Rechtbank vernietigt ngo-decreet Italiaanse regering

Een Italiaanse rechtbank heeft een decreet onwettig verklaard dat eind 2022 werd aangenomen door de rechtse regering en op grond waarvan alleen de kwetsbaarste vluchtelingen van boord mogen gaan van een reddingsschip. Dat heeft een humanitaire ngo maandag bekendgemaakt.

De bal ging in november aan het rollen toen beperkingen werden opgelegd aan de onder Duitse vlag varende Humanity 1, die 179 mensen in nood had opgepikt in het centrale Middellandse Zeegebied, de dodelijkste vluchtelingenroute ter wereld.

Het schip mocht aanmeren in de Siciliaanse haven Catania, maar niet langer dan nodig was om de 144 kwetsbaarste passagiers van boord te halen. De overige 35 vluchtelingen werden aanvankelijk gedwongen om aan boord te blijven.

De Geo Barents, een schip van Artsen zonder Grenzen, kreeg destijds gelijkaardige beperkingen opgelegd. Na felle kritiek van bepaalde organisaties en de Verenigde Naties mochten uiteindelijk alle vluchtelingen van boord gaan.

Maar de 35 migranten die oorspronkelijk aan boord van de Humanity 1 moesten blijven, spanden een procedure aan tegen de Italiaanse staat. Een rechtbank van Catania heeft het decreet als gevolg daarvan op 6 februari onwettig verklaard, volgens een persbericht dat maandag werd gepubliceerd door SOS Humanity. 

‘Het is duidelijk dat een van de internationale verplichtingen van ons land erin bestaat bijstand te verlenen aan iedere schipbreukeling, zonder onderscheid vanwege de gezondheidstoestand’, aldus de rechtbank van Catania in de uitspraak. ‘Het decreet is dus onwettig voor zover het alleen bijstand toestaat aan mensen met een precaire gezondheid en dus in strijd is met de internationale verplichtingen.’

De rechtse en extreemrechtse partijen in Italië, die de verkiezingen wonnen in september, hebben beloofd de stroom van tienduizenden vluchtelingen per jaar naar de Italiaanse kusten een halt toe te roepen. 

In januari is een nieuw decreet aangenomen dat humanitaire schepen verplicht om één redding per keer uit te voeren. Ngo’s en de Raad van Europa hebben de wet aan de kaak gesteld en gezegd dat ze in strijd is met het internationale zeerecht. Ze hebben er bij de wetgevers op aangedrongen de wet deze week niet aan te nemen wanneer ze aan het parlement wordt voorgelegd.

De ngo-schepen redden slechts ongeveer 10 procent van de vluchtelingen die in Italië aankomen; de meesten worden gered door de kustwacht of de marine. Maar de regering beschuldigt de nogo’s ervan als een magneet voor vluchtelingen te werken en smokkelaars aan te moedigen.