Europees Parlement legt producenten coronavaccins op de rooster

Het Europees Parlement houdt maandag een hoorzitting met de toplui van de producenten van de coronavaccins.

Door de grootschalige Russische oorlog in Oekraïne en de torenhoge energieprijzen lijkt de coronacrisis alweer een heel eind voorbij. Desalniettemin bestudeert het Europees Parlement in de speciaal daarvoor opgerichte COVI-commissie de lessen die de Europese Unie samen met de lidstaten uit de pandemie kunnen trekken.

Nu staan er twee sessies voor de deur met de toplui van farmaceutische bedrijven die doorheen de crisis vaccins tegen covid-19 hebben ontwikkeld. Maandag zijn AstraZeneca, Moderna, Sanofi en Gilead aan de beurt, binnen een maand mogen Pfizer, GlaxoSmithKline, CureVac en Novavax in het halfrond aanschuiven.  

Er valt heel wat te bespreken. Nadat de vaccinaankopen in de lente van 2020 naar het Europese niveau getild werden, kwam de Europese Commissie rond de winterperiode flink onder vuur te liggen toen bleek dat bepaalde producenten hun afspraken niet nakwamen en landen zoals Israël en de Verenigde Staten sneller uit de startblokken schoten.

De Europese Commissie beval de bedrijven daarop al hun export kenbaar te maken – eenmaal werd de uitvoer van een ongeveer een kwart miljoen vaccins van AstraZeneca naar Australië ook effectief tegengehouden. De Unie won uiteindelijk ook een rechtszaak tegen de Brits-Zweedse producent omdat die zijn contractuele verplichtingen niet nakwam. Maar toen was het kwaad al min of meer geschied.

Vrijgave van patenten

Daarnaast bestond er tussen de politieke strekkingen en tussen de lidstaten heel wat discussie over de vrijgave van de patenten van de bedrijven opdat er ook in onder meer Afrika snel kon worden gevaccineerd. De ondernemingen stonden daar evenwel niet voor te springen, ook de Belgische regering was gegeven de belangen van de sector in België aanvankelijk weinig enthousiast.

Aanstaande woensdag schuift ook de Europese ombudsvrouw Emily O’Reily aan. Zij zal onder meer uitweiden over het omstreden sms-verkeer tussen voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen en Pfizer-topman Albert Bourla tijdens de onderhandelingen over de aankoop van de vaccins. De prikjes van Pfizer, die gebaseerd zijn op de nieuwe MRNA-technologie, behoorden tot de duurste van het volledige pallet.

Voorzitter van de commissie Europarlementslid Kathleen Van Brempt (Vooruit) kijkt de zittingen naar eigen zeggen met interesse tegemoet. ‘We zullen hen bevragen over het gebrek aan transparantie bij de contractonderhandelingen, de prijszetting en de problemen met intellectuele eigendomsrechten’, klinkt het.