Soepelere procedures voor verblijfsvergunningen, een talentenpool, partnerschappen met landen als Marokko en Egypte… De Europese Commissie heeft woensdag maatregelen op tafel gelegd om de legale migratie van helpende handen naar het vergrijzende continent makkelijker te maken. ‘Om het eenvoudig te stellen: we redden het niet zonder arbeidsmigratie’, zo stelde vicevoorzitter Margaritis Schinas het.
Er wordt veel gezegd en geschreven over de 125.000 tot 200.000 illegale migranten die jaarlijks de Europese Unie bereiken, maar elk jaar komen er volgens de Commissie tien tot vijftien keer meer derdelanders op legale wijze naar het continent. Dat is volgens Schinas een duidelijke win-winsituatie. ‘Migranten krijgen een kans om hun omstandigheden te verbeteren, gastlanden kunnen beschikken over meer geschoolde werknemers en de economie vaart er wel bij.’
Zo wil de Commissie de richtlijn over de gecombineerde werk- en verblijfsvergunning herzien, met meer waarborgen voor gelijke behandeling en bescherming tegen arbeidsuitbuiting. De houders van een vergunning zullen bijvoorbeeld van werkgever kunnen veranderen en bij een kortstondige werkloosheid zal de vergunning niet ingetrokken worden. Ook wil de Commissie de toelatingsvoorwaarden voor de status van langdurig ingezetene vereenvoudigen, waarbij het bijvoorbeeld mogelijk wordt om verblijfsperioden in verschillende lidstaten te cumuleren.
Het pakket omvat ook een operationeel luik. Zo neemt de Commissie zich voor om tegen eind dit jaar de eerste talentpartnerschappen te lanceren met Marokko, Egypte en Tunesië. In een latere fase zouden ook Pakistan, Bangladesh, Senegal en Nigeria in aanmerking komen. Daarnaast stelt de Commissie voor een Europese talentenpool op te tuigen waar derdelanders hun vaardigheden kunnen aanmelden en waar die gematcht worden met de noden van Europese werkgevers. Ze wil tegen de zomer een proefproject voor Oekraïners op touw zetten. Dat zou bijvoorbeeld nuttig kunnen zijn voor scholen op zoek naar Oekraïense leerkrachten.
Legale migratie blijft een bevoegdheid van de lidstaten en die toonden in het verleden nooit veel appetijt om intensief samen te werken op Europees niveau. Zo is de zogenaamde blauwe kaart voor hooggeschoolde werknemers tot dusver geen succes gebleken. Schinas gelooft echter dat de tijden veranderd zijn. Niet alleen omdat de voorstellen nu worden ingekaderd in een globaal migratiebeleid, waarbij ook de strijd tegen illegale migratie prioritair is, maar ook uit economische noodzaak. ‘Waar ik ook kom, overal hoor ik van bedrijven dat ze niet de mensen vinden die ze nodig hebben’, aldus de vicevoorzitter, die onder meer verwees naar de agrovoeding, het toerisme en de zorg.
