Heeft Europa naast zijn geroemde soft power ook meer hard power nodig in de wereld? Frankrijk vindt alvast van wel.
Omdat voorzitter van de Europese Raad Charles Michel een week in coronaquarantaine moest, houden de staatshoofden en regeringsleiders van de Europese Unie hun septembertop later dan gepland. Deze week buigen ze zich onder meer over hun relatie met Turkije. Die staat onder druk omdat Turkije in de Middellandse Zee naar gas boort, in een zone waar het volgens Griekenland en Cyprus niets te zoeken heeft. Cyprus weigerde vorige week zelfs om Europese sancties tegen Wit-Rusland goed te keuren, als niet tegelijk Turkije wordt aangepakt.
Macron wil dat Europa de taal van de macht leert spreken.
Omdat zo’n beslissing unaniem door alle lidstaten moet worden genomen, blokkeert Cyprus nu een Europese aanpak van de crisis in Wit-Rusland. De Unie liet daarvoor nog stoer weten dat ze Aleksandr Loekasjenko niet meer als president van dat land erkent. De Spaanse chef van het Europese buitenlandbeleid, Josep Borrell, is niet de enige die vindt dat Europa zo alle geloofwaardigheid verliest. Een keizer zonder kleren. Nu zijn de andere lidstaten het wel eens over Wit-Rusland, maar niet over de houding die ze tegenover Turkije moeten aannemen. Terwijl Duitsland de partijen aan tafel wil brengen, stuurde Frankrijk zowaar een oorlogsschip en enkele jachtvliegtuigen naar de regio om Griekenland en Cyprus desnoods bij te staan.
De unanimiteitsregel staat een vastberaden Europees optreden in de wereld wel vaker in de weg. Denk aan de relatie met Rusland – of zelfs met de NAVO. De Franse president Emmanuel Macron verklaarde de alliantie niet zolang geleden nog ‘hersendood’. Hij wil dat de Unie ook een stevige militaire poot krijgt, terwijl Polen en de Baltische staten toch meer op de NAVO en Amerikaanse steun vertrouwen tegen een, volgens hen, agressief Rusland. De aanslag op het leven van de Russische oppositieleider Aleksej Navalny is vast niet van aard om hen van mening te doen veranderen.
Eigenlijk wil Macron dat Europa meer de taal van de macht leert spreken. Hij vindt dat de zo geroemde Europese soft power, die onder meer respect vraagt voor de rechtsstaat en uitgaat van internationale solidariteit, het best steun krijgt van een scheut hard power. Het Europese model heeft het getij dan ook niet mee. De wind waait de kant op van een diplomatieke vandaal zoals Donald Trump, die weinig op heeft met verdragen en organisaties die inzetten op internationale samenwerking. Een houding die tegenwoordig navolging krijgt – onder meer in Turkije. Als Europa geopolitiek echt wil meedoen, zoals Ursula von der Leyen beloofde toen ze voorzitster van de Europese Commissie werd, is het daar nu weinig tegen gewapend.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
