‘Grote sportevenementen zijn de speeltuin geworden van dictatoriale regimes’

‘Sport is te mooi om het te degraderen tot een kermis in de hel van maffieuze oligarchen’, schrijft Jean-Marie Dedecker naar aanleiding van de toekenning van de Olympische Winterspelen aan Peking. ‘Bovendien is hun prestige belangrijker dan het lot van hun bevolking.’

Het is bijna onopgemerkt voorbijgegaan. Beijing krijgt de Olympische winterspelen van 2022. Merkwaardig. De dichtste berg ligt op 160 kilometer, in Zhangjiakou, aan de rand van de Gobi woestijn. Op neerdwarrelende vlokken van de luchtvervuiling na, sneeuwt het nooit in de Chinese hoofdstad. De ecologische kosten voor de valse sneeuw worden wel gigantisch. Op de vooravond van de Spelen zullen eco-fanaten en mensenrechtenorganisaties wel hun groene verontwaardiging en het kalenderverdriet van de Tibetanen uitschreeuwen. Deels uit mediatieke egotripperij. Of heeft er zich na 2008 nog iemand het lot van de Tibetanen aangetrokken?

De enige overgebleven tegenkandidaat voor de organisatie van de winterspelen 2022 , het Kazachse Almaty zit nu op haar olympische blaren. ‘Er zullen nu veel IOC-leden hun villa’s, sportwagens en Picasso’s moeten teruggeven’, twitterde de Nederlandse journalist Olaf Koens. Verloren smeergeld. Net zoals voor FIFA bobo’s, zijn prestige en status voor de IOC-kardinalen oudtestamentische begrippen. Ze tellen in dollars, in reclame- en in TV-rechten, de apartheidsideologie van het Grote Geld. 1,4 miljard chinezen zijn economisch lucratiever voor de Olympische sponsors dan 17 miljoen Kazachen. In 1996 stonden er amper 10.000 Chinezen op de skilatten, in 2010 zo’n 5 miljoen en vandaag 10 tot 20 miljoen. Tegen 2022 heeft het politbureau beslist dat het er 300 miljoen moeten zijn. Rode sportplaneconomie.

Antwerpen

Europese Spelen in Baku, wereldkampioenschappen zwemmen in Kazan, schermen in Moskou, Taekwondo en Judo in Tsjeljabinsk, gewichtheffen in Almaty, worstelen in Tasjkent, voetbal in Qatar en Rusland, … . Het is niet verwonderlijk dat het nagenoeg enkel nog autocratische landen zijn die mega-sportevenementen willen en kunnen organiseren. De gas- en oliekraan zijn het persoonlijk speelgoed van de emirs en de sultans uit de zandbakstaten evenals van de oligarchen uit het voormalige Sovjetrijk. Hun prestige is belangrijker dan het lot van hun bevolking. Brood en Spelen.

München, Oslo en Stockholm trokken bijvoorbeeld in extremis hun kandidatuur terug voor de organisatie van de winterspelen in 2022, en Boston voor de zomerspelen van 2024. Kostenramingen worden opgesteld om het volk te overtuigen om mee te doen aan de kandidatuurstellingen, dus kunstmatig laag. De kater volgt dan na het feest, realistisch hoog. Vlaanderen droomde tien jaar geleden nog van de organisatie van de Spelen, maar Antwerpen kon vorig jaar zelfs geen 300.000 euro bij elkaar sprokkelen om het Europees kampioenschap zwemmen te organiseren. De organisatie werd noodgedwongen doorgegeven aan het Hongaarse Debrecen. Beschamend en vernederend.

Kostenplaatje

De Nederlander Jurryt van de Vooren analyseerde alle Olympische Spelen die vanaf 1896 gehouden werden, 49 in totaal. Bent Flyvbjerg en Allison Stewart van de Oxford University berekenden dat de Zomerspelen vanaf 1960 in Rome gemiddeld 179 procent duurder uit vielen dan begroot en de Winterspelen vanaf 1924 zelfs zo’n 400 procent. Athene 2004 kostte 27 miljard euro in plaats van negen, Montreal 1976 was begroot op 80 miljoen dollar en kostte uiteindelijk 1.5 miljard. De Canadezen betaalden hun Olympische schuld nog 30 jaar lang af. De kosten van de bouwmaffia inbegrepen. De aanleg van een olympisch bruggetje kostte evenveel als de verbetering van het ganse wegennet. München 1972 was begroot op 250 miljoen euro en betaalde er uiteindelijk 3 miljard voor. Zelfs Hitler rantsoeneerde de levensmiddelen na de Nazi-Spelen in Berlijn 1936. Londen 2012 misrekende zich ook voor 1.5 miljard. De Winterspelen van Nagano 1998 zouden 900 miljoen euro kosten, het werden er 11 miljard, alhoewel we het niet zeker weten: de Japanners hadden hun boekhouding verbrand uit vrees voor een juridisch corruptie onderzoek.

Zoveel angst heeft Poetin niet. Sotsji 2014 werd begroot op 7 à 8 miljard euro, maar er verdwenen 40 miljard euro bouwkosten in de zakken van Vladimir en zijn Russische maffiavrienden. De hotelmarkt is er achteraf ingestort. De bouw van Colosseums voor het Olympisch Circus Maximus kost astronomische bedragen, maar de droom van Grote Potentaten om een monument te bouwen eindigt nogal dikwijls in een mausoleum. De ruïnes van hun megalomanie staan te bewonderen van Zuid-Afrika tot Athene en de bevolking betaalt de rekening.

Toeristisch Mekka

Het is echter niet allemaal economische kommer en kwel. Peter Ueberroth maakte van de O.S. in Los Angeles 84 een privé-organisatie met Mac Donalds, Kodak, Southland Corporation & Co als geldschieters. Hij betaalde achteraf de 300 miljoen dollar, die hij als subsidie had gekregen, als belastingen op de winst terug. Barcelona 1992 werd een toeristisch Mekka. Alhoewel, volgens de European Tour Operators Association (ETOA) was dit zonder de Spelen ook gebeurd. Gaudi en de Sagrada Familia zijn werelderfgoed.

Na Rome 1960 stortte de hotelmarkt zelfs in. De katholieke kerk verbouwde kloosters tot ontvangstzalen en bidcellen tot badkamers, en werkte marktverstorend voor de middenstand. Tjevenstreken. Voor Rio 2016 wordt er 10 miljard uitgetrokken, waarvan 57 procent opgehoest wordt door privébedrijven. De 31 woontorens van het Olympisch dorp llha Pura en de Barra met 3.604 appartementen worden een goudmijn voor de vastgoedsector, maar voor rioleringen in de favella’s zijn er geen centen. Stront aan de knikker.

De rekeningen van het communistische China zullen we nooit kennen. De waterkubus, het Olympisch zwembad werd gebouwd met giften van Chinese expats uit de diaspora van de Chinatowns. Het Burd’s Nest, het gigantische Olympisch stadion was een joint venture met de Beijing State Owned Asset Management Company. Communisme met een kapitalistisch randje. In 2022 worden het schaatstempels en winterpaleizen.

Als de sportinfrastructuur de eer en de glorie van een land en vooral van de leider moet dienen, van Hitler tot Poetin, dan moeten de gladiatoren dat ten alle prijze ook. Acht op de tien Russische atleten die tussen 2001 en 2012 medailles wonnen op de Olympische Spelen of op de WK’s atletiek, hadden verdachte bloedwaarden die wijzen op dopinggebruik. Ze worden echter beschermd door de Russische overheid. Poetins sportminister Vitali Mutko liet een decreet stemmen zodat bloedstalen als organen worden beschouwd, en dus zonder toestemming niet buiten de landsgrenzen mogen vervoerd worden. Out of competition controls mogen niet out of the country. Astana, de wielerploeg van dopingrecidivist Alexander Vinokourov is hofleverancier van dopingzondaars. Ze worden allen betaald met de petrodollars uit de schatkist van de Kazachse dictator Nazarbajev..

Altijd Athene

Het is tijd dat de IOC-Kardinalen hun Olympisch Circus Maximus definitief verhuizen naar Athene, de geboorteplaats van de antieke en de moderne Olympische Spelen. Geen gerommel meer over mensenrechten, politiek prestige, ecologische problemen of over omkoping van stemgerechtigde bobo’s. Alle infrastructuur ligt er al aan de voet van het Parthenon sedert 2004. In het Olympische Stadion lopen er nu wel meer konijnen dan atleten en het zwembad is een vervallen kikkerpoel, maar met een kleine upgrading kunnen er terug baantjes getrokken worden. Met Europese subsidies werd er een nieuw vliegveld gebouwd en een uitgebreid metronet. Met zijn allen om de vier jaar terug naar de Olympus om lauwerenkransen en voor sportieve ontwikkelingshulp, om de Grieken een beetje bij hun haren uit het economisch moeras te trekken.

De Winterspelen mogen definitief naar Lillehammer. Vriendelijk en gemoedelijk volkje, die Vikings. De Zwitserse alpenjodelaars zijn te stug. De Kilimanjaro lijkt me te riskant en het uur verschil met Lake Placid is te groot voor mijn TV-uitzendingen. Of ben ik te naïef? In 1921 op een congres in Lausanne zei Pierre de Coubertin, stichter van de moderne Olympische Spelen, al dat zijn geesteskind te duur en te overladen was. Het is alleen maar erger geworden. Sotsji kostte evenveel als alle vorige 21 Winterspelen samen. Sport is te mooi om het te degraderen tot een kermis in de hel van maffieuze oligarchen en politieke satrapen.