Europese verdeling van vaccins: Tsjechische premier boos, elders wrevel over Kurz

Andrej Babis

Het laatste woord lijkt nog niet gezegd over de onderhandelingen tussen de Europese lidstaten over de solidaire verdeling van 10 miljoen coronavaccins van Pfizer/BioNTech. Terwijl Oostenrijk, Tsjechië en Slovenië als enigen geen dosissen wilden afstaan aan vijf landen die de voorbije maanden minder vaccins ontvingen, laakt de Tsjechische premier Andrej Babis vrijdag net het gebrek aan solidariteit.

Na twee dagen van onderhandelen kondigde EU-voorzitter Portugal donderdagavond een akkoord aan. Negentien lidstaten – waaronder België – zijn bereid hun deel van de 10 miljoen vaccins niet meteen helemaal op te nemen om zo Bulgarije, Kroatië, Estland, Letland en Slovakije uit de nood te helpen. Die landen kochten meer AstraZeneca- dan Pfizer-vaccins aan en hebben daardoor een leveringsachterstand opgelopen. Oostenrijk, Tsjechië en Slovenië hielden wel vast aan hun deel van de vervroegde levering.

Daags na de beslissing spaart de Tsjechische premier Babis zijn kritiek op het Portugese voorzitterschap niet. Volgens hem is het onbetamelijk over een compromis te spreken als de beslissing bij meerderheid en niet bij consensus genomen is. ‘Solidariteit bestaat alleen in de persverklaringen, niet tijdens de onderhandelingen achter gesloten deuren’, zei hij vrijdag aan het persagentschap CTK.

De verbazing over de houding van Tsjechië was donderdag al groot. Want een eerder voorstel van Portugal om Tsjechië mee op te nemen in het lijstje van landen die op extra vaccins konden rekenen, droeg evenmin de goedkeuring van Wenen, Praag en Ljubljana weg. Daardoor kwam het uiteindelijke akkoord uit de bus en viel Tsjechië weg uit de landen waarmee de anderen zich solidair wilden tonen. Het nettoresultaat is dat de Tsjechen een kleiner deel van de 10 miljoen vaccins ontvangen. De oppositie in Praag spreekt van een ”schandalige nederlaag’.

De Oostenrijkse bondskanselier Sebastian Kurz verklaarde donderdag al dat hij niet met de voorstellen van Portugal kon instemmen omdat Tsjechië niet het deel zou krijgen dat het land toekomt. Volgens Kurz wordt nu bekeken hoe zijn buurland ‘Europese solidariteit in de vorm van bilaterale steun’ kan ontvangen – wellicht de reden waarom Babis zich aan de zijde van Kurz bleef scharen.

Wrevel over Kurz

In Europese middens is het vooral de koers van Kurz die wrevel opwekt. Hij bond drie weken geleden de kat de bel aan toen hij klaagde dat er een gebrek aan solidariteit heerst bij de verdeling van de coronavaccins over de lidstaten. Hij bracht zijn klacht zelfs ter sprake tijdens de Europese top, waar de Duitse kanselier Angela Merkel erop wees dat de 27 lidstaten verhoudingsgewijs dezelfde aantallen vaccins aangeboden krijgen, maar uiteindelijk zelf beslissen hoeveel dosissen ze kopen. Oostenrijk heeft overigens helemaal geen achterstand opgelopen, maar Kurz vreest naar verluidt een slecht figuur te zullen slaan wanneer straks de leveringen van het Johnson & Johnson-vaccin van start gaan – waarvan Oostenrijk er relatief weinig ingekocht heeft.

Dat Kurz zelf aan de kant blijft staan wanneer de andere landen zich op zijn vraag solidair tonen, lijkt hem niet goed te zullen bekomen. ‘In het Robin Hood-pak van Kurz en zijn twee vrienden bleek uiteindelijk de griezelige sheriff van Nottingham te zitten’, zegt een EU-diplomaat. ‘Ze nemen vaccins, maar willen er geen delen.’

Door niet aan de solidariteitsactie mee te doen, krijgt Oostenrijk 199.000 in plaats van 139.000 vaccins. ‘Een solide oplossing’, zei Kurz. België krijgt ongeveer 180.000 vaccins, maar omdat de verdeling per hoofd van de bevolking (pro rata) behouden blijft, zal het ‘verlies’ dat met die solidaire opstelling gepaard gaat, in een later stadium worden goedgemaakt.

In EU-kringen wordt de hele discussie overigens afgedaan als een technisch, maar wel theoretisch debat. Want terwijl de onderhandelingen nu over 10 miljoen vaccins gingen, zou de hele Europese Unie de komende drie maanden 360 miljoen dosissen moeten ontvangen. Dat plaatst een en ander in perspectief.

Partner Content