‘Het wordt steeds gemakkelijker om de trucs van Facebook, Twitter en Instagram te doorzien’

Echt waar, het is niet zo moeilijk om uw smartphone eens weg te leggen.

Waar bent u het meest bezorgd over?’ wordt in The Social Dilemma aan Tim Kendall gevraagd. Hij was vijf jaar Director of Monetization van Facebook, en is een van de oud-medewerkers van techgiganten die aan het woord komen in de Netflix-documentaire over sociale media. ‘Op korte termijn?’ reageert hij na een diepe zucht. ‘Een burgeroorlog.’

The Social Dilemma wil waarschuwen voor de vernietigende kracht van sociale media. Er is ook heel wat om bezorgd over te zijn, maar meer dan dystopisch entertainment biedt deze documentaire niet. Wel is ze perfect op maat gemaakt van de aandachtseconomie waarvan sociale media de grootste veilingplaatsen zijn.

Een van de belangrijkste aanklachten is de verslavende werking van apps als Facebook, Twitter en Instagram. Die bedrijven hebben inderdaad allerlei trucs bedacht om onze aandacht vast te houden. De uren die oudere generaties vroeger voor de televisie verkwanselden, zitten jongeren vandaag moeiteloos op hun smartphone uit. Pubers zijn daarvoor bijzonder gevoelig en zullen dat ook altijd zijn: ze doen niets liever dan contact zoeken met elkaar, uiteraard, en zijn geobsedeerd door wat ze van elkaar denken.

Ik heb, daarentegen, het idee dat het steeds gemakkelijker wordt om die trucs te doorzien. Tien jaar nadat sociale media met een brute kracht ons leven zijn binnengekomen, beginnen we te leren hoe we ermee om moeten gaan. Dit zijn mijn eenvoudigste gewoonten:

– Ik installeer nooit news alerts, zelfs niet die van Knack.be. Alles wat u moet weten, leest u in Knack.

– Op mijn iPad staat geen enkele app voor sociale media. De tablet dient alleen om kranten en tijdschriften te lezen en televisie te kijken.

– Ik gebruik WhatsApp op de computer waaraan ik werk, zodat ik voor elk berichtje niet mijn iPhone nodig heb en word verleid om alle andere apps te checken.

– ’s Avonds en vaak ook in het weekend staat mijn iPhone in de nachtstand, zodat hij alleen oplicht als er iemand belt

– Ik ben nooit met Instagram begonnen.

– Tijdens vakantieweken zet ik de notificaties van apps als Twitter helemaal uit.

– Ik ga zelfs al eens de deur uit zonder smartphone.

– En ik gebruik – uiteraard – geen datingapps tijdens de kantooruren.

Af en toe vergooi ik nog een avond aan mijn smartphone, zoals ik ook nog wel eens een grote pot ijs in één sessie leeglepel of op café veel te veel drink. Dat hoort allemaal bij een gelukkig leven. Mis begint het pas te gaan op het moment dat u zich door documentaires als The Social Dilemma laat aanpraten dat u slechts een weerloos poppetje bent in de klauwen van een almachtig algoritme.