Frans polemist Éric Zemmour: ‘De mensenrechten dreigen ons fataal te worden’

© BelgaImage
Kleis Jager Correspondent in Frankrijk voor Trouw en Het Financieele Dagblad

Het populisme is volgens Frankrijks meest omstreden intellectueel de noodkreet van volken die niet willen verdwijnen. Met zijn nieuwe boek, Destin Français, wil Éric Zemmour de boze burger, nu gestoken in een geel hesje, een hart onder de riem steken.

Op de redactie van de krant Le Figaro aan de Boulevard Haussmann in Parijs haalt Éric Zemmour zijn schouders op. Hij heeft – niet voor het eerst – iets verkeerds gezegd. 300.000 handtekeningen zijn er inmiddels online verzameld voor een petitie die de media vraagt Zemmour niet meer uit te nodigen.

Initiatiefneemster van de opmerkelijke boycotactie is de Frans-Senegalese zakenvrouw Hapsatou Sy. Sy zegt diep gekwetst te zijn door Zemmour, die haar op tv had gezegd dat haar ouders haar beter ‘Corinne’ hadden kunnen noemen. ‘Uw naam is een belediging voor dit land’, had de polemist haar zelfs toegevoegd.

‘Ik kaatste de bal terug’, zegt de beweeglijke, razendsnel formulerende Zemmour. ‘Zij had me eerst gezegd dat mijn ideeën een belediging zijn voor Frankrijk. Maar waar het om gaat, is dat wat ik zeg tot veertig jaar geleden heel gewoon was. Je kind een Franse voornaam geven betekende dat je er echt bij wilde horen. Deze affaire onthult vooral dat immigranten dat niet meer willen.’

In een aanzienlijk aantal wijken geldt al de islamitische wet, daar is het overal halal wat de klok slaat.

Wat is er veranderd?

Éric Zemmour: Het is heel lang zo geweest dat de familienaam aangaf waar de nieuwkomer vandaan kwam. De Franse voornaam wees vooruit, naar de toekomst hier. Ik kom uit een Joodse Noord-Afrikaanse familie en mijn ooms en tantes hadden allemaal prachtige ouderwetse Franse namen die van de naamdagkalender waren gehaald. Terwijl ze in de familie een, twee generaties eerder nog beter Arabisch dan Frans spraken.

Waarom spreekt dat niet meer vanzelf?

Zemmour: Dat komt door de invloed van Amerikaanse tv-series en dergelijke, en door de komst van vreemdelingen – moslims – die hun cultuur en tradities willen bewaren. Daarbij heeft de Franse intellectuele en bestuurlijke elite ervan afgezien om de verfransing, die wettelijk was vastgelegd sinds Napoleon, af te dwingen.

Assimilatie is beter dan integratie?

Zemmour: Natuurlijk. Nu klaagt men dat immigranten niet integreren, maar de problemen ontstonden voor een belangrijk deel omdat men heeft afgezien van de eis tot assimilatie. Sterker nog, wie nog wel wilde assimileren, werd dat afgeraden. Ik ken een Bulgaarse die haar naam wilde verfransen en die te horen kreeg: ‘Doet u dat maar niet, mevrouw, u hebt een prachtige naam.’

Maakt u niet een te groot probleem van de naam?

Zemmour: Onderschat het belang van voornamen niet. Een Franse voornaam is een boodschap aan de nationale gemeenschap: mijn kinderen maken zich de gewoonten en zeden van dit land eigen. De beschaving uit het land van herkomst wordt achtergelaten. Dat is wat het symboliseert. Ik begrijp echt niet wat er schandalig aan is om te zeggen dat je dat een goede zaak vindt. Dat zegt nogmaals vooral iets over de tijd waarin wij leven, over de manier waarop het idee van de natiestaat steeds meer is vervaagd.

Onze natiestaten worden volgens u bedreigd door de islam en immigratie. U waarschuwt voor een burgeroorlog. Overdrijft u niet?

Zemmour: Neem een kijkje in welke voorstad van de grote steden ook, waar je scholen hebt die voor 80 procent worden bevolkt door islamitische kinderen. In een aanzienlijk aantal wijken geldt al de islamitische wet, daar is het overal halal wat de klok slaat. In 2018 gaan mannen en vrouwen in kledij uit de zevende eeuw over straat.

Te veel liefde voor de ander leidt tot oorlog, dat is de grote les van de Franse geschiedenis.

Maar ze gebruiken toch geen geweld?

Zemmour: Dat is een misverstand, de confrontatie is al begonnen. Niet-moslims zijn uit die wijken verjaagd, door criminaliteit, door onbeschoft of gewelddadig gedrag op straat of op school, door drugshandel in het portiek. Ik ben zelf opgegroeid in zo’n buurt in de Parijse voorstad Drancy, ik weet waar ik het over heb. Binnen een generatie en op een steenworp afstand van Parijs zijn we in een ander continent beland. Schrijver en politicus André Malraux zei: cultuur is alles wat verband houdt met een religie. Als de dominante religie verandert, verandert de beschaving. Daarom is dit helemaal geen immigratie, maar een vorm van kolonisatie.

De demografe Michèle Tribalat schat dat het aantal moslims in Frankrijk stijgt van ongeveer 5 miljoen nu naar 8,5 miljoen in 2050, bijna 13 procent van de bevolking. Een forse stijging maar van omvolking is volgens haar geen sprake.

Zemmour: Dat lijkt me heel erg veel, het zal dus erger worden. Collomb had het over ‘verloren gebied voor de republiek’, maar hij had eigenlijk moeten zeggen: voor Frankrijk. Die gebieden zijn niet langer Frans, want de islam is nu eenmaal een religieus én een politiek-juridisch systeem. Men spreekt voortdurend van ‘de republiek’ om niet ‘Frankrijk’ te hoeven zeggen. De republiek is mooi, maar het is uiteindelijk alleen een regime. De monarchie heeft ook een grote bijdrage geleverd aan wat Frankrijk is.

Bent u eigenlijk monarchist?

Zemmour: Nee, de monarchie is voorbij, het is zinloos daarnaar terug te verlangen. Ik droom zelf van 1810, toen de macht van Napoleon op zijn toppunt was, maar ook dat komt natuurlijk niet meer terug.

Wat vindt u daar zo mooi aan? Het feit dat Frankrijk eindelijk de dienst uitmaakte?

Zemmour: Frankrijk heeft op dat moment eindelijk zijn droom gerealiseerd om het Romeinse Rijk te herstellen. Want dat is in mijn visie de motor van de Franse geschiedenis, de rol die Frankrijk voor zichzelf zag weggelegd: de wereld beschaven als erfgenaam van Rome. Dat is de ambitie geweest vanaf het begin, vanaf Clovis, de eerste koning der Franken die alle Frankische stammen verenigde. Na Waterloo stortte alles in elkaar, helaas.

Uw nostalgie betreft wel een erg gewelddadige periode.

Zemmour: Dat is een heel eigentijdse manier om naar het verleden te kijken. Zo wordt nu ook de Napoleontische tijd onderwezen. De schoolboeken vermelden de Code Civil, de organisatie van de staat, maar de veldslagen die nodig waren om die vooruitgang te verspreiden, zijn nu taboe.

Hapsatou Sy. Sy 'Uw naam is een belediging voor dit land', zei Zemmour tegen de Frans-Senegalese zakenvrouw.
Hapsatou Sy. Sy ‘Uw naam is een belediging voor dit land’, zei Zemmour tegen de Frans-Senegalese zakenvrouw.© ISOPIX

In Destin Français beschrijft u hoe u een reportage maakt voor Le Figaro over Napoleon in Rusland en moet huilen bij de rivier de Berezina. Dat heeft alles met die nederlaag der nederlagen te maken?

Zemmour: Ja. Tot op dat moment had ik alleen moeten huilen om het verlies van Les Bleus tegen Duitsland op het WK van 1982. Maar ik stond daar aan de oevers van dat stomme riviertje te snotteren. Ik had de hele route van de terugtrekking van Napoleon gevolgd, een verhaal dat ik als jongetje al kende en dat mij altijd enorm boeide. Het was mijn persoonlijke geschiedenis geworden. Ik huilde om het debacle van la Grande Armée alsof het ging om de dood van mijn moeder en de vlucht van de keizer als de ultieme vernedering van een vader.

Uw liefde voor Frankrijk heeft bijna religieuze trekken. Wat is een natie volgens u?

Zemmour: Ik weet heus wel dat Frankrijk niet altijd heeft bestaan en dat het ook kan verdwijnen, het is met andere woorden een historisch object. Maar tegelijk bestaat er, denk ik, iets eeuwigs dat de moeite waard is om te bewaren. Frankrijk is ook een ziel, zoals filosoof Ernest Renan het formuleerde in zijn beroemde rede Wat is een natie? Frankrijk is het resultaat van het werk van generaties die ons voorafgingen, die het hebben gevormd en die ervoor hebben gevochten. Het is heel vreemd om te doen alsof dat geheel van zeden, gewoonten, literatuur, dromen, maar ook van landschappen en monumenten er niet zoveel toe doet.

U wordt vaak een racist genoemd, maar uit dit boek wordt duidelijk dat u allesbehalve een bloed-en-bodemdenker bent.

Zemmour: Mijn grootvader aan vaders kant liet me een keer een Franse postzegel zien waar een woeste krijger op stond met een tulband: Zemmour, stond erbij. Het was een beroemde Berberstam, een van de laatste die zich onderwierpen aan de Franse indringers die in 1870 Algerije binnenvielen. Ik was dus gekoloniseerd en ik had zelfs weerstand geboden, net als Asterix. Maar ik begreep al vroeg dat je partij moest kiezen voor je adoptieve vaderland, zelfs als dat tegen je voorouders heeft gestreden.

Later ontdekte ik de Joodse schrijver André Suarès (1868-1948), die dat gevoel van mij al lang onder woorden had gebracht. ‘Je moet wij zeggen,’ schreef Suarès, ‘zelfs als het wij dat wij geworden zijn botst met het wij dat wij waren.’ Ik ben heel blij dat wij zijn gekoloniseerd door Frankrijk. Voor mijn familie betekende het een enorme verbetering: cultuur, vrijheid, emancipatie.

Éric Zemmour

– 1958 geboren in Montreuil

– Schrijver en essayist. Columnist bij Le Figaro.

– Zemmour beschouwt zichzelf als een gaullist en verdediger van de Franse natiestaat.

– 2014 publiceert Le suicide français, een politiek pamflet over ‘de 40 jaar die Frankrijk hebben kapotgemaakt’. Daarin haalt hij uit naar het multiculturalisme en de moslimmigratie. Van het boek zijn al ruim een half miljoen exemplaren verkocht.

Uw boek bestaat uit 40 portretten van figuren uit de Franse geschiedenis, van Clovis tot Jean-Paul Sartre. De rode draad is, behalve de geknakte ambitie om te heersen, het diepchristelijke karakter van het land.

Zemmour: Precies. Frankrijk ís het katholicisme. Zonder katholicisme kan het niet bestaan. Het land is één geworden door het geloof – het was in het begin een verzameling stammen die niet per se iets met elkaar deelden. Het is nog steeds katholiek, zonder het te weten. Volgens Suarès hebben de Fransen, of ze nu naar de kerk gaan of niet, ‘het evangelie in het bloed’. In het christendom heeft altijd een spanning bestaan tussen de naastenliefde en de wet, de orde. Die spanning bepaalt ook onze geschiedenis. Wanneer het sentimentele de overhand kreeg in de politiek, ging het mis.

Hoe bedoelt u dat?

Zemmour: De godsdienstoorlogen, de revolutionaire oorlogen, ze begonnen allemaal met een discours dat overloopt van liefde voor de ander. Hetzelfde geldt voor de Bartholomeusnacht (de moordpartij op de hugenoten in de nacht van 23 op 24 augustus 1572, nvdr). Uiteindelijk werden de protestanten verdreven omdat men had toegestaan dat ze veel macht kregen, omdat men te lang tolerant was geweest voor hun fundamentalisme. De Franse geschiedenis herhaalt zichzelf.

U neemt stelling tegen de gevestigde, academische geschiedschrijving, die volgens u Frankrijk wil ontmantelen.

Zemmour: Niet alleen historici, maar hele generaties van intellectuelen, sociologen en ideologen hebben de geschiedenis van Frankrijk voorgesteld als een serie verschrikkelijke uitvindingen van witte, heteroseksuele, katholieke mannen om armen, vrouwen en homoseksuelen, gekoloniseerden en moslims te vervolgen en te onderdrukken. Ze zijn in hun missie geslaagd, elke weldenkende mens onderschrijft dat nu.

De traditionele geschiedschrijving, die van de ‘nationale roman’ die bedoeld was om een nationale identiteit te vormen, zou berusten op een mythe, of zelfs een fascistoïde hersenspinsel. Geschiedschrijving is niet langer bedoeld om zin te geven aan een collectief. Maar dat is juist wat ik wel probeer te doen.

En de mensen die zeggen dat ik sprookjes schrijf, zijn dan nog aardig. Anderen noemen je gelijk racistisch of xenofoob. Ik ben noch het een, noch het ander, ik haat niemand. Ik kies voor een Frans perspectief, zodat anderen zich hun geschiedenis weer eigen kunnen maken. Dat ze kunnen zien wat ze hebben gedaan en niet wat anderen zeggen wat ze hebben gedaan. Een goed voorbeeld is Napoleon: de Britten hebben van hem een gek gemaakt.

President Macron probeert de onvrede te sussen, maar politiek gesproken is hij dood.

Dat klopt niet?

Zemmour: De Britten en Fransen streefden beiden naar hegemonie. Waterloo is door de Britten drie dagen lang gevierd. Ze wisten heel goed wat ze hadden gedaan, Napoleon was het enige obstakel op weg naar hun dominatie. Volgens de voormalige Amerikaanse veiligheidsadviseur Zbigniew Brzezinski was Frankrijk, als Napoleon had gewonnen, een wereldmacht geweest: met de handel van de Lage Landen, de industrie van de Duitsers en de Italianen van het noorden. Vaak wordt gezegd dat Napoleon het belang van handel niet begreep, dat hij alleen militaire macht waardeerde. Maar elke hegemonie berust op militaire macht, het is een modernistische vergissing om te denken dat dit niet zo is. De enige fout van Napoleon was dat hij verloor.

Bij u gebeurt steeds wat er eigenlijk wel moest gebeuren, bestaat er geen toeval volgens u?

Zemmour: Zeker wel. Maar ik geloof dat er een Franse essentie is en dat daarom de dingen zich herhalen, hoewel natuurlijk nooit op precies dezelfde manier. Het is zoals Tocqueville zei: de geschiedenis is een galerij met portretten met veel kopieën en weinig originelen. De geschiedenis neemt voortdurend wraak.

Hoe is het land er nu aan toe? Wat te denken van de gele hesjes?

Zemmour: Die markeren de terugkeer van de klassenstrijd, een opstand van het volk in de periferie tegen de stedelijke elite. President Macron probeert de onvrede te sussen, maar politiek gesproken is hij dood. Zijn programma waarmee hij goede sier wilde maken bij de Duitsers, is kansloos.

De staat is zwak en ondertussen beleven we de islamitische invasie uit de zevende eeuw opnieuw. Maar nu laten we de deur wagenwijd open staan omdat van ons geloof alleen nog een op hol geslagen vorm van naastenliefde over is. Zelfs de paus gebruikt de universele boodschap van Jezus om de natiestaten en de christelijke beschaving te ontmantelen. Heel gevaarlijk als je weet dat de bevolking van Afrika zal groeien van 1,25 miljard nu naar 2,5 miljard in 2050. Te veel liefde voor de ander leidt tot oorlog, dat is de grote les van de Franse geschiedenis. De mensenrechten dreigen ons fataal te worden.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content