‘Het Italiaanse voorbeeld moet Belgische politici tot nadenken stemmen’

De Italiaanse premier Silvio Berlusconi treedt binnen enkele weken af. Wat betekent dat voor de man zelf, voor Europa en voor België? Drie vragen aan Knack-redacteur Han Renard.

Betekent het politieke einde van Silvio Berlusconi ook het einde van de vrije Berlusconi nu hij zijn politieke onschendbaarheid zal kwijtspelen?

Han Renard: Berlusconi heeft weliswaar beloofd te zullen aftreden zodra het Italiaanse parlement een pakket ingrijpende bezuinigingsmaatregelen heeft aangenomen, maar het is nog onduidelijk wat er daarna gaat gebeuren. Komt er een overgangsregering of komen er vervroegde verkiezingen? Berlusconi gokt op dat laatste en weigert samen te werken met partijen die ‘de verkiezingen hebben verloren.’ Ook als Berlusconi echt opstapt en een stap opzij zet als partijleider, is het niet zeker dat zijn politieke rol en die van zijn partij is uitgespeeld. Als hij premier-af is, zal Berlusconi niet langer dezelfde immuniteitsbescherming genieten als vandaag. Maar Silvio Berlusconi blijft een van de rijkste mannen van Italië, met een legertje topadvocaten ter beschikking. Hardnekkige geruchten over bijvoorbeeld banden met de maffia, werden ook nooit bewezen.

Berlusconi is niet de eerste Europese regeringsleider die valt over de Europese schuldencrisis, is een dominosysteem in gang gezet?

Renard: De economische crisis in Europa heeft al verschillende politieke slachtoffers gemaakt: behalve George Papandreou in Griekenland ook onder meer de Ierse premier Brian Cowen en de Portugese premier José Socrates. Ook de Spaanse premier Zapatero wacht bij de komende verkiezingen een smadelijke nederlaag. Hun opvolgers hoeven zich echter niet rijk te rekenen. Wie ook aan het roer komt van landen die door de eurocrisis in zwaar weer terecht komen, moet draconische en dus per definitie onpopulaire bezuinigingsmaatregelen nemen.

Wat betekent dit voor België, dat door de Amerikaanse zakenbank JPMorgan naast de PIGS-landen wordt gezet?

Renard: Italië staat vandaag feitelijk onder curatele van het IMF en van de Europese Unie. Het land krijgt gedetailleerde instructies over welke hervormingen en bezuinigingen het moet doorvoeren. Italië moet zelf orde op zaken zetten, want de op twee na grootste economie van de eurozone is te groot om te worden gered. Het Italiaanse voorbeeld moet Belgische politici tot nadenken stemmen. Politieke besluiteloosheid wordt op de markten cash betaald in stijgende rente op staatspapier.