Democratische presidentskandidaat Bernie Sanders verbaasde en ergerde sommige medestanders door dinsdagnacht aan te kondigen dat hij zijn campagne verderzet, en al minstens tot de partijconventie, die eind juli doorgaat. Maar geen van zijn opties zijn aantrekkelijk.
Het was een opmerkelijke toespraak, dinsdagnacht, van Bernie Sanders in een vervallen luchthavengebouw in Santa Monica. De campagne had gemeld dat Sanders rond 22 uur plaatselijke tijd – 1 uur ’s nachts aan de oostkust – zo’n 3.000 aanhangers zou toespreken. Maar de Democratische presidentskandidaat was vertraagd, en zou pas een uur later spreken. Op dat moment had het tv-publiek grotendeels afgehaakt. In Santa Monica, echter, bleef de aanhang trouw op post en weerklonk er boegeroep telkens de naam Hillary Clinton viel op tv-schermen, die CNN toonden.
Bij zijn verlate intrede stapte Sanders dankbaar lachend zijn wild enthousiast publiek tegemoet. Dat was al een verandering tegenover een jaar geleden, toen Bernie als een norse, koppige opa overkwam, cijfers over zijn publiek uitstrooide, en altijd kwaad leek te roepen. Dat is het typetje dat Larry David speelt in het satirisch programma Saturday Night Live.
Nu ging Sanders over van een blijkbaar deugddoend applaus naar een toespraak die nauwelijks statistieken bevatte. Sanders praatte beklijvend. Hij loofde zijn aanhang “die echte verandering wil”.
Tegen het einde van de nacht, zei hij, “zullen we ruim 10 miljoen stemmen hebben ontvangen”. Het zijn er in werkelijkheid volgens Politico ruim 12 miljoen, tegen bijna 16 miljoen voor Clinton.
We hebben in 22 van de 50 staten gewonnen, aldus Sanders “en in bijna elke staat hebben we met groot verschil de jongerenstemmen binnengehaald”.
“Onze visie wordt de toekomst van Amerika”.
‘Hillary schreef geschiedenis, terwijl Bernie de geschiedenis ontkent’
Op dat moment leek een voorzichtige nederlaagstoespraak nog mogelijk. Maar Sanders had het anders begrepen.
“Vanaf de eerste dag heeft onze campagne enkele basiswaarheden begrepen. De eerste: we zullen niet toelaten dat rechtse Republikeinen de regering controleren. En dat geldt meer in het bijzonder voor Donald Trump“.
“Maar onze missie is meer dan Trump verslaan: we willen het land veranderen”. En daarom, zei hij, gaan we door. “De strijd gaat verder”.
Hij was al vijftien minuten aan het spreken, chronometreerde The New York Times, voor Sanders de naam van Hillary Clinton vermeldde. En al net zo goed, want de naam werd op boegeroep onthaald.
“Ik kreeg een vriendelijk telefoontje van minister Clinton, feliciteerde haar met haar overwinningen van vannacht”, zei hij doorheen boegeroep dat hij niet al te fel probeerde te bedwingen.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
The New York Times vatte het zo samen: “Hillary Clinton schreef geschiedenis (als eerste vrouwelijke genomineerde), en Bernie Sanders wilde er halsstarrig niets van weten”.
Het enthousiasme van het publiek in Santa Monica, en de glimlach van Sanders, konden niet verbergen dat hier iets heel bizars aan de gang was, zoals aanhangers van Clinton niet nalieten te benadrukken.
Er is in alle vijftig staten gekozen, met alleen nog verkiezingen in de hoofdstad, waar de Democraten volgende week stemmen. In delegates en stemmen ligt Clinton straten voor. Zij won in 28 staten, hij in 22. Zij won in de grotere staten. Zelfs in Californië, waar Sanders nochtans onvermoeibaar campagne had gevoerd, won ze duidelijk.
Maar toch zei Sanders tijdens zijn toespraak dat hij zijn campagne, zijn politieke revolutie, voortzet. En dat tot eind juli in Philadelphia. Hij zal vechten voor elke stem en elke delegate, zei hij. Ook woensdag, lieten campagneleden weten, werden gesprekken gevoerd met superdelegates die men wilde overtuigen om van kamp te veranderen.
Twee groepen Sanders-supporters
Wat maakt dat Sanders niet afhaakt?
Hijzelf, zeggen ingewijden, en een aantal medestanders, vinden dat ze oneerlijk behandeld zijn, door partijleiding en pers. De partijleiding werkte Sanders tegen door de debatten zo te organiseren dat er zo min mogelijk mensen keken, en door de regels ten voordele van Hillary Clinton te organiseren. De pers besteedde volgens deze medestanders te weinig aandacht aan de massale opkomst tijdens Sanders-bijeenkomsten. Ook de aankondiging, maandag, van persagentschap AP dat Clinton de nominatie binnengehaald had, ligt Sandersaanhangers op de maag, al is het onduidelijk of dat AP-bericht invloed gehad heeft op de uitslagen van dinsdagen.
This, from @politico, is about as damning a look at @BernieSanders and his campaign as I’ve read to date. https://t.co/2wt0DPSrxz
— Jamil Smith (@JamilSmith) June 8, 2016
Er zijn twee groepen bij de Sanders-aanhang. De “Democraten“, mensen die gepokt en gemazeld zijn in de partij en er de linkervleugel van uitmaken, reageerden openlijk ontgoocheld op de toespraak. Enkele parlementsleden die Sanders hebben ondersteund, riepen hem op om snel de overwinning van Clinton te erkennen. Zij vonden dat hij een moment gemist had om de eenheid van de partij te verzekeren.
Daar staan de onafhankelijken, de partijlozen, tegenover, met volgens Politico Jeff Weaver, de campagnemanager, en echtgenote Jane Sanders als leidende krachten. Zij zien niet veel heil in een snelle omarming van het partijapparaat, dat voor hen synoniem staat met status quo en met grote financiële belangen – met een “uitverkoop van de politieke revolutie” en van een grondige hervorming van het land. Zij hopen misschien ook, schrijft Politico, dat er snel een rechtszaak tegen Clinton zal starten rond de e-mails, en dat die rechtszaak nog delegates op andere gedachten zal brengen.
Politieke revolutie?
Vandaag, tijdens een uitvoerige ontmoeting met president en partijgenoot Barack Obama, zal Sanders misschien te horen krijgen welk deel van zijn agenda de Democraten zullen overnemen, en zal hij misschien beslissen alsnog zijn steun aan Clinton toe te zeggen, maar de signalen uit de campagne zijn dat het moeilijk ligt.
Voor de aanhangers die Clinton in Santa Monica uitjouwden, zal wat Obama toezegt nooit voldoende zijn. Volgens peilingen ziet een kwart tot veertig procent van de Sanders-kiezers een stem voor Hillary niet zitten. Zij zouden een onafhankelijke kandidatuur van Sanders ondersteunen, maar dat is technisch niet meer voor mekaar te krijgen.
Uiteindelijk wordt de vraag voor Sanders: legt hij zijn politieke revolutie tijdelijk stil, om Hillary’s kansen op verkiezing te verbeteren? Of vindt hij die revolutie het grotere goed en probeert hij zijn beweging verder te mobiliseren – door afstand te houden van haar presidentskandidatuur en door eventueel tijdens de partijconventie een soort oproer te leiden.
De keuze is pijnlijk, zeggen ingewijden, er is binnen de campagne en bij hemzelf veel wrok om de gemiste kans – en trouwens ook enige zelfkritiek. Men vindt nu dat er te laat een strategie is ontwikkeld om minderheden te bereiken, dat de campagne te lang zelf niet geloofde in eindwinst, en dat Sanders te lang zijn werk als senator bleef doen, en daardoor in de eerste maanden van zijn kandidatuur alleen in de weekends campagne voerde.
In een verkiezing waar hij verloor inzake stemmen, delegates en staten, en won inzake enthousiast publiek, is het voor Sanders allicht moeilijk om dat enthousiast publiek teleur te stellen door te kiezen voor degene die hij ooit bestempelde als “het mindere kwaad”, Hillary Clinton. Maar misschien bovenal: wat stelt zijn ‘politieke revolutie’ voor buiten het kader van deze presidentsverkiezing. Zullen zijn aanhangers blijven opdagen? Zal hij zijn huidige populariteit behouden?
Sanders is niet gedwongen snel te kiezen, al wordt vanuit de partij druk uitgeoefend. Zijn campagne heeft geen schulden. Zijn ambities binnen de partij zijn voor zover bekend beperkt – het is niet duidelijk of hij lid zal blijven. Gelet op zijn leeftijd, 74, is een presidentskandidatuur in 2020 niet waarschijnlijk.
Amerikaanse presidentsverkiezingen 2016
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
