Europese top: ‘Portie drama voor iedereen en daarna zullen we het wel eens geraken’

De eerste avond en nacht van de Europese Raad over de Brexit – en hoe kan het anders: de vluchtelingencrisis – was er een vol spierballengerol. Desondanks is er hoop op een akkoord, al dan niet pas dit weekend. Verslag van een stevige nacht.

Over de eisen van de Britse premier David Cameron wordt er zwaar onderhandeld. Niemand verwachtte dat de tweedaagse Europese top vlot zou verlopen, maar de mededeling van de voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk – dat de onderhandelingen tot zondag kunnen duren – maakte extra duidelijk hoe moeizaam het gaat.

‘Eerst drama, dan akkoord’

Dat de Europese Raad niet zonder enige drama zou plaatsvinden, was voorspeld. Om het met de (profetische) woorden van de Litouwse president Dalia Grubauskaite te zeggen: ‘Iedereen zal zijn portie drama krijgen en daarna zullen we het eens geraken’. Waarschijnlijk zal dat inderdaad de samenvatting van deze Europese top zijn.

De Europese leiders willen minimale toegevingen doen om een akkoord uit de wacht slepen dat de Brexit moet vermijden. De strijdlustige Cameron wil dan weer de Britten laten zien dat hij voor hen gevochten heeft en dat hij de Duitse bondskanselier Angela Merkel en Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker op de knieën heeft gekregen.

‘Zelfmoord voor het westen’

Dit alles resulteerde donderdagavond in spierballengerol. Europees president Donald Tusk noemde de bijeenkomst ‘een maken-of-breken-top’. De Franse president François Hollande verklaarde dat dit akkoord ’te nemen of te laten’ is. ‘We stellen niet enkel één land in vraag, maar de Europese Unie.’

De Britse premier David Cameron deed er een schepje bovenop. Hij dreigde ermee de top vrijdag zonder akkoord te verlaten, indien de EU-leiders hem geen ‘geloofwaardig’ pakket hervormingsmaatregelen zouden voorleggen. Voor de camera’s verklaarde de Brit dat hij zou ‘vechten voor Groot-Brittannië’. ‘Ik zal geen akkoord aanvaarden dat niet tegemoet komt aan onze noden.’ Daar voegde hij nog aan toe dat indien er niet toegegeven wordt aan zijn voornaamste eisen, dat ‘zelfmoord’ is voor het westen.

Cameron mag dan wel zijn tanden laten zien, de Britse pers is alvast vernietigend voor hun eerste minister, zo tonen de voorpagina’s.

Niet alleen de Brexit zorgde voor deining. De persconferentie van Tusk en Juncker – die achtereenvolgens aangekondigd werd voor 22 uur, middernacht, 1 uur, 2 uur en uiteindelijk pas plaatsvond om 2u30, liet lang op zich wachten door een verhitte discussie over de migratiecrisis.

So #Brexit debate is delayed by a heated #Euco discussion on Austrian border measures, EU diplomats say. Commission& Germany pissed w Vienna

— Alexander Fanta (@FantaAIex) February 19, 2016

Well balanced and direct draft conclusions on #migration being taken apart over the last two hours. #EUCO

— Tomas Prouza (@CZSecStateEU) February 19, 2016

Discussie over Oostenrijk

Tijdens die discussie stond Oostenrijk centraal. Het land gaat vanaf vrijdag de instroom van asielzoekers plafonneren en zal dan nog maximaal 80 asielaanvragen per dag aanvaarden. Daarnaast is er een maximum van 3.200 vluchtelingen die dagelijks mogen doorreizen naar Duitsland en de grenscontroles worden fors uitgebreid.

Ook met Griekenland zat er een haar in de boter. De Griekse premier Alexis Tsipras had al bij de start zijn onvrede uitgedrukt over recente verklaringen dat het misschien beter zou zijn dat Griekenland de Schengenzone verlaat.

Na het migratiedebat is Tusk aan bilaterale gesprekken begonnen. Op de agenda staan David Cameron, de Tsjechische premier Bohuslav Sobotka, François Hollande en de Belgische premier Charles Michel (die bij het begin van de top zei dat de Britten in de EU moeten blijven, maar ‘niet tegen eender welke prijs’). Vrijdagochtend om 10 uur zaten Merkel en Hollande samen met Tsipras. Vanaf 11 uur is er een lunch voorzien waarbij de gesprekken over de Britse eisen hervat zullen worden.