Vlinks

‘Hongarije en Spanje: het ene gevaar voor de democratie is het andere niet’

Vlinks Vlinks streeft naar een sociaal, rechtvaardig en inclusief Vlaanderen met maximale autonomie.

Edi Clijsters van Vlinks verbaast zich over de verschillende houdingen binnen de Europese Volkspartij (EVP) tegenover de Hongaarse Fidesz-partij van premier Viktor Orban en de Spaanse Partido Popular.

Soms weet je met politiek niet waar de klucht stopt en de tragedie begint. Of misschien ligt het ook aan de blik van de waarnemer: wat aan de ene slechts een schaterend hoongelach ontlokt kan bij de andere tot bittere vertwijfeling leiden. Neem nu de Europese Volkspartij, de Europese arm van christendemocratische en andere conservatieve partijen.

Om toch maar de grootste fractie te blijven in het EU-parlement werden in de voorbije jaren vaak erg dubieuze metgezellen aan boord gehesen. De partij van Silvio Berlusconi bijvoorbeeld, ultieme hoop van Italiaans rechts toen na de operatie Schone Handen zo goed als niets meer overbleef van de christendemocratie aldaar. Hiervoor is zowel hoongelach als vertwijfeling gepast.

Of, nog veel flagranter in de rechtse hoek van het speelveld, de Spaanse Partido Popular, verzamelbekken van al dan niet pragmatische Franco-erfgenamen … die natuurlijk voor geen geld ter wereld zo genoemd willen worden maar het wel zijn. Opvallend minder hoongelach of vertwijfeling hier, wel veel gekrulde tenen.

Hongarije en Spanje: het ene gevaar voor de democratie is het andere niet.

En toen na de implosie van het zogenaamde Oostblok de West-Europese politieke families daar zo snel mogelijk succesrijke nieuwe partijen aan zich wilden binden, maakte de EVP in Hongarije het hof aan de Fidesz-partij van Viktor Orban. Nu die steeds openlijker te keer gaat tegen democratie en mensenrechten krijgen enkele andere EVP-partijen het stevig op de heupen. Wie weet of de nakende verkiezingen daar voor iets tussen zitten? Feit is dat plots luidkeels respect wordt gevraagd voor elementaire democratische grondregels, en dat zelfs met uitsluiting uit de grote EVP-familie wordt gedreigd.

Alleen blijkt die verontwaardiging erg selectief. Tegen de Hongaarse EVP-verwant wordt krasse taal gehanteerd, maar tegenover de Spaanse evenknie blijft het muisstil. Orban muilkorft kritische media en intimideert magistraten, maar vooralsnog hebben in Hongarije geen politieke opposanten al meer dan een jaar in de cel gezeten vooraleer een manifest politiek-geïnspireerd proces tegen hen in gang is gezet. In Spanje gebeurt dat wel. Zelfs parlementaire onschendbaarheid blijkt een lachertje wanneer het gaat om Catalaanse ‘independentisten’.

Dat alles gebeurt trouwens – gezien het uitblijven van enige noemenswaardige reactie – met de stilzwijgende goedkeuring van de Europese Unie en van de EVP in het bijzonder. Enerzijds – anderzijds, weet u wel. Het ene gevaar voor de democratie is het andere niet; en de PP heeft nu eenmaal meer zetels in het EU-parlement dan Fidesz.

In de oorlog om de perceptie draaien de Spaanse nationalisten hun hand niet om voor een flinke portie antidemocratische inquisitie. Oordeel zelf: na het onwaarschijnlijk brutale politieoptreden tegen vreedzame referendumkiezers werd prompt verkondigd dat ook solidariteit met de Catalaanse politieke gevangenen voortaan kan worden beschouwd als ‘rebellie’. Concreet: wie in de openbare ruimte slogans schildert of affiches uithangt om ‘vrijheid voor de politieke gevangen’ te eisen, riskeert dus een veroordeling tot dertig jaar hechtenis. Theoretisch, jaja; maar er is geen enkele wettelijke garantie dat de theorie niet in feiten kan worden omgezet. En wie daarover beslist? De Spaanse justitie.

En die is al geruime tijd erg zenuwachtig. Internationaal is ze door Duitse en Belgische rechters al voor schut gezet met haar volgens mij ronduit bespottelijke eisen tegen politieke en andere Catalaanse leiders. Rebellie, opruiing, misbruik van overheidsgeld; dat is niet mis. Alleen werden de eerste twee eisen door Duitse rechters van tafel geveegd. Rebellie veronderstelt immers gebruik van geweld. En als de voorbije jaren in Catalonië geweld is gebruikt kwam dat overduidelijk – en uitsluitend – van Spaanse kant. En wat heet ‘opruien’? Voor andere waarnemers kon de uitgesproken anti-Catalaanse rede van koning Felipe meteen na het referendum evengoed onder die noemer vallen. Enerzijds, anderzijds, u kent dat.

Het ‘misbruik van overheidsgeld’ vonden Duitse noch Belgische rechters een voldoende rechtsgrond om iemand uit te leveren die op duidelijk politieke gronden wordt vervolgd. En tot overmaat van ramp (voor de Spaanse nationalisten) gaat nu zelfs een Spaanse rechter twijfelen aan die beschuldiging.

Het houdt daarmee zelfs niet op. Omdat humor nu eenmaal een bijzonder scherp wapen is tegen onderdrukking hebben andere regionalistische partijen in Europa het Spaanse establishment andermaal voor schut gezet met een alleraardigste stunt: ze willen dat Oriol Junqueras, boegbeeld van de Catalaanse links-nationalisten (ERC), de volgende EU-commissievoorzitter wordt. Als dat geen rebellie of opruiing is… Dat de heer Demesmaeker maar uitkijkt wanneer hij zich nog eens in Spanje vertoont. Want zoals bekend: de Spaanse justitie heeft lak aan parlementaire onschendbaarheid.

Edi Clijsters is kernlid van Vlinks.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content