bagdad.

‘Het is duidelijk dat deze raketten vanuit Iran zijn gelanceerd’, zegt het Amerikaanse ministerie van Defensie in een verklaring. Volgens het Pentagon waren de Amerikaanse basissen in Irak al in de hoogste staat van paraatheid.

https://twitter.com/JZarif/status/1214736614217469953Javad Zarifhttps://twitter.com/JZarif

Iran took & concluded proportionate measures in self-defense under Article 51 of UN Charter targeting base from which cowardly armed attack against our citizens & senior officials were launched.

We do not seek escalation or war, but will defend ourselves against any aggression.

— Javad Zarif (@JZarif) January 8, 2020

Op Twitter schrijft de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Mohammad Javad Zarif dat Iran ’ter zelfverdediging (…) een proportionele reactie heeft besloten op de faciliteiten van waarop een laffe aanval (…) werd gelanceerd. We zijn niet uit op escalatie of oorlog, maar zullen onszelf verdedigen tegen aggressie’, aldus Zarif. Het woord ‘besluiten’ is daarbij van cruciaal belang. Het Iraanse regime lijkt daarmee te impliceren dat de kwestie wat hen betreft hiermee voorbij is. Bovendien gaan het om een relatief beperkte reactie op de Amerikaanse aanval van afgelopen vrijdag.

In een eerste reactie schrijft de Amerikaanse president Donald Trump dinsdagavond op Twitter dat de schade nog wordt geïnventariseerd, maar dat ’tot nu toe alles goed’ is. Veel zal afhangen hoe Amerikaans president Donald Trump woensdagnamiddag (Belgische tijd, nvdr.) in een uitgebreidere verklaring reageert.

https://twitter.com/realDonaldTrump/status/1214739853025394693Donald J. Trumphttps://twitter.com/realDonaldTrump

All is well! Missiles launched from Iran at two military bases located in Iraq. Assessment of casualties & damages taking place now. So far, so good! We have the most powerful and well equipped military anywhere in the world, by far! I will be making a statement tomorrow morning.

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) January 8, 2020

Al blijft het natuurlijk afwachten. Trump zei eerder dat de VS wraak zouden nemen als Iran Amerikaanse doelwitten zou treffen. In een tweet wees hij erop dat Amerika voor 2 biljoen dollar aan wapens in huis heeft, en dat het land ‘die prachtige nieuwe uitrusting’ naar Iran zou sturen als een Amerikaanse basis werd aangevallen.

Democratisch leider Nancy Pelosi zegt de situatie in de gaten te houden. ‘We moeten de veiligheid van onze militairen garanderen, ook door de eindeloze provocaties van deze regering te beëindigen en te eisen dat Iran zijn geweld staakt. Amerika en de wereld kunnen zich geen oorlog veroorloven.’

Europa

Duitsland en het Verenigd Koninkrijk hebben de Iraanse aanval intussen streng veroordeeld. Belgisch minister van Buitenlandse Zaken Philippe Goffin roept op tot terughoudendheid. ‘Niemand heeft te winnen bij een groot conflict’ tussen Iran en de Verenigde Staten, aldus minister Goffin. ‘Meer dan ooit wijzen we op de nood aan dialoog en het belang om niet in een opbod te vervallen’.

De Europese Unie doet op haar beurt een aanbod om de regio te stabiliseren. Dat hebben de voorzitster van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, en de Hoge Vertegenwoordiger voor het Buitenlands Beleid, Josep Borrell, woensdag verklaard. Het duo betreurt ‘dit nieuwe voorbeeld van escalatie’.

‘De Europese Unie heeft op haar manier veel te bieden: ze heeft beproefde relaties opgebouwd met vele spelers in de regio en daarbuiten om de escalatie te ontmijnen’, zei von der Leyen na een buitengewone vergadering van het college van de Commissie. Ze benadrukte dat Borrell op geen inspanning zal kijken om het nucleair akkoord met Iran te redden.

Reactie

De aanval komt 24 uur nadat de Verenigde Staten naar eigen zeggen per ongeluk de voorbereidingen aangekondigd hadden van een terugtrekking van de troepen uit Irak. Dat was dan weer het gevolg van de resolutie die het Iraakse parlement had aangenomen waarin aan de Iraakse regering wordt gevraagd om de aanwezigheid van buitenlandse soldaten in het land zo snel mogelijk stop te zetten.

Een van de leiders van al-Hashd al-Shaabi, de koepelorganisatie van pro-Iraanse milities bij de Iraakse staat, heeft woensdag de Verenigde Staten bedreigd met een reactie die ‘niet minder groot zal zijn dan de Iraanse reactie’. ‘Nu is de tijd gekomen voor het eerste Iraakse antwoord op de moord op commandant martelaar Muhandis’, aldus al-Khazali. Bij de Amerikaanse droneaanval in Irak die het leven kostte aan de Iraanse generaal Qassem Soleimani, sneuvelde ook Abu Mahdi al-Muhandis, de nummer twee van de pro-Iraanse coalitie al-Hashd al-Shaabi die tot de Iraakse staat behoort.

Vluchtroutes opgeschort en aangepast

De Amerikaanse luchtvaartautoriteit Federal Aviation Administration (FAA) heeft alle Amerikaanse civiele luchtvaart geschorst in de Perzische Golf, de Golf van Oman Irak en Iran. ‘Wegens verhoogde militaire activiteit en stijgende politieke spanning zullen geen Amerikaanse burgervliegtuigen meer in de regio mogen vliegen’, zo klinkt het in een bericht.

In reactie op de raketaanvallen passen verschillende luchtvaartmaatschappijen hun vliegroutes boven het Midden-Oosten aan. Onder meer Air Canada, Malaysia Airlines en Singapore Airlines nemen maatregelen, zo lieten ze woensdag weten. En het Duitse Lufthansa schrapte een vlucht naar de Iraanse hoofdstad Teheran.

De olieprijzen zijn met meer dan 4,5 procent gestegen na de raketaanval. De Amerikaanse olieprijs steeg tot net iets boven 65 dollar per vat. Kort na het bekend worden van de beschietingen daalden de beurzen in de Verenigde Staten en Japan met ruim een procent.