‘Europese Unie kan Palestijnen politieke ademruimte geven’

‘Met de twee hoofdrolspelers afwezig is het hele gebeuren eigenlijk al bij voorbaat een mislukking’, schrijft Katelijne Suetens van Broederlijk Delen over de ‘economische workshop’ die de Amerikaanse president Donald Trump organiseert om een oplossing te vinden voor het Israëlisch-Palestijns conflict.

Deze week, 25 en 26 juni, organiseren de luitenants van President Trump in Bahrein een ‘economische workshop’. Hun opdracht? Het vinden van het akkoord van de eeuw voor het decennialange Israëlisch-Palestijns conflict. Omdat de unilaterale maatregelen van de Trump administratie van de afgelopen twee jaar aantonen dat de Verenigde Staten geen onafhankelijke bemiddelaar meer zijn, weigeren de Palestijnen deel te nemen. De beschuldigingen dat de Palestijnen hiermee nogmaals aantonen dat ze geen -partner voor vrede- zijn, vinden gretig gehoor in de Israëlische en Amerikaanse pers. De Palestijnen hebben nood aan politieke ademruimte. En die kan de Europese Unie hen geven. Zij moeten krachtig beamen dat elk plan, dat niet voorziet in een autonome Palestijnse staat met Jeruzalem als hoofdstad, of in gelijke rechten voor beide volkeren in één staat, vanzelfsprekend onaanvaardbaar is. Voor de Palestijnen maar ook voor de EU.

Al maanden gonst het van de geruchten over ‘The deal of the century‘, het Trump-Plan dat eindelijk een einde zal maken aan het decennialang aanslepende Israëlisch-Palestijns conflict. President Trump belastte een trio van drie vertrouwelingen met deze delicate taak. Zijn schoonzoon en senior adviseur Jared Kushner, speciale gezant Jason Greenblatt en de V.S. ambassadeur in Israël, David Friedman. Drie mannen met weinig tot geen diplomatieke ervaring en minstens twee van hen met goede relaties met de kolonistenbeweging op de Westelijke Jordaanoever. Gedurende twee jaar werd er in alle discretie aan het plan gewerkt.

Europese Unie kan Palestijnen politieke ademruimte geven.

Tot op vandaag is er, officieel, weinig gekend over de politieke voorstellen. Het beleid van de regering-Trump van de afgelopen twee jaar geeft echter duidelijk de richting aan: het verhuizen van de V.S. ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem, het sluiten van de Palestijnse vertegenwoordiging in Washington, het stopzetten van financiële steun aan de Palestijnen en aan UNWRA (het V.N. agentschap dat instaat voor het welzijn van Palestijnse vluchtelingen), het niet langer spreken over een bezetting in officiële V.S. documenten en het erkennen van de Israëlische annexatie van de Syrische Golan Hoogte. De regering van president Trump maakt de dromen van de Israëlische overheid waar. Ze breekt ook met de decennialange internationale consensus over het conflict en keurt flagrante schendingen van het Internationaal Recht goed. Het mag dan ook niet verbazen dat de Palestijnen na de erkenning van Jeruzalem als Israëls hoofdstad de V.S. afwezen als onderhandelaar in het conflict en het contact met hen verbraken.

Ze zullen dus ook niet deelnemen aan de ‘workshop’ in Manama, Bahrein. Vorige week besloot de V.S. Israël niet officieel uit te nodigen. Vermoedelijk na druk van die Arabische landen, die toezegden om de V.S. niet tegen de borst te stuiten, maar ook rekening moeten houden met hun nationale publieke opinie. Met de twee hoofdrolspelers afwezig is het hele gebeuren eigenlijk al bij voorbaat een mislukking. Het dit weekend gepubliceerde economische luik, “Peace to prosperity“, leest als een vastgoedbrochure. Veel prachtige voorstellen maar de vraag wie de gezochte 50 miljard dollar op tafel zal leggen wordt niet beantwoord, behalve dat het niet de V.S. zullen zijn. Dat zal de Trump administratie er ongetwijfeld niet van weerhouden na afloop op te scheppen over een ongezien succes. En ze zal verder communiceren over de onwil van de Palestijnse leiders om tot een akkoord te komen. Immers waarom een workshop boycotten die enkel tot doel heeft de economie en daarmee de levensomstandigheden van de Palestijnen te verbeteren? Het politieke luik van het plan zal niet op tafel liggen.

Dat maakt de bijeenkomst echter niet minder politiek. De regering-Trump heeft haar politieke koers de afgelopen twee jaar meer dan duidelijk gemaakt in haar daden: de idee van een onafhankelijke en soevereine Palestijnse staat definitief de wereld uithelpen en de Israëlische bezetting in een of andere vorm bestendigen . De rechten van de Palestijnen, het internationaal humanitair recht en de universele mensenrechten dreigen geschonden en uitgehold te worden. Het is daarom vandaag niet alleen aan de Palestijnen om met recht en rede te stellen dat ze niet meedoen aan deze vertoning. Ook de Europese Unie moet eensgezind en klaar en duidelijk, elk vredesplan, dat de internationale parameters voor een oplossing van het conflict en het internationaal humanitair recht niet respecteert, afwijzen.

Onze Belgische overheid neemt hopelijk deze positie in en kan ook via haar zetel in de VN veiligheidsraad wegen op het debat. De houding van de EU ten aanzien van het plan van de Amerikaanse plannen zal cruciaal zijn om de internationale rechtsorde, waaraan sinds de twee wereldoorlogen van vorige eeuw werd gebouwd, te vrijwaren. Verwerpen we krachtdadig de notie van verovering van territorium met geweld of geven we het signaal, ook aan grootmachten als China en Rusland, dat het recht van de sterkste opnieuw de hoeksteen van de wereldorde wordt?

Katelijne Suetens is beleidsmedewerker Israël/Palestina bij Broederlijk Delen.