Na het ontslag van Phil Hogan: ‘Reynders niet kansloos om belangrijke portefeuille over te nemen’

Phil Hogan © iStock
Kamiel Vermeylen

Eurocommissaris voor Handel Phil Hogan nam donderdagavond ontslag nadat hij verwikkeld was geraakt in een coronaschandaal. Hoe moet het nu verder? ‘Didier Reynders is niet kansloos om zijn belangrijke portefeuille over te nemen.’

Wat is er precies gebeurd?

Phil Hogan stapte woensdagavond op als eurocommissaris voor Handel. De bonkige Ier kwam vorige week in een lastig parket terecht toen bleek dat hij samen met 81 andere aanwezigen een jubileumdiner op de flamboyante golfclub Oireachtas Golf Society had bijgewoond. Daags voordien had de Ierse regering echter besloten dat er bij indoorevenementen slechts acht personen aanwezig mochten zijn.

De Ierse minister van Onderwijs Dara Calleary, die de verstrengde maatregelen mee had besloten en verdedigd, schoof eveneens mee aan tafel en hield de eer meteen aan zichzelf. Als klap op de vuurpijl bleek ook dat Hogan door de politie staande was gehouden omdat hij met zijn gsm-toestel achter het stuur bezig was. Bovendien bleek hij halve waarheden te verklaren over de quarantaineregels die hij al dan niet zou hebben geschonden.

Golfgate domineerde dagenlang de Ierse pers, drie dagen lang was Hogan hét hoofdpunt op de dagelijkse middagbriefing van de Europese Commissie. Hoewel Hogan op zijn Twitteraccount door het stof ging – de mogelijkheid om te reageren was strategisch uitgeschakeld – werd de druk op hem onhoudbaar. ‘Het was uit de hand aan het lopen’, vertelt professor Europese politiek Hendrik Vos (UGent). ‘In een periode waarin iedereen op de tippen van zijn tenen loopt, is het logisch dat hij moet opstappen.’

Uiteindelijk verzocht de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen Hogan om op te stappen. Voor Hogan, die tot voor kort nog twijfelde om zich kandidaat te stellen als voorzitter van de Wereldhandelsorganisatie, een pijnlijk aftocht.

Reynders heeft een lange staat van dienst en kent de klappen van de politieke zweep.

Professor Europese politiek Hendrik Vos

Is dit een primeur?

Het feit dat een eurocommissaris wordt gevraagd om zijn of haar functie neer te leggen – noem het gerust een ontslag – komt zelden voor. Wel vonden er regelmatig vervangingen plaats omdat de persoon in kwestie kwam te overlijden of een nieuwe baan vond. In 1999 nam het volledige college van Commissarissen ontslag na fraudeaantijgingen tegen eurocommissaris voor Onderzoek Édith Cresson. Nog voor het Europees Parlement een vertrouwensstemming kon organiseren, voelde toenmalig voorzitter Jacques Santer de bui hangen en ontbond hij het college.

Enkel onder de Commissie van voormalig voorzitter Jose Manuel Barroso gebeurde iets gelijkaardigs zoals de afgelopen dagen. De Portugees vroeg in oktober 2012 aan de Maltese Eurocommissaris voor Gezondheid en Consumentenbescherming John Dalli om op te stappen omwille van vermeende betrokkenheid in een fraudedossier. Het ontslag van Dalli deed heel wat stof opwaaien omdat er nooit concrete harde bewijzen tegen hem werden gevonden. Nadien doken bovendien steeds meer aanwijzingen op dat Dalli, die aan een strengere tabakswetgeving werkte, onder impuls van de Zweedse tabaksgigant Swedish Match de laan zou zijn uitgestuurd.

Hoe moet het nu verder?

De Letse eurocommissaris voor Economie neemt de taken van Hogan tijdelijk over in afwachting van een vervanger. Eurocommissarissen worden voorgedragen door de nationale regering. Wie er uiteindelijk in de plaats komt van Hogan, wordt dus bepaald in Dublin. Wel moet Von der Leyen, die de Ierse regering heeft gevraagd zowel een man als een vrouw voor te dragen, uiteindelijk haar goedkeuring geven.

Groot kanshebber is David O’Sullivan, die tussen 2005 en 2010 aan het hoofd stond van het secretariaat-generaal voor Handel en voordien zelfs de administratie van de voltallige Europese Commissie aanstuurde. Andere namen die circuleren zijn die van Simon Coveney, de huidige minister van Buitenlandse Zaken en Handel en Leo Varadkar, de vorige Taoiseach van Ierland. Nadeel voor beide heren is dat ze geen deel uitmaken van de grootste partij in de Ierse coalitieregering. Hetzelfde geldt voor Mairead Guinness, die in 2017 de eerste vicepresident van het Europees Parlement werd.

Von der Leyen kan er wel voor kiezen om de portefeuille van Handel naar een andere eurocommissaris door te geven. In de context van de brexit is het in het belang van de Unie om iemand met de nodige kennis van zaken en ervaring naar voor te schuiven. Hogan werd gevierd om zijn dossierkennis en zijn onwrikbare manier van onderhandelen wanneer dat nodig was. Of Didier Reynders kans maakt om de belangrijke portefeuille over te nemen? ‘De kans is klein, maar niet ondenkbaar. Hij heeft een lange staat van dienst en kent de klappen van de politieke zweep. Bovendien bekleedt hij zelf geen onbelangrijke functie, waarmee de Ieren ook tevreden zouden zijn’, aldus Vos.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content