Verkiezingen in Nederland: VVD van Mark Rutte blijft grootste partij, grootste winst voor D66

Nederlands premier Mark Rutte brengt zijn stem uit. © belga

De rechts-liberale VVD van minister-president Mark Rutte heeft bij de Nederlandse parlementsverkiezingen verreweg de meeste stemmen gekregen en komt met 36 zetels in de Tweede Kamer. Dat blijkt uit een voorlopige prognose van de verkiezingsdienst van het persbureau ANP, die is gebaseerd op het tellen van 63 procent van de stemmen.

De link-liberalen van D66 maken een flinke sprong: de partij van Sigrid Kaag behaalt 24 zetels. Dat is vooralsnog 3 zetels minder dan de eerste exitpoll van Ipsos, die onderzoek deed voor de openbare omroep NOS. De rechts-populistische partij Forum voor Democratie (FvD) van Thierry Baudet krijgt naar verwachting 8 zetels en wordt daarmee groter dan GroenLinks. Die laatste krijgt 7 zetels. Dat is nog een zetel minder dan eerder bij de exitpoll naar buiten kwam.

De Socialistische Partij (SP) krijgt er daarentegen weer 1 zetel bij in de voorlopige prognose en komt uit op 9. Dat zijn er nog steeds 5 minder dan nu in de Tweede Kamer.

De Partij voor de Dieren stijgt in de prognose naar 6 zetels. Dat is 1 meer dan de partij nu in de Kamer heeft. De extreemrechtse PVV van Geert Wilders wordt de derde partij met 17 zetels, een verlies van 3 zetels in de Kamer.

Het christendemocratische CDA haalt 15 zetels, een verlies van 4. De sociaaldemocratische PvdA blijft op 9 zetels, net zoveel als de partij nu heeft. De ChristenUnie blijft ook op de huidige 5 zetels staan. De Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP) is stabiel op 3.

De linkse partij DENK verliest 1 zetel en komt uit op 2. En voor 50PLUS zit Liane den Haan nog steeds op 1 zetel, 3 zetels minder.

Nieuwkomer JA21, een FvD-afsplitsing, gaat in de voorlopige prognose omhoog naar 4 zetels. Het pro-Europese Volt haalt er 3, de BoerBurgerBeweging 1.

Sylvana Simons van BIJ1 komt vermoedelijk toch niet in de Kamer. In de eerdere exitpoll kwam zij op 1 zetel uit, maar na telling van bijna twee derde van de stemmen is de kans groot dat ze dit net niet haalt.

VVD: ‘Supertrots’

‘Landgenoten, ik ben supertrots’, zo reageert de VVD-lijsttrekker op de exitpolls. Hij feliciteert ook Sigrid Kaag met ‘de enorme overwinning van D66’. Het ligt volgens Rutte ‘zeer voor de hand’ dat VVD en het links-liberale D66 nu gaan praten over de formatie. Verder wil de VVD-leider niet te veel vooruitlopen op de regeringsvorming. Hij herhaalde wel zijn wens voor een korte formatie.

De ontslagnemende premier beklemtoonde dat er een enorme taak op het huidige en het nieuwe kabinet ligt te wachten. ‘De agenda die voor ons ligt, is enorm. We zullen de komende weken en maanden Nederland verder moeten leiden door coronacrisis’, zo klinkt het. ‘Dit was een mooie avond, maar er staat ons heel, heel, heel veel te doen.’

D66: ‘Grote verantwoordelijkheid’

De opvallende verkiezingsuitslag van de links-liberale D66 legt ‘een grote verantwoordelijkheid’ op de partij. Dat heeft lijsttrekker Sigrid Kaag woensdagavond verklaard. Ze bevestigt dat ze bereid is rekening te houden met de rechts-liberale VVD, de grootste partij van Nederland, maar legt ook de nadruk op de progressieve accenten die ze wil leggen.

Het resultaat bevestigt dat ‘Nederlanders niet extreem zijn, maar juist gematigd’, zo reageert lijsttrekker Sigrid Kaag. ‘Mensen waarderen positiviteit. Uitgaan van eigen kracht en anderen altijd in hun waarde laten.’ ‘Ik weet dat deze uitslag betekent dat er een grote verantwoordelijkheid op ons ligt, op onze partij en op mij. Met het in ons gestelde vertrouwen gaan we heel serieus om’, zo klinkt het nog.

Kaag benadrukt dat bij een eventuele samenwerking met de rechts-liberale VVD van minister-president Mark Rutte het beleid ‘progressiever, eerlijker en groener’ moet zijn dan de afgelopen vier jaar. Er kan niet worden gewacht met het aanpakken van de ‘klimaatramp’. ‘Om dat te bereiken willen we samenwerken. We zullen rekening houden met onze partners. Met het in ons gestelde vertrouwen, gaan we heel serieus om en op basis van de inhoud willen we aan de slag’, klinkt het.

Ontgoocheling bij CDA, Wilders benadrukt dat verlies beperkt bleef

CDA haalt volgens de exitpolls veertien zetels, wat er vijf minder zijn dan bij de verkiezingen van 2017. Die uitslag is ‘natuurlijk zeer teleurstellend’, zegt lijsttrekker Wopke Hoekstra. ‘Maar de kiezer is de baas en de kiezer heeft gesproken.’ Volgens de huidige stand van zaken behoort een coalitie van CDA met de twee grootste partijen – VVD en D66 – wel tot de mogelijkheden. Maar daar wil Hoekstra nog niet op vooruit lopen. ‘Het is in eerste instantie aan de VVD en D66 om daarmee aan de gang te gaan, om verantwoordelijkheid daarvoor te nemen.’

Ook PVV-leider Geert Wilders heeft toegegeven dat hij ‘op meer gehoopt dan die zeventien zetels’ die zijn partij volgens de exitpolls zal krijgen. De partij moet drie zitjes inleveren. PVV heeft slechts licht verloren, zo klinkt het. ‘We hadden liever meer gehad, maar dit is nog steeds een prachtig resultaat.’ ‘Ik denk dat er geen ruimte voor ons is in de coalitie. Maar ook vanuit de oppositie zullen wij het stevige en forse PVV-geluid laten horen’, aldus Wilders.

Linkse oppositiepartijen krijgen rake klappen

De drie linkse oppositiepartijen in Nederland – GroenLinks, SP en PvdA – lijken af te stevenen op een flinke nederlaag.

Vier jaar gelden was GroenLinks nog een van de grote winnaars, maar volgens de exitpolls moet de partij van Jesse Klaver nu zes van de veertien zetels weer inleveren. ‘GroenLinks heeft veel verkiezingen gewonnen, dus het is even wennen dat we nu verliezen’, reageert de politiek leider van de partij. ‘Het doet pijn, als je verliest. Deze uitslag betekent dat sommige collega’s niet terugkomen en dat doet pijn’, aldus nog Klaver, die het verder nog te vroeg vindt voor ‘allerlei analyses’ over de uitslag.

Ook de socialistische SP zakt van veertien naar acht zetels. ‘Dit is niet de uitslag waar we op hadden gehoopt en ook niet de uitslag die we hadden verwacht’, reageert lijsttrekker Lilian Marijnissen. De linkse politica benadrukt ook dat het voor ‘een partij van de straat’ lastig is om tijdens de coronacrisis een goede campagne te voeren.

Tot slot moet ook PvdA-leider Lilianne Ploumen toegeven dat ze op ‘meer gehoopt’ had. Ploumen werd pas twee maanden geleden als lijsttrekker aangeduid, nadat Lodewijk Asscher opstapte wegens de toeslagenaffaire. Of de sociaaldemocraten deel kunnen uitmaken van de toekomstige coalitie, is volgens haar nog geen uitgemaakte zaak. ‘We gaan aan de slag voor de mensen die op ons gestemd hebben en er alles aan doen om Nederland eerlijker en fatsoenlijker te maken’, zegt ze. ‘Op welke manier, gaan we de komende weken zien.’

Winnaar Forum voor Democratie reageert als enige niet op verkiezingsuitslag

Thierry Baudet, de leider van de rechts-populistische partij Forum voor Democratie (FvD), reageert als enige lijsttrekker niet op de verkiezingsresultaten in Nederland. De exitpolls voorspellen nochtans een duidelijke winst voor FvD, dat dankzij een Trumpiaanse campagne van twee naar acht zetels zou stijgen.

Het is niet duidelijk waar Baudet momenteel is. De partijtop brengt de avond door op een geheime locatie. De openbare omroep NOS stond woensdagavond nog bij het FvD-partijkantoor in Amsterdam, maar kreeg daar geen gehoor. ‘We zijn niet op het partijkantoor en ik denk dat er geen persmoment gaat zijn’, is volgens Algemeen Dagblad het enige wat partijwoordvoerder Robin de Keijzer heeft laten weten.

Ook op sociaalnetwerksites, waar de partij tijdens de campagne nochtans opvallend aanwezig was, blijft het opvallend stil. Op Twitter vragen mensen zich onder de hashtag #waaristhierry ondertussen af waar de FvD-lijsttrekker zich bevindt.

Lange wachtrijen

Hoewel in Nederland de stembureau’s voor de Tweede Kamerverkiezingen om 21.00 uur zijn gesloten, stonden er nog lange rijen kiezers te wachten, zo meldde de openbare omroep NOS.

Volgens een aangepaste exitpoll van onderzoeksbureau Ipsos in opdracht van de openbare omroep NOS komt de opkomst uit op 82,6 procent. Daarmee zou het de hoogste opkomst zijn sinds 1986 toen bijna 86 procent van de stemgerechtigden kwam opdagen. De vier grootste steden van Nederland – Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht – hebben inmiddels laten weten dat ze in de nacht van woensdag op donderdag nog niet met een volledige uitslag komen. Het tellen van de stemmen verloopt op heel wat plaatsen trager dan vier jaar geleden. Toen bedroeg de deelname 81,9 procent.

Partner Content