Gisteren ’top secret’, nu online: dit staat er in de controversiële memo over FBI en de Democraten
Een cruciale FBI-bron die betaald werd door de Democraten en de Clinton-campagne, en belangrijke regels die niet gevolgd werden. Knack.be las de controversiële memo voor u.
Het beroerde dagenlang de gemoederen in Washington, maar is dan toch openbaar: de geheime memo over de FBI, ook wel gekend als ‘FISA-memo’ (FISA is de wet die het afluisteren van verdachten toestaat).
Wat eerder enkel voor de ogen van de Amerikaanse president en enkele insiders bestemd was, kan nu iedereen raadplegen. De FBI en de Democraten waren tegen de publicatie van de memo gekant en voor wie de memo leest, wordt duidelijk waarom. Al is de eerste reactie: ‘Is het dat?’
Carter Page en Christopher Steele
Erg uitgebreid is de memo niet, er wordt voornamelijk één geval besproken: Carter Page. Page is een Amerikaan die als vrijwillig adviseur meewerkte aan de Trump-campagne en onder elektronisch toezicht werd geplaatst. De veertig jaar geleden gestemde FISA-wet (Foreign Intelligence Surveillance Act) legt speurders van het ministerie van Justitie op een federale magistraat doorslaggevende elementen voor te leggen om het recht te krijgen die persoon af te luisteren. Om dat te doen, is er toestemming nodig van de (adjunct-)directeur van de FBI en van de procureur-generaal of zijn assistent. Er werd een bevelschrift verkregen voor Page (zo’n bevelschrift is 90 dagen geldig) dat drie keer vernieuwd werd.
Hier komt het probleem. Het FISC, de FISA-rechtbank, is zeer streng om de rechten van de Amerikanen te beschermen. Het eist dat de regering al het materiaal en alle relevante feiten voorlegt. Dat is niet gebeurd in het geval van Carter Page, volgens de nota.
Partijdige FBI-bron kreeg 160.000 dollar van Democraten
Het dossier dat door Christopher Steele, een FBI-bron, werd samengesteld, was volgens de nota essentieel om het bevelschrift voor Carter Page te verkrijgen. Dat dossier was echter ‘samengesteld namens het Democratisch Nationaal Comité (DNC) en de Clinton-campagne’. De FBI-bron werd via een advocatenkantoor door het DNC en de Clinton-campagne meer dan 160.000 dollar betaald om schadelijke informatie over Donald Trumps banden met Rusland te verkrijgen.
Het feit dat Steele zowel door hen als door de FBI betaald werd voor dezelfde informatie, was bekend bij het ministerie van Justitie, maar de relevante informatie zat niet bij de FISA-aanvraag.
Daarnaast werd in de aanvraag een bericht uit Yahoo News aangehaald. En hoewel Steele later bekende dat hij met verschillende nieuwsmedia had samengezeten, staat in de aanvraag dat hij nooit direct informatie bezorgd heeft aan Yahoo News. Steele werd in oktober 2016 ontslagen – wegens ‘ongeautoriseerde onthulling aan de media over zijn banden met de FBI’.
‘Financiële en ideologische motivaties tegen Trump genegeerd of verhuld’
Christopher Steele onderhield ook contacten met toenmalig plaatsvervangend procureur-generaal Bruce Ohr. Na de verkiezingen werd Ohr door de FBI ondervraagd over zijn communicatie met Steele. Die zou gezegd hebben dat hij ‘wanhopig wilde dat Trump niet verkozen en geen president werd’. De partijdigheid van Steele is gedocumenteerd in officiële FBI-documenten, maar niet terug te vinden in de FISA-aanvraag.
De beslissing om een partijdige memo vrij te geven over wangedrag van de FBI is een gevaar voor onze nationale veiligheid
Toenmalig president-elect Trump werd in januari 2017 geïnformeerd over het Steele-dossier. ‘De FISA-aanvraag was afhankelijk van Steele’s verleden van geloofwaardige rapportering over andere kwesties, maar zijn financiële en ideologische motivaties tegen Trump werden genegeerd of verhuld’, klinkt het in de memo.
Ook het onderzoek naar FBI-agent Pete Strzok wordt vermeld. In sms-berichten met zijn minnares, FBI-advocaat Lisa Page (voor zover geweten geen band met Carter Page) gaven ze allebei blijk van partijdigheid tegen Trump, in het voordeel van Hillary Clinton. De berichten bevatten uitvoerige discussies over het onderzoek, georkestreerde lekken naar de media en een vergadering met adjunct-directeur McCabe over een ‘verzekeringspolis’ tegen Trumps verkiezing.
Wat hebben de Republikeinen aangepast in het rapport?
Tot zover de inhoud van de memo. Naast het feit dat het rapport niet zo uitgebreid is, rijst de vraag welke aanpassingen de Republikeinen aan het document hebben doorgevoerd en hoe essentieel die zijn. De Republikeinen hebben bij monde van Devin Nunes toegegeven dat er aanpassingen gebeurd zijn. Volgens hen gaat het om ‘grammaticale verbeteringen en twee aanpassingen die de FBI en de minderheid (de Democraten, red.) zelf hadden gevraagd’. Volgens de FBI is er sprake van ‘materiële weglatingen die een fundamentele impact hebben op de juistheid van de memo’. Datzelfde geluid klinkt bij de Democraten.
Lees hier het volledige document.
‘Gevaar voor nationale veiligheid’
De beslissing om een partijdige memo vrij te geven over wangedrag van de FBI is ‘een gevaar voor onze nationale veiligheid’, reageerde vicevoorzitter Mark Warner van de Commissie voor de Inlichtingendiensten van de Senaat. ‘Deze nooit geziene openbaarmaking van geheim materiaal tijdens een lopend strafrechterlijk onderzoek is gevaarlijk voor onze veiligheid’, zei hij.
Verscheidene Democraten hebben de president in een brief gewaarschuwd voor een constitutionele crisis als hij bijvoorbeeld Rober Mueller, de speciale aanklager in de Rusland-affaire zou ontslaan.
‘Wij zijn gealarmeerd door berichten dat u van plan zou kunnen zijn dit misleidend document (de memo-Nunes) te gebruiken als voorwendsel om vice-minister van Justitie Rod Rosenstein te ontslaan, in een poging om corrupt het onderzoek van speciaal aanklager Robert Mueller (in de Rusland-affaire) te beïnvloeden of te verhinderen’, staat te lezen in het document dat ABC News in handen kreeg.
Eerder op de dag had een presidentiële tweet speculaties doen aanzwengelen dat Trump kuis wil houden in de toplagen van de FBI en het ministerie van Justitie.
Comey: vrijgave nota is ‘oneerlijk’ en ‘misleidend’
James Comey, de vroegere FBI-directeur die door Trump de laan werd uitgestuurd, heeft de vrijgave van geheime informatie als ‘oneerlijk’ en ‘misleidend’ bestempeld. Het document probeert het vertrouwen in het werk van de geheime diensten te beschadigen, twitterde Comey. ‘Waarom?’, vroeg hij zich af. ‘Het ministerie van Justitie en de FBI moeten hun werk doen.’
Woordvoerster Sarah Sanders van het Witte Huis verdedigde de omstreden vrijgave. ‘Het document werpt ernstige vragen op omtrent het handelen van het hoogste niveau in het ministerie van Justitie en de FBI. Trump heeft niet lichtzinnig met de vrijgave ingestemd. Hij heeft in het bijzonder raad gevraagd aan zijn veiligheidsteam, onder wie ook leden van de geheime diensten.’
