Hoe Trumps ‘grote, prachtige’ muur tot ecologische ramp kan leiden

Mexicaanse grijze wolf-pup, die met uitsterven wordt bedreigd. © REUTERS
Eva Schram
Eva Schram Correspondent voor Knack.be in Noord-Amerika.

President Trump zet zijn plannen voor een muur tussen de VS en Mexico voort. Milieuactivisten vrezen een ecologische ramp.

“Ik ga een grote muur bouwen — en niemand bouwt betere muren dan ik, geloof me. En ik zal ‘m heel goedkoop bouwen. Ik ga een grote, grote muur bouwen op onze zuidelijke grens, ik ga Mexico laten betalen voor die muur. Let op mijn woorden.”

Met die woorden kondigde toenmalige presidentskandidaat Trump voor het eerst aan een muur te bouwen om illegale immigratie uit Centraal-Amerika tegen te gaan. De muur werd een symbool voor zijn harde opstelling ten opzichte van immigratie en zijn ‘America First’-beleid.

Velen dachten dat het een symbool zou blijven. Een muur bouwen is duur en zal niet effectief blijken, was de gemeenschappelijke opinie.

Maar Trump schreef een openbare aanbesteding uit, waarop 600 reacties binnen kwamen, en vraagt het Congres in zijn budget voor 2018 4,1 miljard dollar goed te keuren voor een eerste begin aan de muur (de totale kosten worden tussen 22 en 40 miljard dollar geschat). Trump heeft onder andere steun van de grenspolitie en douane, die het meest met illegale immigratie te maken heeft.

De muur lijkt niet langer symbolisch te zijn voor hardere immigatiepolitiek, maar een daadwerkelijk infrastructureel project te worden. En dat zou rampzalig zijn voor de natuur in de bijzondere grensstreek tussen Mexico en de VS.

Rio Grande

In tegenstelling tot wat veel Amerikanen schijnen te denken, staan er op grote delen van de grens al hekken en muren. En die verstoren de natuur al in belangrijke mate. Van het zoutwatermoeras bij San Diego in Californie waar trekvogels nestelen, tot de Sonorawoestijn en het Rio Grande-reservaat, verschillende beschermde natuurgebieden ondervinden nu al de schadelijke effecten van door mensen geplaatste afscheidingen. Fotografe Krista Schlyer maakte daar een mooie fotoreportage over.

De muur lijkt niet langer symbolisch te zijn voor hardere immigatiepolitiek, maar een daadwerkelijk infrastructureel project te worden. En dat zou rampzalig zijn voor de natuur in de bijzondere grensstreek tussen Mexico en de VS.

Het project ‘Borderlands’ van milieu-ngo Sierra Project laat zien waar die hekken en muren al staan. Vrijwel de hele grens ten zuiden van Californie en Arizona is beveiligd met een hek. In New Mexico en Texas is dat deels gedaan, maar het grootste gedeelte van de grens wordt daar natuurlijk gevormd door de rivier de Rio Grande.

Het eerste miljard dat Trump wil besteden aan de muur wordt gebruikt in het gebied bij San Diego (in Californie) en een deel van de Rio Grande in Texas – deels om nieuwe muren te bouwen, deels om bestaande muren te versterken of verhogen.

De rivier vormt een probleem: een muur bouwen in het midden zal niet gaan. Ook aan de Mexicaanse kant is geen optie – dat is immers Mexicaans grondgebied. Maar om de muur aan de Amerikaanse kant te bouwen, zorgt voor andere problemen. De meest voor de hand liggende is is dat de toegang tot de rivier ontnomen wordt voor de mensen die van de rivier afhankelijk zijn. “Wettelijk geef je misschien je recht op het water niet op”, zegt Raul Garcia, advocaat bij nonprofit Earth Justice, “maar in praktijk maak je het vrij lastig om toegang te hebben.”

Activisten in Texas zijn bang dat een deel van de muur door de Lower Rio Grande Valley National Wildlife Refuge zal lopen: een natuurgebied waar maar liefst 19 bedreigde diersoorten leven, waaronder het gordeldier en de ocelot (een katachtige). Een muur zou onder andere levensbedreigend kunnen zijn omdat de oevers van de Rio Grande overstromingsgebied zijn. Een muur zou als dam kunnen fungeren en tot extreme overstromingen kunnen leiden, die niet alleen het wildleven bedreigt, maar ook de gebieden waar mensen wonen.

Mexicaanse grijze wolf

Waterschaarste kan juist ook in de hand gewerkt worden door het bouwen van een muur. Op verschillende plekken langs de grens, zeker in het zuidwesten, zijn waterbronnen schaars voor de wilde dieren die er leven.

Hier in Washington vragen mensen me wel eens of ik niet meer moeilijke advocatenwoorden moet gebruiken om tegen ideeen van de president te betogen. Maar die woorden heb ik niet nodig. Het beleid is gewoon dom.

Maar een van de belangrijkste manieren waarop hekken en muren de bescherming van zeldzame dieren schaden, is door populaties van elkaar te scheiden. Dat blijkt uit een studie van biologen Jesse Lasky, Walter Jetzt en Timothy Keith uit 2011. In totaal leven in een bereik van 50 kilometer van de Amerikaans-Mexicaanse grens 134 zoogdiersoorten, 178 reptielsoorten en 57 amfibiesoorten. Van al die diersoorten zijn er 50 die wereldwijd of in Mexico en de VS met uitsterven bedreigd zijn.

De Mexicaanse grijze wolf is daar een van. Dat is de meest bedreigde wolfsoort ter wereld. Er wordt geschat dat er 113 in de VS leven, en slechts 36 in Mexico. Als er een muur tussen beide groepen wordt gebouwd, kunnen de twee groepen niet meer samenkomen om de populatie voort te zetten. Er is een groot risico dat beide groepen dan uitsterven.

Wetten gelden niet

In 2005 keurde het Amerikaanse Congres een wet goed die het ministerie van Binnenlandse Veiligheid, die de grenzen bewaakt, de mogelijkheid geeft natuur- en cultuurwetten op te heffen. Daarom zijn er op veel plekken muren of hekken geplaatst zonder enige inspraak van betrokken milieuorganisaties of lokale bestuurders. “In feite hebben ze van het gebied rond de grens een militaire zone gemaakt”, zegt Garcia. In totaal zijn er op verschillende plekken van de grens 39 wetten opgeheven.

Een voorbeeld: de barrieres die in de Rio Grande zijn geplaatst. “Als het veel regent, lopen de barrieres vol met stenen en afval en vormen zo een ongeplande dam. Dat heeft al tot overstromingen geleid.” Volgens Garcia denkt de federale overheid niet genoeg na over consequenties. “Ze kijken niet voordat we de sprong wagen. Maar uiteindelijk zijn het de gemeenschappen en de natuur hier die met de gevolgen te maken krijgen.” Hij gaat verder: “Hier in Washington vragen mensen me wel eens of ik niet meer moeilijke advocatenwoorden moet gebruiken om tegen ideeen van de president te betogen. Maar die woorden heb ik niet nodig. Het beleid is gewoon dom.”

Aangezien ruim 2000 kilometer van de grens nog onbeschermd is en president Trump vastbesloten lijkt een volledige muur neer te zetten, is deze zogenaamde REAL ID-wet angstaanjagend voor natuurbeschermers. Het geeft de federale overheid onbeperkte mogelijkheid te doen en laten wat het wil, ongeacht wat dat voor gevolgen heeft voor de natuurlijke omgeving. Maar, zoals met alles, een aanvraag voor opheffing van wetten is wel in de rechtbank te bevechten. “Er is nog geen concreet plan voor de muur gepresenteerd”, zegt Garcia. “Maar wij zullen daar heel scherp op zijn en zijn niet bang naar de rechter te stappen als dat nodig is.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content