Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) heeft dinsdag geoordeeld dat Rusland verantwoordelijk is voor de moord op dissident Aleksander Litvinenko. De voormalige spion werd in 2006 in het Verenigd Koninkrijk vergiftigd met polonium-210. Rusland erkent het oordeel niet.
Volgens het EHRM is er een ‘sterk vermoeden’ dat de daders van de vergiftiging ‘handelden als agenten van de Russische staat’. Ook werd benadrukt dat Moskou ‘geen bevredigende alternatieve verklaring’ voor zijn dood kon geven en dat het de conclusies van het Britse onderzoek naar de moord op Litvinenko niet kon weerleggen.
Ten slotte wijzen Europese rechters erop dat de Russische autoriteiten geen doeltreffend intern onderzoek hebben gevoerd, waardoor het mogelijk zou zijn geweest om personen die verantwoordelijk zijn voor de moord te identificeren en te veroordelen.
Op basis van deze bevindingen wordt Rusland schuldig bevonden aan schendingen van artikel 2 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens, dat het recht op leven waarborgt. Rusland is eveneens schuldig aan schending van artikel 38, dat stelt dat staten verplicht zijn alle documenten te verstrekken die de EHRM in staat stelt een zaak te onderzoeken. Rusland moet de weduwe van Litvinenko 100.000 euro schadevergoeding betalen.
Rusland liet in een reactie weten de ‘ongegronde uitspraak’ van het Hof niet te zullen erkennen. ‘Tot dusver heeft het onderzoek nog geen resultaten opgeleverd. Dergelijke beschuldigingen zijn op zijn minst ongegrond. We zijn niet bereid een dergelijk besluit te erkennen’, zo zei Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov aan verslaggevers.
Litvinenko was een voormalige agent van de Russische geheime dienst KGB. Hij leefde sinds 2001 in ballingschap in Groot-Brittannië nadat hij corruptie en vermeende banden tussen Russische inlichtingendiensten en de georganiseerde misdaad aan de kaak stelde. Hij overleed op 23 november 2006 in Londen door vergiftiging met het radioactieve polonium-210. Op zijn sterfbed wees hij met de beschuldigende vinger naar president Vladimir Poetin. In een onderzoeksrapport uit 2016 noemden de Britse autoriteiten Dmitri Kovtun en Andrei Lugovoy als daders, maar Rusland weigerde hen altijd uit te leveren.
