In de VS is er nog geen uitweg voor de dubbele crisis van de government shutdown en het schuldplafond. Tot tweemaal toe mislukten pogingen om een uitweg te zoeken. In de Senaat zijn de onderhandelingen van de laatste kans aan de gang.
Vooral een oplossing voor het schuldplafond is meer dan ooit dringend. Als dat niet verhoogd wordt, bereikt de VS donderdag de wettelijke limiet op de staatsschuld. In dat geval kan het land zijn rekeningen niet meer betalen en dreigt een binnenlandse recessie en een internationale financiële crisis.
In het Huis van Afgevaardigden (het equivalent van onze Kamer van Volksvertegenwoordigers) zag het er dinsdag tot twee keer toe naar uit dat een exit-scenario in de maak was binnen de Republikeinse fractie. Tot twee keer toe strandden die pogingen op interne Republikeinse onenigheid. Een stemming die gepland was voor dinsdagavond plaatselijke tijd werd afgesteld.
De bal ligt nu weer bij Senaat. Daar was de voorbije twee dagen al druk onderhandeld tussen Harry Reid, de leider van de Democratische meerderheid, en zijn Republikeinse tegenhanger, Mitch McConnell. Over die onderhandelingen bestond optimisme, maar omdat men wilde wachten op een oplossing van de Republikeinen in het Huis, werden ze stopgezet.
Volgens de Amerikaanse media zouden beide partijen in de Senaat nog steeds relatief dichtbij een deal staan. Reid toonde zich “optimistisch dat een oplossing binnen bereik ligt.” Maar zelfs als die op tijd goegekeurd raakt in de Senaat, moet ook het Huis zich erover uitspreken. Gezien de onenigheid binnen de Republikeinse meerderheid daar is het ten zeerste de vraag of dat mogelijk is.
Trucs verbieden
Het plan dat in het Huis afgevoerd werd, zou de nu al twee weken gesloten federale overheid weer geopend hebben tot 15 december en het schuldplafond voldoende verhogen om verder te kunnen tot 7 februari, meldden de Amerikaanse media.
Controversieel daarin was het onderdeel van het plan dat de Amerikaanse schatkist zou verbieden om het bereiken van het schuldplafond voortaan te vertragen met boekhoudkundige trucs. Dat zou het vermogen van de Amerikaanse overheid om de volgende keer een betalingscrisis te voorkomen nog verkleinen.
Democraten in de Senaat lieten meteen horen dat daar voor hen geen sprake van kon zijn. Voor de ultraconservatieve Tea Party-aanhangers binnen de Republikeinse Huisfractie ging het plan dan weer niet ver genoeg. Zij willen nog steeds verregaande toegevingen van president Obama over besparingen en het ontmantelen van diens nieuwe ziektewet.
Ook de tweede versie van het plan viel niet in de smaak bij de Republikeinse rechtervleugel. Heritage Action, een invloedrijke conservatieve actiegroep, riep de Tea Party-Republikeinen via Twitter op om tegen hun eigen partij te stemmen. Vervolgens werd de stemming helemaal afgevoerd.
Spanning stijgt
Terwijl de uren wegtikken, blijft de vraag of er eigenlijk wel een compromis te verzinnen valt dat zowel verteerbaar is voor het door de Republikeinen gedomineerde Huis als voor president Barack Obama en de Democratische Senaatsmeerderheid. Die zeggen al weken dat de overheid weer open moet en het schuldplafond verhoogd zonder bijkomende voorwaarden.
De spanning stijgt nog verder omdat de kredietbeoordelaar Fitch de VS op een ‘rating watch negative’ gezet heeft. Dat wil zeggen dat het zich klaarhoudt om de kredietrating van de VS te verlagen. Bij de vorige confrontatie over het schuldplafond in 2011, toen een betalingscrash op het laatste nippertje vermeden werd, verloor de VS zijn vlekkeloze AAA-rating van Standard and Poor’s.
Nog een prik kwam uit China, de grootste buitenlandse aanhouder van Amerikaanse overheidsobligaties. Daar betoogde het staatspersagentschap Xinhua dat het tijd wordt dat de VS een toontje lager gaat zingen op het wereldtoneel. “Misschien is het tijd om het opbouwen van een ‘ge-de-Amerikaniseerde’ wereld te overwegen.”
Bal komt bij Boehner
Uiteindelijk lijkt de bal hoe dan ook terecht te zullen komen bij Huisvoorzitter Boehner. Hij controleert de agenda in zijn halfrond en kan ervoor kiezen om een compromis dat uit de Senaat komt – of zelfs een zogenaamde ‘cleane’, onvoorwaardelijke verhoging van het schuldpafond – al dan niet ter stemming voor te leggen.
Daar bestaat in het Huis wellicht een meerderheid voor van Democraten en gematigde Republikeinen. Maar dan moet Boehner wel tegen de Tea Party in gaan. Dat kan hem te staan komen op een open revolte binnen de partij en het einde van zijn voorzitterschap.
‘Gek geworden’
Veteranen van de partij hebben dat nochtans zien aankomen. “Republikeinen moeten begrijpen dat we deze slag verloren hebben”, zei de Republikeinse senator en ex-presidentskandidaat John McCain, geciteerd door de Washington Post. “Ik heb weken geleden al voorspeld dat we niet zouden kunnen winnen, omdat we iets eisten dat niet haalbaar was.”
Een andere Republikeinse veteraan, Congresman Peter King uit New York, klaagde dat hij het niet meer uitgelegd krijgt aan de mensen. “Deze partij is gek geworden”, zei hij aan de website Huffington Post. “Zoveel normale mensen die ik tegenkom – en ik haat het om die term te gebruiken – begrijpen simpelweg niet hoe dit kan. In dit dossier zien ze geen twee kanten. Ze vinden dat de Republikeinen getikt zijn, punt uit. Ze zien hier geen rechtvaardiging voor.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier