‘Europees Parlement hamert op samenwerking tussen nationale inlichtingendiensten’

Jean-Claude Juncker © AFP
Lukas De Vos
Lukas De Vos Europakenner

Intenties genoeg, handelingen blijven uit. Dat was de algemene teneur van het debat over de terreur in het Europees Parlement.

Dat EP kan niet zelf beslissingen opdringen aan de Raad van Regeringsleiders van de 28 lidstaten. Er zijn niettemin zeer concrete voorstellen gedaan.

Voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, riep op om snel werk te maken van een open en intense samenwerking tussen de afzonderlijke geheime diensten. Informatie-uitwisseling moet voorgaan op nationale geheimhouding.

Het probleem is dat nauwelijks een week na de aanslagen op de Twin Towers in september 2001 dezelfde suggestie al gedaan werd. Zonder enige vooruitgang. Enkele linkse partijen hebben terecht bedenkingen bij de uitwisseling van gegevens, de zogenaamde PNR (Passenger Name Record, gegevens van reizigers), omdat er eerst zekerheid moet zijn over democratische controle op de informatie-inzameling en haar gebruik.

De meeste partijen namen de verdediging op van vluchtelingen en van de islam. Hongaars eerste minister Orbán kreeg er fors van langs na zijn uitspraak dat “alle terroristen migranten zijn”. EVP-fractieleider Manfred Weber stelde dat de vluchtelingen “geen daders, maar slachtoffers zijn. De islam wordt gecomprommiteerd door de terroristen”. Guy Verhofstadt van de liberalen drong aan op een sterkere beveiliging van de buitengrenzen. Daarvoor moet er een defensie-unie komen, en een overkoepelend inlichtingenagentschap.

In eigen hart kijken

Uiterst rechts wijt de toename van aanslagen aan het Schengenakkoord dat vrij verkeer van personen waarborgt. Daar ligt het probleem niet, reageerde uiterst links. “Iedereen is migrant, ook Orbán”. En: “Veilige landen van herkomst zijn praat voor de vaak”. Philippe Lamberts van de Groenen veegde het eigenbelang van de tafel. “De meeste daders waren al bekend bij de veiligheidsdiensten. Ze zijn alleen niet opgevolgd. En er is maar soevereiniteit als ze gedeeld is in de Unie”. Lamberts waarschuwde voor de volledige uitholling van de privacy, hekelde het opvrijen van het onmenselijk bewind in Saudi-Arabië, en bezwoer in het eigen hart te kijken, want “de terroristen zijn bij ons grootgebracht”.

Zijn kritiek was niet onterecht, want uitgerekend vandaag heeft Frankrijk de Raad van Europa op de hoogte gebracht van een verlenging van de noodtoestand met drie maanden, en van de tijdelijke opschorting van onderdelen van de Conventie ter bescherming van de Mensen- en Grondrechten. En het Zwitsers kanton Ticino heeft, in navolging van Frankrijk (2010) en na een referendum, het dragen van boerka of nikab verboden.

Het nuttigste nieuws was natuurlijk dat het verslag ter bestrijding van de radicalisering en terreurwerving met grote meerderheid is goedgekeurd. De belangrijkste suggesties gaan over de scheiding van fundamentalistische en andere gevangenen, de beteugeling van de wapenhandel, de bewustmaking in het onderwijs, bevriezing van financiële tegoeden, gevangenschap voor teruggekeerde Syriëstrijders, en natuurlijk ruime informatie-uitwisseling.

Partner Content