Nu Griekenland verder wegglijdt van de Europese Unie, ontstaat er een vacuüm waar Vladimir Poetin graag inspringt. ‘Een boos, vijandig en verslagen land kan behoorlijk gaan dwarsliggen’, aldus een oud-NAVO-commandant.
Terwijl de gewone Griek angstig toekijkt of zijn spaargeld al dan niet verdampt, de Europese leiders met het handen in het haar zitten en Tsripas constant schippert tussen zijn eigen achterban en de wil van Europa, lijkt één land voordeel te halen uit deze crisis: Rusland. Nu Griekenland verder wegglijdt van de Europese Unie, ontstaat er een vacuüm waar Vladimir Poetin wel eens zou kunnen inspringen.
De goede banden tussen Griekenland en Rusland zijn niet nieuw, de regerende partij Syriza steekt haar sympathie voor Ruslands anti-Amerikaanse en anti-imperialisme houding niet onder stoelen of banken. Na zijn verkiezingsoverwinning ontving Alexis Tsipras als eerste de Russische ambassadeur in Athene, dus geen EU- of NAVO-partner. En ook maandagochtend – daags na het Grieks referendum – sprak Tsipras direct met Vladimir Poetin. Een volle dag eerder dan zijn conversatie met de Amerikaanse president Barack Obama.
Goede vriendjes
Een blik op de wereldkaart, toont bovendien waarom niet alleen de EU wakker ligt van een Grexit, ook de Verenigde Staten hebben er belang bij dat Griekenland ‘goede vriendjes’ blijft met Europa. Zij willen op het zuiderse land kunnen rekenen als betrouwbare NAVO-partner omsingeld door minder stabiele Balkanstaten en het woelige Noord-Afrika.
Vandaar dat Obama de afgelopen weken meermaals aan de telefoon hing met de Duitse bondskanselier Angela Merkel, de Franse president François Hollande en de Britse premier David Cameron. Volgens de Amerikaanse krant The New York Times heeft de Amerikaanse minister van Financiën dit jaar al meer dan zestig keer met zijn Europese collega’s gebeld, met steeds dezelfde boodschap: ‘Jullie moeten er alles doen om een Grexit te voorkomen.’
‘Boos land kan behoorlijk dwarsliggen’
Na de Tweede Wereldoorlog werd Griekenland beschouwd als een soort van bufferstaat tegen de opmars van het Russische Sovjet-communisme. Door in 1981 toe te treden tot de EU heeft Griekenland als het ware zijn identiteit van westerse democratie gebetonneerd, wat 20 jaar later bestendigd werd via het invoeren van de euro. Maar deze positie lijkt nu opnieuw te wankelen.
Al betekent een Grexit niet onmiddellijk dat de gehele Europese veiligheid in gevaar komt. Griekenland blijft op zo’n moment nog steeds lid van de Unie en de NAVO. ‘Maar een boos, vijandig en verslagen land kan behoorlijk gaan dwarsliggen’, stelt oud-NAVO-commandant James Stavridis op de Nederlandse Omroep NOS.
Gas
Maar Poetin kijkt niet alleen reikhalzend naar Griekenland omwille van het militaire belang. Ook de toevloed van energie is cruciaal. Gisteren nog maakte het Russische staatsbedrijf Gazprom bekend dat Griekenland op tijd heeft betaald voor de levering van gas.
‘Brussel kan wel eisen dat de EU minder afhankelijk wordt van het gas uit Rusland, maar het staat de Grieken vrij om te handelen met wie ze willen. Ook met het Kremlin, want wij zijn niemands gijzelaar’, aldus de bevlogen Griekse Energieminister Panagiotis Lafazanis.
Daarnaast heeft de Griekse bevolking nog iets belangrijks gemeen met de Russen: hun oosters-orthodoxe geloof.
Dalende olieprijzen
Het niet zo dat Rusland over een hoop geld beschikt om zomaar in het rond te strooien’
Al zijn er ook enkele kanttekeningen te maken, het gaat namelijk niet meer zo goed met de Russische beer. Het land lijdt onder Westerse economische sancties én de dalende olieprijzen. ‘De militaire uitgaven daalden voor het eerste en een nieuw initiatief om een pijpleiding te bouwen werd geschrapt’, stelde Thijs Van de Graaf (UGent) eerder op Knack.be
‘De Russische steun aan Griekenland gaat op dit moment niet verder dan bemoedigende woorden’, nuanceert de Britse krant The Guardian. ‘Het is niet zo dat Rusland over een hoop geld beschikt om zomaar in het rond te strooien’, aldus Thomas Wright van het Brookings Institution in Washington.
Russische villa’s op Cyprus
Griekenland is overigens niet het enige Europese land dat toenadering zoekt tot Rusland, ook de Cypriotische president Anastasiades sprak onlangs met zijn collega Poetin over mogelijke Russische marine- en luchtmachtbases in Paphos en Limassol. Het land zoekt militaire steun in het aanhoudende conflict met Turkije.
De bemiddelde Rus heeft bovendien een bijzondere band met het eiland. Cyprus telt tussen de 35.000 en 40.000 Russen, wat veel is aangezien op Cyprus slechts 1,1 miljoen mensen wonen. Op het eiland zijn er Russische kranten, scholen en radiostations. Veel Russen bezitten enorme villa’s op Cyprus waarvan de financiering vaak onduidelijk is.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier