Hoe een ruk naar links gematigde Democraten doet huiveren

Alexandria Ocasio-Cortez © REUTERS
Rudi Rotthier

In de nieuwe generatie Democraten in de VS voeren vooral de zelfverklaarde socialisten het hoge woord. Zij liggen mee aan de basis van een ruk naar links onder de Democratische presidentskandidaten. Anderen maken zich zorgen over de ‘Corbynisering’ van de partij, met onder meer antisemitisme als uitwas.

Zoals de gematigde Democraten eindeloos uitleggen: de verkiezingsoverwinning van november 2018, die de Democraten de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden bezorgde, was in overgrote mate te danken aan gematigde districten, swing districts (die de ene keer Democratisch en de andere keer Republikeins stemmen). De kiezers van dergelijke districten kunnen in een handomdraai terugkeren naar de Republikeinen, zelfs mét Trump aan het roer.

De radicalen wonnen voornamelijk in districten die toch al veilig Democratisch waren, en waar ze traditionele, gematigde, vermoeide kandidaten uit de eigen partij wisten te verslaan.

Maar hun winst sprak tot de verbeelding: jonge, welbespraakte vrouwen, vaak met een migratieachtergrond, lieten in de woorden van de bekendste, Alexandria Ocasio-Cortez (beter bekend als AOC), weten dat geleidelijkheid niet aan hen besteed is, dat er snel grote verandering moet komen, en dat wellicht niet alles maar toch veel haalbaar is. Ze vindt dat links even radicaal mag zijn als Trump op rechts radicaal is. Als hij het tijdens de verkiezingscampagne in 2016 haalde met zijn radicaliteit, waarom zou links zich dan moeten matigen?

Jonge, welbespraakte vrouwen, vaak met een migratieachtergrond, lieten weten dat geleidelijkheid niet aan hen besteed is

Niet alle radicalen noemen zichzelf socialistisch, maar de 29-jarige AOC doet dat wel, en in de luttele maanden sinds haar verkiezing heeft ze gepleit voor een belastingvoet van 70 procent op de inkomsten boven 10 miljoen dollar, voor algemene ziekteverzekering, voor een wettelijk minimuminkomen en voor de afschaffing van ICE (het agenschap dat de migratiewetten uitvoert). Die voorstellen zorgden niet voor al te veel rumoer. Een deel van haar programma was overgenomen van wat de democratische socialist Bernie Sanders tijdens zijn presidentscampagne van 2016 had voorgesteld. Democratische presidentskandidaten werden gevraagd naar hun reacties op de voorstellen van AOC. Zij leken sympathiek te staan.

Hamburgers en vliegtuigen

In februari werd AOC al meer controversieel toen ze als medesponsor en uithangbord van de Green New Deal optrad, een wetsvoorstel om verregaande milieumaatregelen door te voeren in de VS.

De Green New Deal bleef behoorlijk vaag inzake realisering en financiering, maar wasemde urgentie en ambitie uit. De broeikasgassen zouden in tien jaar tot ‘netto nul’ gereduceerd moeten worden, onder meer door het inleggen van een netwerk van hogesnelheidstreinen. Samen met de milieuproblemen zouden ook sociale en economische problemen worden aangepakt. Het wetsvoorstel is tot vooralsnog niet-dwingend, wat betekent dat het alleen een intentieverklaring zou inhouden.

Gedeeltelijk geholpen door slechte Democratische communicatie gingen Republikeinen in de tegenaanval.

Sebastian Gorka, een medestander van president Trump, die ook even in het Witte Huis werkte, zette tijdens een redevoering de toon: ‘Ze (de Democraten, nvdr.) willen je pick-up truck afnemen. Ze willen dat je je huis herbouwt. Ze willen je hamburgers afnemen. Dat is waar Stalin van droomde, maar wat hij nooit wist te realiseren’. Hij noemde, in een citaat dat weekblad The New Yorker overnam, de Green New Deal een watermeloen, ‘groen aan de buitenkant, maar fel, fel rood communistisch vanbinnen’.

Rob Bishop, Republikeins lid van het Huis van Afgevaardigden, nuttigde voor de camera’s een hamburger, met als boodschap: ‘Als de Green New Deal doorgaat, wordt dit verboden’.

https://twitter.com/klunney/status/1100984894577094656Kellie Lunneyhttps://twitter.com/klunney

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

550rich3153600000Twitterhttps://twitter.com1.0

President Trump, baas van een regering die duizenden milieumaatregelen van zijn voorganger ongedaan heeft gemaakt, maakte grapjes over de Green New Deal, die hij beschouwt als een manier om kiezers terug te winnen. ‘Ik denk dat dit echt iets is wat Democraten moeten promoten… Geen vliegtuigen! Geen energie! Als er geen wind is, is er geen elektriciteit. “Schat, is er wind vandaag? Ik zou graag tv kijken”.’

Al die Republikeinse reacties zijn niet gebaseerd op de ontwerptekst van de Green New Deal, want daarin worden koeien of hamburgers niet vermeld, evenmin als vliegverkeer. Maar de diensten van AOC verspreidden teksten waarin dat wel het geval was. ‘We bepaalden als doel netto zero, eerder dan zero emissies over tien jaar, omdat we niet zeker zijn dat we ons zo snel kunnen ontdoen van winden latende koeien of vliegtuigen’.

Dat was een niet goedgekeurde tekst, liet AOC later weten (nadat één van haar medewerkers eerst verkeerdelijk had beweerd dat het om een vervalste tekst ging). AOC zelf verklaarde dat er onderhandelingen moeten komen met de veesector, en dat het wellicht geen goed idee is om drie keer per dag hamburgers te eten.

De Green New Deal mag dan niet bindend zijn, Republikeinen dringen er wel op aan dat het tot een stemming komt, zodat de meer gematigde Democraten kleur moeten bekennen.

Voor AOC was de Green New Deal geen politiek probleem. Dit is waar zij voor staat, dit is wat haar achterban en een groeiend deel van het land gerealiseerd wil zien.

Het werd al ingewikkelder bij een volgend actiepunt.

Ironische bedanking voor AOC aan Times Square, New York
Ironische bedanking voor AOC aan Times Square, New York© REUTERS

Distributiegigant Amazon, die vanuit Seattle opereert, wilde een tweede hoofdkwartier installeren in New York, waar AOC verkozen is. De Amazonvestiging zou niet in haar kiesdistrict komen, maar in een buurdistrict in Queens. De onderhandelingen met de Democratische gouverneur van de staat New York, Andrew Cuomo (gematigd tot rechts), en met de burgemeester van New York, de nogal linkse Bill de Blasio, waren afgerond. Amazon kreeg voor 3 miljard dollar aan incentives, en zou de stad in ruil 27 miljard dollar aan belastinginkomsten opleveren. Er zouden 25.000 goedbetaalde banen komen, met een gemiddelde verloning van 150.000 dollar per jaar. Het bedrijf zou de economie van New York diversifiëren. Dat waren voordelen die burgemeester De Blasio had opgesomd in zijn verdediging van de deal.

Maar elders, in andere vestigingen, is Amazon, het bedrijf van de rijkste man ter wereld Jeff Bezos, geen toonbeeld van sociaal beleid. Lonen en werkomstandigheden zijn belabberd, vakbonden worden geweerd. Het bedrijf betaalt geen federale belastingen. Het zet steden tegen elkaar op om zo rijkelijk mogelijk van subsidies te kunnen genieten. En, zegden critici, waarbij prominent AOC, de intrede van 25.000 goedbetaalde werknemers zou de woningprijzen in Queens opdrijven en armere mensen wegdrijven uit nog een deel van New York.

In februari besliste Amazon de deal op te zeggen, gelet op de luide oppositie.

AOC kraaide victorie. ‘Alles is mogelijk’, tweette ze, ‘Vandaag heeft een groep van toegewijde, alledaagse New Yorkers en hun buren zich sterker getoond dan Amazons hebzucht, zijn uitbuiting van werknemers, en de macht van de rijkste man ter wereld.’ Wat later voegde ze tegenover de pers toe dat de drie miljard dollar die nu niet als incentives naar Amazon zouden gaan, kunnen gebruikt worden om leraars te betalen, of werken aan de metro.

Dat wekte hilariteit op bij economen, die erop wezen dat de incentives geen baar geld zijn, maar reducties op kosten die het bedrijf zou maken, en afhankelijk gemaakt waren van (veel grotere) inkomsten die Amazon aan de overheid zou opleveren.

Maar wat andere Democraten meer dwars zat, onder meer de verkozene uit het district waar het bedrijf zou komen: uit enquêtes bleek dat 70 procent van de bevolking voor de komst van Amazon was. De armen in de buurt zullen nu misschien de huizenprijzen niet zien stijgen, maar de 25.000 beter betaalde banen zullen ze evenmin vinden. Zullen kiezers in dit geval de lijn-AOC en haar ideologische overwinning ondersteunen of zullen ze die afstraffen?

Corbynisering

De jonge Democratische lichting wordt niet alleen vertegenwoordigd door AOC. De voorbije weken was een andere jonge vrouw minstens zo aanwezig in het nieuws: de 37-jarige Ilhan Omar, verkozen in Minneapolis. Omar, afkomstig uit Somalië, is opgegroeid in een vluchtelingenkamp in Kenia, en is samen met Rashida Tlaib de eerste moslima in het Amerikaanse parlement. Voor Omar dienden de huisregels van het parlement gewijzigd te worden zodat hoofdbedekking mogelijk werd.

Omar zorgde voor hoofdbrekens in de partij met een serie uitspraken die verdacht op oud antisemitisme leken. Zo tweette ze – dit dateert uit 2012, nog voor ze lid werd van het lokale parlement van Minnesota – dat Israël ‘de wereld gehypnotiseerd heeft. Dat Allah de mensen moge doen ontwaken en hen helpt de kwaadaardige acties van Israël te zien’. Ze zag geen graten in de tweet, en weigerde zich te verontschuldigen, tot ze erop gewezen werd dat ze een ‘antisemitische stijlfiguur’ (hypnose) had gehanteerd.

Ilhan Omar
Ilhan Omar© REUTERS

Eerder dit jaar, toen ze al in het nationale parlement zetelde, tweette Omar dat de steun van Amerikaanse politici voor Israël rond geld draaide. ‘It’s all about the Benjamins, baby’, schreef ze, waarbij Benjamins briefjes van honderd dollar zijn, getooid met de beeltenis van Benjamin Franklin. Dit keer volgde de verontschuldiging na een tussenkomst van speaker en Democratische leidster Nancy Pelosi. ‘Ik ben dankbaar voor de Joodse bondgenoten en collega’s die me leren over de pijnlijke geschiedenis van antisemitische uitspraken’, tweette Omar: ‘Ik herbevestig de problematische rol van lobbyisten in onze politiek, het weze AIPAC (de pro-Israëllobbygroep, nvdr.), de wapenlobby NRA of de fossiele brandstofindustrie’.

De tweespalt tussen critici van Ilhan Omar en verdedigers wist top-Democrate Nancy Pelosi niet te overbruggen

De inkt over de Benjamins-controverse was nog niet opgedroogd, of er was al een nieuw incident. Dit keer had Omar het over ‘de politieke macht in dit land die zegt dat het oké is voor mensen om te streven naar loyaliteit voor een ander land’. Opnieuw werd een antisemitisch stokpaardje bovengehaald, namelijk dat van de dubbele loyaliteit (nadat hypnose en geld aan de beurt waren geweest). Deze keer weigerde Omar zich tot ergernis van Pelosi te verontschuldigen. ‘Ze begrijpt het gewicht van haar woorden niet’, aldus de speaker.

De Democratische fractie wilde eerst een motie indienen die antisemitisme zou veroordelen (een groeiend probleem in de VS, met een groeiend aantal incidenten), zonder Omar bij naam te noemen. Sommigen eisten dat Omar verwijderd zou worden uit de Commissie Buitenlandse Zaken. Maar de linkervleugel in de partij (met Bernie Sanders en AOC) nam haar verdediging op zich. AOC vond dat ‘het viseren’ van Omar bedoeld is om rechtmatige kritiek op Israël monddood te maken, en zelfs haar vrijheid van meningsuiting te beknotten. Zwarte parlementsleden stelden dat Omar onbillijk hard werd aangepakt omdat ze een zwarte moslima is. Omar is het voorwerp geweest van anti-islamitische propaganda en bedreigingen. In het parlement van West Virginia werd recent tijdens een Republikeins evenement een poster van de aanslag van 11 september uitgehangen, met haar hoofd onder de brandende Twin Towers, en de tekst: ‘Ik ben het bewijs dat je dit (de aanslag van 11 september, nvdr.) vergeten bent’.

Nancy Pelosi: 'Omar begrijpt het gewicht van haar woorden niet'
Nancy Pelosi: ‘Omar begrijpt het gewicht van haar woorden niet’© REUTERS

Een van de zwarte parlementsleden die haar verdediging op zich nam, James E. Clyburn, stelde dat de ervaringen van Omar in vluchtelingenkampen en als moslima in de VS ‘meer persoonlijk’ waren dan die van kinderen van Holocaust-overlevers. Deze uitspraak leverde ook hem bakken kritiek op. De tweespalt tussen critici van Omar en verdedigers wist top-Democrate Nancy Pelosi niet te overbruggen, en in plaats van een motie tegen antisemitisme kwam er een algemenere, ‘verwaterde’ motie waarbij ook islamofobie, racisme en homofobie werden veroordeeld en Omar nog altijd niet bij naam werd genoemd.

Deze episode leidde al tot meer gemorrel binnen de partij. Joodse Amerikanen kiezen in ruime meerderheid Democratisch. Sommigen van hen vrezen voor een ‘Corbynisering’ van hun partij, een verwijzing naar Jeremy Corbyn onder wiens leiding de antisemitische incidenten binnen de Britse Labourpartij verveelvoudigd zijn.

Heilige huisjes

Meer in het algemeen klagen gematigde verkozenen erover dat hun kiezers steeds meer vragen stellen over het socialisme van linkse kandidaten of over de antisemitische uitspraken van Omar, en zich dreigen af te keren. Diezelfde gematigden zijn bang dat de figuren van links de presidentskandidaten het vuur aan de schenen zullen leggen, en hen ertoe zullen brengen naar (onverkiesbaar) linkse posities op te schuiven. Zelfs John Hickenlooper, de meest kapitalistische onder die kandidaten, aarzelt tegenwoordig om zichzelf een kapitalist te noemen. Hij maakte fortuin als bierbrouwer.

AOC is niet onder de indruk van de kritiek die gematigden verspreiden. ‘Die verkozenen verschuilen zich achter hun kiezers’, argumenteert ze, omdat ze zelf een meer behoudende koers willen varen en andere belangen laten voorgaan, of veranderingen in geleidelijkheid willen laten doodbloeden. Maar met enthousiasme en overtuigingskracht, zegt ze, kan men de kiezers wel meekrijgen in een politiek die linkser is dan de VS gewoon zijn.

Onder de jongere Amerikanen is socialisme trouwens geen scheldwoord meer, en is socialisme zelfs populairder dan kapitalisme. Bij die jongeren zit het enthousiasme. Maar gaan ze ook kiezen? In het verleden bleven ze op kiesdag massaal thuis, daar waar de ouderen, die nog wel problemen hebben met de term socialisme, trouw naar de stembus trekken.

Wat er ook van zij, figuren als AOC en Omar zijn interessante toevoegingen aan het politieke landschap. Ze waren niet bepaald van arme komaf, maar ze komen uit groepen die in het verleden niet in het parlement geraakten. Ze werken hard en doen hun parlementaire commissiewerk met toewijding (zij het nu en dan met uitschuivers). Ze schuwen de kritiek op de eigen partij niet. AOC hekelde al de buitenlandse politiek (drones) van Obama, en noemde de oorspronkelijke New Deal van partij-heilige Franklin D. Roosevelt racistisch (de New Deal hielp inderdaad in de eerste plaats het witte deel van de bevolking). Ze hanteren gewiekst sociale media.

Ze bedienen zich als ze in de verdrukking komen wel nogal vaak van wat whataboutism wordt genoemd: waarbij ze de kritiek op bijvoorbeeld antisemitisme niet weerleggen, maar de tegenpartij van gelijkaardige of ergere tekortkomingen beschuldigen.

Bij de gematigden lijkt de aanpak erin te bestaan het jonge geweld niet te zeer tegen de haren te strijken – kwestie van de meest enthousiaste aanhangers niet kwijt te spelen en in de hoop dat de jonge radicalen uiteindelijk waar nodig de gematigde Nancy Pelosi zullen blijven ondersteunen. Kort nadat ze de brede, verwaterde resolutie rond Omar had laten goedkeuren, liet Pelosi weten dat haar Democraten geen impeachment van de president in gang zullen zetten. ‘Hij is het gewoon niet waard’, zei ze over de president. De radicalen, die nochtans popelen om een afzettingsprocedure tegen de president in gang te zetten, hielden braafjes hun mond.

Lees ook wat Eva Schram schrijft over ‘boze vrouwen’ zoals Ilhan Omar en Alexandria Ocasio-Cortez

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content