‘Het baart me zorgen hoeveel vijandigheid vrouwen nog altijd ondervinden’, zegt Sanna Marin, voormalig premier van Finland.
Sanna Marin was 34 toen ze in 2019 premier van Finland werd – destijds de jongste regeringsleider ter wereld. De sociaaldemocrate gidste de Finnen door de coronapandemie, bood het hoofd aan Russische dreiging en leidde haar land in de NAVO. En toch herinneren veel mensen vooral dat ene virale filmpje uit 2022 waarin Marin met vrienden danst. Wekenlang werd er toen gediscussieerd over de ‘gepastheid’ van haar gedrag.
Sanna Marin: Men vroeg me hoeveel alcohol ik die avond had gedronken, of waarom ik überhaupt in een bar was. Ik had geen schandaal veroorzaakt in mijn werk, ik had gewoon een zomeravond met vrienden doorgebracht. De mediastorm stond daar totaal niet in verhouding toe. Dat was frustrerend.
Zou u nu iets anders doen?
Marin: Nee. Ook politici hebben recht op ‘normale’ momenten – zolang hun werk er niet onder lijdt. Het is onrealistisch – en ook oneerlijk – om van jonge politici te eisen dat ze een deel van hun leven opgeven. Als ze het gevoel hebben dat ze zichzelf niet mogen zijn, zullen jonge mensen niet meer in de politiek durven. Dan houden we alleen nog bestuurders over die allemaal in hetzelfde keurslijf passen.
Speelde seksisme een rol bij dat ‘schandaal’?
Marin: Uiteraard. Niemand zou een man onprofessioneel noemen omdat hij met vrienden een biertje drinkt en voetbal kijkt.
‘De oorlog in Oekraïne toont dat de wereldorde fundamenteel veranderd is.’
Uw partij ging in 2023 in de oppositie. Nu regeert in Finland een conservatieve coalitie. Was u te progressief voor het land?
Marin: Dat vind ik niet. Mijn partij deed het goed in de verkiezingen van 2023. Onze kiezers waren tevreden met ons beleid. Alleen waren we niet de grootste, en daardoor konden de conservatieven de coalitievorming starten.
Veel landen schuiven op naar een meer autoritair beleid. Heeft u daar een verklaring voor?
Marin: De slinger beweegt heen en weer. Kijk maar naar de geschiedenis: we zetten stappen vooruit, maar ook weer terug. Vooral de oorlog in Oekraïne baart me zorgen. Die oorlog toont dat de wereldorde fundamenteel veranderd is. We gingen er lang van uit dat de meeste landen het eens waren over bepaalde internationale regels. Een soeverein land aanvallen, is een grove schending daarvan. Toch heeft Rusland dat gedaan.
Hoe moet Europa volgens u met Rusland omgaan?
Marin: Toen Poetin in 2014 de Krim annexeerde, was onze reactie te zwak. Rusland betaalde daar nauwelijks een prijs voor, en Poetin zag dat als een aanmoediging om verder te gaan. Als we die fout nu herhalen, geven we het signaal dat we niet bereid zijn onze waarden te verdedigen. Dat zou fataal zijn.
Toen uw partij in 2023 in de oppositie belandde, stapte u uit de Finse politiek. Waarom?
Marin: Ik heb gedurende mijn vier jaar als premier veel van de kindertijd van mijn dochter gemist. Na de verkiezingen van 2023 had ik de kans om stil te staan bij mijn leven. Als de burgers dat willen, kan ik altijd opnieuw in de politiek stappen. Maar de eerste levensjaren van je kinderen keert nooit terug.
U werkt nu voor het adviesbureau van Tony Blair en post selfies van over de hele wereld. Begrijpt u dat sommige mensen het gevoel hebben dat u meer aan uw persoonlijke imago werkt, dan aan politieke inhoud?
Marin: Ik ben nog altijd een sociaaldemocraat, en ik ben nog altijd links. Ja, ik werk op internationaal niveau, maar ik spreek over dezelfde thema’s als vroeger: geopolitiek, gelijkheid, klimaat. Mijn waarden zijn totaal niet veranderd.
Zou u anderen aanraden om in de politiek te gaan, na alles wat u hebt meegemaakt?
Marin: Ik ben dankbaar voor de kansen die ik heb gekregen en ik ben trots dat ik mijn land mocht dienen. Maar het baart me zorgen hoeveel vijandigheid vrouwen nog altijd ondervinden – ik hoef je de berichten die ik krijg maar te tonen. We zijn er nog niet in geslaagd een samenleving te creëren die voor iedereen veilig is. Toch roep ik vrouwen op om zich kandidaat te stellen. Het is hun recht.
Angela Merkel aarzelde om zich feminist te noemen. Gebruikt u dat label wel?
Marin: Ja, en dat heb ik altijd gedaan. Vroeger dacht ik dat mijn gender geen grote rol speelde. Dat veranderde toen ik in de politiek stapte. Vrouwen moeten meer obstakels overwinnen dan mannen – je helpt niemand vooruit door te doen alsof dat niet zo is. Daarom strijd ik nu nog feller voor de rechten van vrouwen en meisjes dan voorheen.
