‘Ook in het jaar van de grote financiële crisis hield Angela Merkel de boel bij elkaar’

Duitsland wordt op een goed moment voorzitter van de Europese raden: op het hoogtepunt van een crisis.

Europese leiders hielden vorige maandag online een conferentie om geld in te zamelen voor de ontwikkeling van een coronavaccin. De operatie kreeg, onder meer, alle steun en veel geld van de Bill & Melinda Gates Foundation – Melinda Gates zelf zei dat Europa, in tegenstelling tot de Verenigde Staten, ten minste nog voor samenwerking kiest. Maar ook de Duitse bondskanselier Angela Merkel trok de kar. In deze onzekere tijd en op het moment dat landen overal in Europa proberen om hun economie nieuw leven in te blazen, valt het mee dat uitgerekend Duitsland straks het zesmaandelijkse voorzitterschap van de Europese raden overneemt.

Dat gebeurt weliswaar pas op 1 juli, maar er wordt nu al naar uitgekeken. De huidige voorzitter, Kroatië, heeft op dit vlak geen of nauwelijks ervaring en dat geldt ook voor Europese leiders van het ogenblik, zoals Ursula von der Leyen en Charles Michel. Het toeval wil dat Duitsland, met Angela Merkel als bondskanselier, ook tijdens de financiële crisis in 2008 de boel bij elkaar hield en een nieuw verdrag voorbereidde, dat onder het volgende Europese voorzitterschap in Lissabon werd ondertekend.

De altijd goed geïnformeerde Europese nieuwssite Politico weet dat Berlijn zo goed als klaar was met een ambitieus programma voor zijn voorzitterschap. Het was opgetrokken rond de Europese Green Deal, digitale samenwerking, een gemeenschappelijk asielbeleid en de relatie met het Verenigd Koninkrijk en China. Dat verdwijnt nu allemaal noodgedwongen naar de achtergrond. Duitsland wil en moet alles zetten op het herstel van de Europese economie. Het moet tegelijk vermijden dat de Unie nog meer uit elkaar drijft. Dat gevaar is groot, zo bleek recent nog uit de botsing over de financiering van deze crisis. Duitsland wil ook maken dat gezondheidssystemen beter in elkaar passen, zodat landen bij een volgende crisis niet opnieuw zo snel de grenzen sluiten.

Angela Merkel maakt zich zo op voor wat misschien haar laatste grote nummer wordt. Haar ambtstermijn loopt in de herfst van volgend jaar af en langer blijven is geen optie meer. Ze leek overigens al maanden rustig op weg naar de uitgang. Duitse media hadden daar zelfs een woord voor bedacht: de ‘Merkelschemering’. Maar ze vond in deze crisis veerkracht, en ook door haar aanpak brengt Duitsland het er nu beter af dan veel andere landen. Ze scoort weer hoog en haar partij piekt in de peilingen naar 40 procent en meer. Als Europa om een crisismanager verlegen zat, dan komt die er net op tijd aan.