Europese Commissie hoopt op toetreding westelijke Balkan tegen 2025

Federica Mogherini © Belga Image

Westelijke Balkanlanden als Servië en Montenegro zouden tegen 2025 kunnen toetreden tot de Europese Unie. ‘Dat is geen deadline of streefdatum, maar een realistisch perspectief’, zegt de hoge vertegenwoordigster van het Europees buitenlands beleid Federica Mogherini.

Mogherini zei dat in Straatsburg bij de presentatie van een nieuwe strategie om de Europese integratie van de regio te bespoedigen.

Criteria

Om toe te treden, zullen de zes westelijke Balkanlanden de traditionele criteria moeten respecteren. Dat betekent onder meer: ontwikkelen tot stabiele democratieën met een functionerende rechtsstaat, een performante markteconomie uitbouwen en de verplichtingen van het lidmaatschap naleven, inclusief de omzetting van Europese wetgeving.

Mogherini erkende dat er nog veel werk aan de winkel is. Montenegro lijkt er het best voor te staan. Met Podgorica zijn intussen 30 van de 35 onderhandelingshoofdstukken geopend, maar het land moet nog heel wat vooruitgang boeken in de uitbouw van de rechtsstaat en de strijd tegen corruptie en georganiseerde misdaad.

Servië is het enige andere land waarmee al toetredingsonderhandelingen gevoerd worden. Ook daar zijn nog belangrijke hervormingen vereist, maar het land zal ook zijn relaties met Kosovo, dat zich in 2008 afscheurde, moeten normaliseren. ‘Dat is fundamenteel voor hun perspectieven’, beaamde Mogherini.

Erkenning

Ze antwoordde niet rechtstreeks op de vraag of Servië Kosovo als onafhankelijke staat moet erkennen. Mogherini en uitbreidingscommissaris Johannes Hahn trekken zich alvast op aan de voortzetting van de dialoog tussen de Servische president Aleksandar Vucic en de Kosovaarse president Hashim Thaci, en aan de boodschap van kalmte die beide politici uitstuurden na de recente moord op een Kosovaars-Servisch politicus in Mitrovica.

‘We mogen niet vergeten dat de situatie in deze regio nog steeds fragiel is. Bijna dagelijks worden we geconfronteerd met incidenten die snel kunnen ontploffen. Het perspectief op Europese toetreding heeft al aangetoond wat mogelijk is op het vlak van verantwoordelijke relaties’, zei Hahn, die onderstreepte dat de EU ‘beter stabiliteit kan exporteren dan instabiliteit importeren’.

Het is meteen ook één van de argumenten om de toetreding van de landen van de Westelijke Balkan te slijten bij sceptische lidstaten – vijf lidstaten erkennen Kosovo niet – en de publieke opinie.

Belang

Mogherini beklemtoonde ook de economische voordelen en het strategisch belang van de regio bij het beheer van externe uitdagingen, zoals de migratiestromen en de terugkeer van foreign fighters. Europa investeert dit jaar één miljard euro in pretoetredingssteun voor Montenegro, Servië, Kosovo, Bosnië-Herzegovina, Albanië en Macedonië.

De Commissie zette dinsdag ook zes initiatieven uit die hun toetredingskansen moeten ondersteunen, gaande van grensbescherming over de uitrol van breedband tot lagere roamingtarieven.

Mogherini en Hahn relativeren echter dat ze een tandje bijsteken om de toenemende invloed van Rusland en andere spelers in de regio te counteren. ‘Die invloed bestaat, maar er is geen aanwezigheid op het terrein die vergeleken kan worden met het gewicht en de invloed van de EU in elk van de zes landen’, zei de Italiaanse. Zelfs Oostenrijk, toch niet de grootste lidstaat, investeert vier keer meer in Servië dan Rusland, voegde Hahn aan.

Reynders: ‘Opendeurenbeleid, met regels’

Ook onze minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) sprak dinsdag op een persconferentie na de Slovenië-Benelux-top in de Sloveense hoofdstad Ljubljana over de toetreding van de landen van de westelijke Balkan.

‘Wat betreft de westelijke Balkan, is het belangrijk om voort te gaan met het opendeurenbeleid, maar met sommige regels. De benodigde criteria moeten worden behaald’, zei de vicepremier in het gezelschap van de Sloveense premier Miro Cerar en zijn Luxemburgse en Nederlandse ambtsgenoten Xavier Bettel en Mark Rutte.

De politici zeiden nog dezelfde Europese waarden te delen, zoals de ‘rule of law’.

Partner Content